TY  - JOUR
T1  - TÜRKÇEDE METİN TÜRÜNÜN EŞDİZİMLİLİK VE ANLAM TERCİHİ GÖRÜNÜMLERİNE ETKİSİ: “GENİŞ” SIFATI ÖRNEĞİ
AU  - Gündoğdu, Ayşe Eda
PY  - 2019
DA  - January
JF  - Ege Sosyal Bilimler Dergisi
JO  - ESBD
PB  - Ege Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2651-4982
SP  - 26
EP  - 34
VL  - 2
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Anlam tercihi araştırmaları temelde aynısözcük çevresinde eşdizimlilik gösteren bir grup sözcüğün benzer ve farklıanlamsal uzanımları ile bu sözcük grubunun hangi ulamlar çevresindeyoğunlaştığını betimlemeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda söz konusu araştırmalar,sözcüklerin belirli dizgelerdeki kullanımsal sınırlarını ve çokanlamlılıkçerçevesindeki görünümlerini ayrıntılı olarak ortaya koymaya yardımcıolmaktadır. Bu çalışmanın amacı, metin türünün, eşdizimsel görünümle bağlantılıolarak çekirdek sözcüğün anlambilimsel ulam tercihlerine bir etkisi olupolmadığını ortaya koymaktır. Çalışmada Türkçede kullanım sıklığı yüksek olan “geniş”sıfatı araştırma konusu yapılmıştır. Araştırmanın veri tabanı olarak TürkçeUlusal Dil Derlemi Tanıtım Sürümü kullanılmıştır. İnceleme konusu sıfat, “KurgusalDüzyazı” ve “Bilgilendirici Metin” tabakalarında eşdizimlilik ve anlam tercihigörünümleri açısından değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, söz konusu sıfatlaeşdizimlilik gösteren ögelerin metin türüne bağlı olarak farklı eşdizimsel birimlerive anlamsal ulamları tercih ettiği gözlemlenmektedir: Kurgusal Düzyazı türündekimetinlerde düzanlamsal düzey ağır basarken Bilgilendirici Metin türündedeğişmeceli anlam ön plana çıkmaktadır.
KW  - eşdizimlilik
KW  - anlam tercihi
KW  - metin türü
CR  - Aksan, Y. vd. (2012). Construction of the Turkish National Corpus (TNC). In proceedings of the eight ınternational conference on language resources and evaluation (LREC 2012). İstanbul. Türkiye. http://www.lrec-conf.org/proceedings/lrec2012/papers.html.
CR  - Bednarek, M. (2008). Semantic Preference and Semantic Prosody re-examined. Corpus Linguistics and Linguistic Theory. 4 (2), s. 119–139.
CR  - Erkuş, A. (2009). Davranış Bilimleri İçin Bilimsel Araştırma Süreci. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
CR  - Firth, J. R. (1951). “Modes of Meaning”. Papers in Linguistics 1934–1951. (Edt: J. R. Firth). S. 190–215. London: OUP.
CR  - Glesne, C. (2013). Nitel Araştırmaya Giriş. (Çev. A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu) Ankara: Anı Yayıncılık.
CR  - Sinclair, J. (1991). Corpus, Concordance, Collocation. Oxford: Oxford  University Press.
CR  - Sinclair, J. (2004). The Lexical Item. Trust the Text. Language, Corpus and Discourse. (Edt.: J. Sinclair). New York: Routledge.
CR  - Stubbs, M. (2001). Words and Phrases Corpus Studies of Lexical Semantics. Oxford: Blackwell.
CR  - Stubbs, M. (2002). Two Quantitative Methods of Studying Phraseology in English. International Journal of Corpus Linguistics. 7(2). s. 215–44.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/esbd/issue//432194
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/639697
ER  -