TY  - JOUR
T1  - KÜLTÜR COĞRAFYASI BAĞLAMINDA VEZİRKÖPRÜ'DE KENDİRCİLİK VE URGANCILIK
TT  - CANNABIS CULTIVATOR AND ROPE MAKER IN THE CONTEXT OF CULTURAL GEOGRAPHY IN VEZİRKÖPRÜ
AU  - Gül, Seyfullah
AU  - Kıvrak, Bünyamin
PY  - 2018
DA  - June
JF  - Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi
JO  - INTERNATIONAL JOURNAL OF AFRO-EURASIAN RESEARCH
PB  - Hakan ARIDEMİR
WT  - DergiPark
SN  - 2602-215X
SP  - 201
EP  - 219
VL  - 3
IS  - 6
LA  - tr
AB  - Coğrafiçevre ve kültür arasında sıkı bir ilişki vardır. İki yönlü olan bu ilişkitarımsal faaliyetler ve el sanatlarında daha da açık görülmektedir.Vezirköprü'de kendircilik ve urgancılığı kültür coğrafyası bağlamında inceleyenbu çalışmada, Vezirköprü’nün coğrafi çevre bileşenlerinin yörede kendircilik veurgancılık kültürünün gelişmesindeki etkilerinin ortaya konulmasıamaçlanmıştır. Araştırmada arşiv malzemeleri, istatistiki veriler ve gazete kupürleriile fotoğraflar gibi görsel kaynaklar materyal olarak kullanılmıştır. Ayrıcayöreye çeşitli tarihlerde yapılan gezilerde kendircilikle uğraşan çiftçiler veurgancılık zanaatını gerçekleştiren ustalarla yapılan görüşmelerden elde edilenbilgilerden de yararlanılmıştır. Bulgular Vezirköprü yöresinde kendir ekimininve urgancılık kültürünün yüzlerce yıllık tarihi bir geçmişe dayandığınıgöstermektedir. Osmanlı’dan Cumhuriyete önemli bir kendir ekim alanı olan yöre,uzun yıllar donanmanın ihtiyacı olan urganların üretildiği merkezlerden biriolmuştur. Ancak çeşitli nedenlerle Türkiye’nin diğer birçok yerinde olduğu gibiyörede de kendir ekimi ve urgan üretimi zamanla azalmış, urgancılık zanaatınıfiilen devam ettiren usta kalmamıştır. Yine de yöre Türkiye’de kendir ekimininyapıldığı tek yer olarak dikkat çekmektedir.
KW  - Coğrafi Çevre
KW  - Kültür Coğrafyası
KW  - Vezirköprü
KW  - Kendir
N2  - There is a close relationship between geographicalenvironment and culture. This two-way relationship is even more evident inagricultural activities and handicrafts. In this study, which analyses cannabiscultivator and rope maker in the context of cultural geography, is aimed toreveal the effects of the geographical environmental components of Vezirköprüon the development of cannabis cultivator and rope maker culture in the region.Visual resources such as archival materials, statistics, newspaper clippingsand photographs were used as material in the research. It also benefited frominformation obtained from interviews with farmers cannabis cultivator and ropemaker who performed craftsmanship in various dates of the locality. Results show that in the Vezirköprü region,cannabis cultivator and rope maker are based on hundreds of years of historicalpast. The region, which is an important cannabis plantation area in the OttomanEmpire has been one of the centers which has produced ropes for navy for manyyears. However, various reasons in the region decreased over time as well asmany other cannabis cultivator and rope maker in Turkey, rope makers are nolonger the masters of the craft. They don’t resume profession anymore.Nevertheless, this place is the only noteworthy place of the cannabiscultivator areas in Turkey.
CR  - ATSIZ,  H. N.  (1971). Evliya Çelebi Seyahatnamesinden Seçmeler. İstanbul: M.E.B. Basımevi.
CR  - AYGÜN, N. (2009). ′′Osmanlı Devleti’nin Son Zamanlarında Karadeniz’in Güney Kesiminde İktisadî Faaliyetler′′, Karadeniz Araştırmaları: 6, 41-76.
CR  - AYTAÇ, S. vd. (2017). "Endüstriyel Tip Kenevir (Cannabis Sativa L.) Yetiştiriciliği". Karadeniz’in Lif Bitkileri (Keten – Kendir – Isırgan)  Çalıştayı Sonuç Bildirgesi, 5-6 Mayıs 2017 – Samsun.
CR  - CEBECİ, M. (2017). Vezirköprü’de Bazı Mesleklerin Yakın Tarihi. Samsun: Ceylan Ofset
CR  - Celal, M. (1986). Eski İstanbul Yaşayışı (18-19.yy). Ankara: Devlet Tiyatroları İç Eğitim Dizisi.
CR  - DERNSCHWAM, H. vd. (1988). İstanbul ve Anadolu’ya Seyahat Günlüğü.(Çev. Yaşar Önen). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay.
CR  - DEWEY,  L.  H. (1913). HempIndustry in America. Jahrbuchdes US and wirtschaftsministerium. https://archive.org/stream/jahrbuchderhambu30231912hamb#page/n7/mode/2up (25.03.2018)
CR  - DURMUŞ, İ. (2008). İskitler:(Sakalar). Ankara: Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüd Başkanlığı Yayınları.
CR  - ERTEM, H. (1987). Boğazköy Metinlerine Göre Hititler Devri Anadolu’sunun Florası (İkinci Baskı). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
CR  - FLOTTWELL, V. H. (1895). Aus dem stromgebietdes Qyzyl-Yrmag (Halys). Gotha: Justus Perthes
CR  - GÜL, S. (2015). Vezirköprü Yöresinde Kültür Turizmi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
CR  - GÜRÇAY, H. (1969) "Urgan  ve  Urgancılık".Türk Etnografya Dergisi, XI: 13-14
CR  - HARMANCIOĞLU,  M.  (1959). Kastamonu’da Kendir Ziraatı ve Urgancılığın Bugünkü Durumu. İzmir: E.Ü. Yayınları. HERER, J. (1993). Die Wiederentdeckung der Nutzpflanze Hanf Cannabis Marihuana. 12th edition, Frankfurt am Main: Verlag Zweitausendeins. HERODOT (1983). Herodot Tarihi. (Çev. M. Ökmen). İstanbul: Remzi Kitabevi.
CR  - HOGEL, C. vd. (2015).  Neoklaudipolis Antik Kenti (Vezirköprü-Samsun) Tarihsel ve Arkeolojik Rehber. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları
CR  - İMER, Z. (1999). "Sayısız Özellikleriyle Göze Çarpan Bir Doğal Elyaf Kendir'in Dünya'da ve Türkiye'de Geçmişi ve Bugünü", Tekstil ve Konfeksiyon, 6: 421-427.
CR  - KAFESOĞLU, İ. (2009). ′′Rize Bezi, Feretiko Nedir?′′ (https://www.yoremizden.com/rize-bezi-feretiko-nedir/ (20.11.2017).
CR  - KARABOĞA, D. V.  (2010). Klasik Dönemde Osmanlı Devleti’nde Tarım. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
CR  - KARAGÖZ, K.  (2014).  Vezirköprü El Sanatları. (Ed.) C. Yılmaz. Vezirköprü Araştırmaları. Samsun: Vezirköprü  Belediyesi yayınları
CR  - KIVRAK, B.  (2017).  ′′Vezirköprü’de Dokumacılık ve Kendircilik Üzerine′′ Karadeniz’in Lif Bitkileri (Keten – Kendir – Isırgan)  Çalıştayı Sonuç Bidirgesi, (5-6 Mayıs 2017–Samsun).
CR  - OYMAAĞAÇ HÖYÜK - NERİK RAPORU (2011). Yıllık rapor. (http://www.nerik.de/oezet/onlineyayinlari.php?artikelid=149 (10.09.2017)
CR  - SANDERMANN, W. (1992). Papier, Eine Spannende Kulturgeschichte. Berlin: Springer Verlag.
CR  - ŞAHİN, K. (1994). Vezirköprü Yöresinin Zirai Faaliyetleriyle İklim Koşulları Arasındaki İlişkiler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
CR  - ŞAHİN, K. (1997). Vezirköprü ve Yakın Çevresinin Uygulamalı Fiziki Coğrafya Araştırmaları. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi  Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
CR  - ŞEMŞETTİN, S. (1896). Kamus-ül A'lâm’da Köprü. Çev. Y. Bayram. (Ed.) C. Yılmaz. Vezirköprü Araştırmaları. Samsun: Vezirköprü  Belediyesi Yayınları.
CR  - TUİK (2018). Kendir üretim istatistikleri (https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr (25.02.2018)
CR  - TÜMERTEKİN, E. ve Özgüç, N. (2009). Beşeri Coğrafya: İnsan, Kültür, Mekan. İstanbul: Çantay Kitabevi.
CR  - ÜNAL, M. A. (2006). ′′XVI. Yüzyılda Sinop Tersanesi için Canik Sancağından Malzeme Temini′′. (Ed.) C. Yılmaz. Geçmişten Geleceğe Samsun. Samsun: Büyükşehir Belediyesi Yayınları.
CR  - VEZİRKÖPRÜ  ALBÜMÜ (1971).  Vezirköprü: Vatandaş Gazetesi Yayınları.
CR  - YILMAZ, A. ve GÜL, S. (2015). "Vezirköprü’de (Samsun) Tarihsel Koruma ve Halkın Koruma Çalışmalarına Yaklaşımı" Studıes of The Ottoman Domain, 5, 8.
UR  - http://dergipark.org.tr/tr/pub/ijar/issue//423679
L1  - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/508236
ER  -