TY - JOUR T1 - ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TÜRK KÜLTÜR TARİHİ AÇISINDAN HALI VE KİLİM MOTİFLERİNİN DİLİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ- PAZIRIK HALISI ÖRNEĞİ- AU - Özdemir, Tuğba AU - Çakmak, Mehmet Ali PY - 2018 DA - April JF - International Journal of Eurasian Education and Culture PB - Kadir ULUSOY WT - DergiPark SN - 2602-4047 SP - 74 EP - 98 VL - 3 IS - 4 LA - tr AB - Geçmiş kültürlerdeinsanlar sembolik anlatımı yazı diline göre daha sık kullanmışlardır. Kilim vehalı sanatı diğer el sanatı dallarında olduğu gibi tarihe tanıklık etmiş veTürk kültür tarihimizin belgesi olarak günümüze kadar gelmiştir. Bu çalışmanınamacı “El sanatlarımıza sahip çıkmak, geçmişe sahip çıkmak, geleceğe ışıktutmaktır” sözüne katkı sağlamak amacıyla ortaokul öğrencilerinin Türk kültürtarihi açısından halı ve kilim motiflerinin dili hakkındaki görüşleriniincelemektir. Tarihimizi Bozkır kültüründen günümüze getiren sanat değerleriniböyle çalışmalarla geleceğe taşımak gerekmektedir. Ortaokul öğrencilerininsahip oldukları kültürel görüşlerini incelemenin alan yazınına katkısağlayacağı düşünülmektedir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden görüşmekullanılmıştır. Çalışma grubunu; amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolayulaşılabilir örneklem oluşturmuştur. Bu kapsamda çalışma grubuna; 65 yedinci ve32 sekizinci sınıftan olmak üzere 97 öğrenci katılmıştır. Veri toplama aracında“halı ve kilim”, “Pazırık halısı” ve bunların motiflerine yönelik hazırlanmış 4açık uçlu soru kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyleçözümlenmiştir. Araştırmanın sonucunda, öğrencilerin genel olarak halı vekilimle ilgili Türk kültürünü yansıtan, el sanatı, ev eşyası ve insan yaşantısıürünü gibi benzer özellikleri benimsedikleri görülmektedir. Pazırık halısıhakkında pek b*ilgilerininolmadığı görülmektedir. Örnek halı ve kilim motiflerini genelde doğruyorumladıkları görülmüştür. KW - Türk kültür tarihi KW - halı –kilim motifleri KW - Pazırık Halısı KW - ortaokul öğrencileri CR - KAYNAKÇAArslanoğlu, İ. (2016). Bilimsel Yöntem ve Teknikleri Ders Notları (91). Ankara.Aksoy, M. (2001). Türk Cumhuriyetlerinde ve Türkiye’de Halı-Kilim ve Mezar Taşlarındaki Mezar Damgalar, Ankara: TürkYurdu DergisiKaramağaralı, B. (1998), "Halı Sanatı Üzerine", Türk Soylu Halklarının Halı, Kilim ve Cicim Sanatı Uluslararası Bilgi Şöleni Bildirileri, 27-31 Mayıs, Kayseri. s. 175-185 CR - Deniz, B. (2005), Anadolu-Türk Halı Sanatının Kaynakları. Sanat Tarihi Dergisi. Nisan, s. 79-103Diyarbekirli, N. (1972).Hun Sanatı (140). İstanbul. Milli Eğitim Basımevi. Erbek, M. (2002). Çatalhöyük’ten Günümüze Anadolu Motifleri. Ankara. T.C Kültür Bakanlığı. Ergen, B. (2010). Yozgat Yöresi Kilim, Cicim ve Zili Örneklerinin Renk, Motif ve Kompozisyon Özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.Genç, R. (1998). " Kaşgarlı Mahmut'a Göre 11. Yüzyılda Türklerde Dokuma ve Yaygı İşleri", Türk Soylu Halklarının Halı, Kilim ve Cicim Sanatı Uluslararası Bilgi Şöleni Bildirileri, 27-31 Mayıs, Kayseri. s. 131-135.Uraz, M. (1967). Türk Mitolojisi (132). İstanbul: Hüsnütabiat Matbaası.Tekçe, F. (1998). "Pazırık Halısı", Türk Soylu Halklarının Halı, Kilim ve Cicim Sanatı Uluslararası Bilgi Şöleni Bildirileri, 27-31 Mayıs 1996, Kayseri. s. 313-320Kırzıoğlu (Görgünay), N. (1995). Altay’lardan Tuna Boyuna Türk Dünya’sında Ortak Motifler Halılar, Benzeri Dokumanlar, Giysiler, Mimari Eserlerde Değişik Eşya ve Paralarda. Ankara: Türksoy YayınlarıKırzıoğlu (Görgünay), N. (1998). "Altaylarda Pazırık Kurganı'nda Çıkan Motiflerin Anadolu ve Türk Cumhuriyetleri'nde Yaşayan İzlerinden Bazı Örnekler", Türk Soylu Halklarının Halı, Kilim ve Cicim Sanatı Uluslararası Bilgi Şöleni Bildirileri, 27-31 Mayıs, Kayseri. s. 137-150Rosanyi, L. (1971). Türklerde Halıcılık Terimleri ve Halıcılığın Menşei. Türk Kültürü Dergisi, Sayı: 103. s: 615Milli Eğitim Bakanlığı,(2014).İlköğretim 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders KitabıYurtsever, M.R., H, Erkul., D. K., Morkoç. (2013).Örneklerle Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem ve Teknikleri. Ankara: Detay Yayıncılık.Motif 1: "https://yandex.com.tr/gorsel/search?text=akrep%20motifi&img_url=https%3A%2F%2Fwww.dekoloji.com%2Fwp-content%2Fuploads%2F2015%2F04%2FAkrep-motif.gif&pos=0&rpt=simage"& HYPERLINK "https://yandex.com.tr/gorsel/search?text=akrep%20motifi&img_url=https%3A%2F%2Fwww.dekoloji.com%2Fwp-content%2Fuploads%2F2015%2F04%2FAkrep-motif.gif&pos=0&rpt=simage"rpt=simage 2017 adresinden alındı.Motif 2: "https://yandex.com.tr/gorsel/search?text=a%C5%9Fk%20birle%C5%9Fim%20motifi&img_url=https%3A%2F%2Fwww.kilim.com%2Fimages%2FContent%2Fmotifs%2Flove_and_unison_kilim_motifs_thumb.jpg&pos=16&rpt=simage"rpt=simage 2017 adresinden alındı.Motif 3: "https://yandex.com.tr/gorsel/search?text=bereket%20motifi&img_url=http%3A%2F%2Fwww.siskoosman.com%2Fimages%2Fmotifs%2Fmot_fer.jpg&pos=4&rpt=simage"rpt=simage 2017 adresinden alındı.Motif 4: "https://yandex.com.tr/gorsel/search?text=%C3%A7engel%20motifi&img_url=https%3A%2F%2Fwww.kilim.com%2Fimages%2Fcontent%2Fmotifs%2Fhook_kilim_motifs_4.gif&pos=14&rpt=simage"rpt=simage 2017 adresinden alınmıştır.Motif 5: "https://yandex.com.tr/gorsel/search?text=eli%20belinde%20motifi&img_url=https%3A%2F%2Fuqusturk.files.wordpress.com%2F2011%2F05%2Felibelinde-26.jpg&pos=1&rpt=simage"rpt=simage 2017 adresinden alındı.Motif 6: "https://yandex.com.tr/gorsel/search?text=el%20parmak%20tarak%20motifi&img_url=https%3A%2F%2Fwww.kilim.com%2Fimages%2Fcontent%2Fmotifs%2Fhand_finger_comb_kilim_motifs_1.gif&pos=19&rpt=simage"rpt=simage 2017 adresinden alındı.Motif 7: "https://yandex.com.tr/gorsel/search?text=g%C3%B6z%20motifi&img_url=https%3A%2F%2Fs-media-cache-ak0.pinimg.com%2F564x%2F12%2F0d%2Fd2%2F120dd271daa15d1dab651bca9032d367.jpg&pos=3&rpt=simage"rpt=simage 2017 adresinden alındı.Motif 8: "https://yandex.com.tr/gorsel/search?text=hayat%20a%C4%9Fac%C4%B1%20motifi&img_url=https%3A%2F%2Fs-media-cache-ak0.pinimg.com%2F236x%2F07%2F5e%2Feb%2F075eebadafecb5467090dd7b6d02585e.jpg&pos=8&rpt=simage"rpt=simage 2017 adresinden alındı.Motif 9: "https://yandex.com.tr/gorsel/search?text=ko%C3%A7%20boynuzu%20motifi&img_url=http%3A%2F%2Fwww.siskoosman.com%2Fimages%2Fmotifs%2Fmot_ram.jpg&pos=3&rpt=simage"rpt=simage 2017 adresinden alındı.Motif 10: "https://yandex.com.tr/gorsel/search?text=kurt%20izi%20motifi&img_url=https%3A%2F%2Fwww.kilim.com%2Fimages%2FContent%2Fmotifs%2Fwolfs_mouth_kilim_motifs_thumb.jpg&pos=3&rpt=simage"rpt=simage 2017 adresinden alınmıştır.Motif 11: "https://yandex.com.tr/gorsel/search?p=1&text=ku%C5%9F%20motifi&img_url=http%3A%2F%2Fwww.britishmuseum.org%2Fcollectionimages%2FAN00872%2FAN00872062_001_l.jpg&pos=57&rpt=simage"rpt=simage 2017 adresinden alınmıştır.Motif 13: "https://yandex.com.tr/gorsel/search?text=p%C4%B1trak%20im%20motifi&img_url=http%3A%2F%2Fimg.webme.com%2Fpic%2Fs%2Fsevgibilal%2Fimg154c.jpg&pos=3&rpt=simage"rpt=simage 2017 adresinden alınmıştır.Motif 14: "https://yandex.com.tr/gorsel/search?text=sa%C3%A7%20ba%C4%9F%C4%B1%20motifi&img_url=http%3A%2F%2Fi1.wp.com%2Fanadoluturkmenleri.com%2Fwp-content%2Fuploads%2F2016%2F02%2Fmotifler_sac_bagi.jpg%3Fresize%3D665%252C120&pos=0&rpt=simage"rpt=simage 2017 adresinden alınmıştır.Motif 15: "https://yandex.com.tr/gorsel/search?p=2&text=su%20motifi&img_url=https%3A%2F%2Fevhayat.com%2Fwp-content%2Fuploads%2F2015%2F07%2Fsu-yolu-motifi-150x95.jpg&pos=61&rpt=simage"rpt=simage 2017 adresinden alınmıştır.Motif 16: "https://yandex.com.tr/gorsel/search?p=4&text=y%C4%B1ld%C4%B1z%20kilim%20motifi&img_url=https%3A%2F%2Fupload.wikimedia.org%2Fwikipedia%2Fcommons%2Fthumb%2F7%2F70%2FTurkish_carpet.jpg%2F700px-Turkish_carpet.jpg&pos=123&rpt=simage&lr=11503"lr=11503 2017 adresinden alınmıştır.Motif 17: "https://yandex.com.tr/gorsel/search?text=paz%C4%B1r%C4%B1k%20hal%C4%B1s%C4%B1&img_url=https%3A%2F%2Farhivurokov.ru%2Fvideouroki%2Fhtml%2F2014%2F05%2F14%2F98681813%2Fimg5.jpg&pos=1&rpt=simage"rpt=simage 2017 adresinden alınmıştır.Motif 18: "https://yandex.com.tr/gorsel/search?text=paz%C4%B1r%C4%B1k%20hal%C4%B1s%C4%B1&img_url=https%3A%2F%2Fdepts.washington.edu%2Fsilkroad%2Fmuseums%2Fshm%2Fshm06222_th.jpg&pos=18&rpt=simage"rpt=simage 2017 adresinden alınmıştır.Motif 19: "https://yandex.com.tr/gorsel/search?text=paz%C4%B1r%C4%B1k%20hal%C4%B1s%C4%B1&img_url=https%3A%2F%2Fs-media-cache-ak0.pinimg.com%2F236x%2Fc1%2F32%2F43%2Fc1324393d6bf0fe636089b3a43d471de.jpg&pos=7&rpt=simage"rpt=simage 2017 adresinden alınmıştır.Motif 20: "https://yandex.com.tr/gorsel/search?text=paz%C4%B1r%C4%B1k%20hal%C4%B1s%C4%B1&img_url=https%3A%2F%2Fxn--b1apmj9c.xn--p1ai%2Fblog%2Fwp-content%2Fuploads%2F2015%2F07%2Fkak-pravilno-sobrat-informaciyu-o-svoem-kovre-foto-5.jpg&pos=9&rpt=simage"rpt=simage 2017 adresinden alınmıştır. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijoeec/issue//428453 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/480649 ER -