TY  - JOUR
T1  - Assessment of Organizational Health Literacy in a Group of Public, Private and University Hospitals in Istanbul
TT  - İSTANBUL’DAKİ BİR GRUP DEVLET, ÖZEL VE ÜNİVERSİTE HASTANESİNDE KURUMSAL SAĞLIK OKURYAZARLIĞININ İNCELENMESİ
AU  - Atac, Omer
AU  - Hayran, Osman
AU  - Özer, Orhan
PY  - 2019
DA  - January
JF  - Journal of  Health Systems and Policies
JO  - JHESP
PB  - İstanbul Medipol Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2667-4920
SP  - 47
EP  - 59
VL  - 1
IS  - 1
LA  - en
AB  - The aim of our study was toinvestigate and compare organizational health literacy in a group of public,private and university hospitals in Istanbul.This cross-sectional study wasconducted in a group of hospitals (n=30) in Istanbul, Turkey. An OrganizationalHealth Literacy Observation (OHLO) form was filled for each of the 30 hospitals(10 public, 10 university and 10 private hospitals) by researchers. Sixmanagers from each hospital (n=180) filled the Turkish version of The HealthLiterate Health Care Organization 10 item Questionnaire (HLHO-10) duringface-to-face OHLO and HLHO-10 scores werehighest in private hospitals and lowest in university hospitals, but thedifference between the hospitals was not statistically significant. (p=0.18 andp = 0.45 respectively). There was a positive correlation between observation(OHLO) scores and manager evaluation (HLHO-10) scores in private hospitals andthis correlation is statistically significant (r = 0.668, p=0.035). There was anegative correlation in the public and university hospitals. However thecorrelation coefficient was not statistically significant (r=-0.310, p=0.384and r=-0.118, p=0.746 respectively). According to mean scores of HLHO-10 items,"Provide access" has the highest score. "Integration","High-risk" and "Costs" followed this item. "ProvideAccess" has the highest score in both university and public hospitals and“Costs” got the highest score in private hospitals. When the differencesbetween hospitals for each item of the HLHO-10 are analyzed, the "Healthliteracy skills range" and "Costs" items were found to bestatistically significant (“p” values= 0.011 and 0.018 respectively). Post hocanalyses indicated that there was a significant difference between public andprivate hospitals for the “Health literacy skills range” item while thedifference between university and private hospitals was significant for the“Costs” item. Private hospitals got the highest and universityhospitals the lowest mean scores for both of the OHLO and HLHO-10questionnaires. The highliteracy of the public hospitals for individualizedhealth information and the private hospitals’ about out-of-pocket payments arenormal and expected findings.
KW  - health literacy
KW  - organizational health literacy
KW  - health literate health care organization
N2  - Amaç:Bu çalışmanın amacı İstanbul’daki bir grup devlet, özel ve üniversitehastanesinde kurumsal sağlık okuryazarlığının araştırılması vekarşılaştırılmasıdır. Gereçve Yöntem: Bu kesitsel araştırma İstanbul’daki 30hastanede (10 devlet, 10 üniversite ve 10 özel hastane) yapılmıştır. KurumsalSağlık Okuryazarlığı (OHLO) formu her hastane için araştırmacılar tarafından,yapılan gözlemlere göre doldurulmuştur. Ayrıca her hastaneden altışaryöneticiye yüz yüze görüşmeler sırasında Sağlık Okuryazarı Kurumlar Anketi(HLHO-10) uygulanmıştır.Bulgular:OHLOve HLHO-10 sonuçları özel hastanelerde en yüksek, üniversite hastanelerinde iseen düşük bulunmuştur, fakat gruplar arasındaki istatistiksel olarak önemlideğildir (sırasıyla p=0.18ve p = 0.45). OHLO formu sonuçlarıyla yönetici değerlendirmesiHLHO-10 sonuçları arasında özel hastanelerde pozitif yönde bir korelasyon mevcuttur ve istatistikselolarak önemlidir (r = 0.668, p=0.035). Üniversite hastanelerive devlet hastanelerinde ise negatif yönde bir korelasyon vardır, fakatistatistiksel olarak önemli değildir (sırasıyla r=-0.310, p=0.384 ve r=-0.118, p=0.746). HLHO-10 anketinin maddelerine verilenyanıtların ortalamaları karşılaştırıldığında ‘’Erişim İmkanı’’ en yüksekortalamaya sahiptir. Bunu ‘’Entegrasyon’’, ‘’Riskli Durumlar’’ ve ‘’MaliyetBilgisi’’ maddeleri izlemektedir. ‘’Erişim İmkanı’’ üniversite hastanesi vedevlet hastanlerinde en yüksek ortalamaya sahipken ‘’Maliyet Bilgisi’’ ise özelhastanelerde en yüksek ortalamaya sahiptir. Hastanelere göre HLHO-10 maddelerikarşılaştırıldığında ‘’Okuryazarlık Becerileri’’, ‘’Maliyet Bilgisi’’ puanortalamaları istatistiksel olarak önemli düzeyde farklı bulunmuştur. (sırasıylap= 0.011, 0.018). Yapılan post hoc analizlerde bu farkların ‘’OkuryazarlıkBecerileri’’ öğesinde devlet ve özel hastaneler, ‘’Maliyet Bilgisi’’ öğesindeise üniversite ve özel hastaneler arasındaki farktan kaynaklandığı tespitedilmiştir. Sonuç:OHLO ve HLHO-10 anketleri sonuçlarına göre özel hastaneler en yüksek üniversitehastaneleri ise en düşük puan ortalamasına sahiptir. Özel hastanelerde ceptenödemeler hakkında, devlet hastanelerinde ise kişisel sağlık bilgileri hakkındayüksek okuryazarlık düzeyi beklenen bir sonuçtur. Üniversite hastaneleri,personellerinin sağlık okuryazarlığı eğitimleri açısından en düşük puanasahiptir.
CR  - Baert, A.; Knauth M.; Sartor K.. MRI of the Lung. Berlin Heidelberg:Springer-Verlag. 2009, 217-55.
CR  - Barney, J.,; Hesterly, W. Organizational economics: Understanding the relationship between organizations and economic analysis. In Handbook of organization studies S. Clegg, C. Hardy, & W. Nord., Eds.; London: Sage. 1996; pp 115-147.
CR  - Bühner R.; Tuschke, A.; Outsourcing, Die Betriebswirtschaft, S. 57(1), ss. 20-30; Quinn, J.B., Hilmer, F.G., Strategic Outsourcing, Sloan Management Review, 1994, 35, p. 3-55.
CR  - Cengiz, S.; Dış Kaynaklardan Yararlanma, Bartın. Published Online: 2015.
CR  - Coase, R. The nature of the firm. Economica. 1937,  4, 386-405.
CR  - Çatı, K.; Çömlekçi, İ.; Zengin, E. Dış Kaynak Kullanımının İşletme Finansal Performansına Etkisi: Düzce İli İmalat Sanayisinde KOBİ Yöneticileri Üzerinde Bir Araştırma. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 2015, 17, 28, pp. 56-67.
CR  - Ekin, A.; Yanık, A.; Kıyak, M. Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Dışardan Satın Alınan Hizmetlerin Ekonomik Değerlendirmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2012, 15, 1, 1-23.
CR  - Gözüküçük, M.; Çelik Y. Sağlık Bakanlığı Hastanelerinde Dışarıdan Sağlık Hizmeti Alımı: Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2012, 15, 2, 1-25.
CR  - İşçi, E. Hastanelerin Yönetiminde Dış Kaynak Kullanımının Önemi ve İstanbul İlinde Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yönetim Organizasyon Bilim Dalı, İstanbul, 2004.
CR  - Kalemci, R. A. İşlem Maliyeti Kuramının Temel Varsayımlarında Güvenin Yeri Tartışması. İş Ahlakı Dergisi. 2013, 6, 2, 55-83.
CR  - Karahan, A. Dış Kaynak Kullanımının Verimlilik Üzerine Etkisi (Hastane Yöneticileri Üzerine Bir Araştırma). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2009, 12, 21, 185-199.
CR  - Kaya, T.; Adapınar B.; Özkan, R. Temel Radyoloji Tekniği. Nobel Yayın Dağıtım; İstanbul, 1997.
Koçel, T., İşletme Yöneticiliği; 17. Baskı (No: 3668): Beta Basım Yayın; İstanbul, 2018.
CR  - Lacity, M.C.; Hirscheim, R. The Information Systems Outsourcing Bandwagon. Sloan management Review. 1993, 35,1, p. 73-85.
Mersin, D. Dış Kaynak Kullanımını  (Outsourcing'i)  Ortaya  Çıkaran  Gelişmeler,  http://outsourcingturkiye.blogspot.com/2005/12/D-Kaynak-Kullanmn-Outsourcingi [Online] 2005.
CR  - Mersin, D., Outsourcing Türkiye, http://outsourcingturkiye.blogspot.com [Online] 2003.
CR  - Mutlu, A.; Işık, A. Sağlık Ekonomisi ve Politikaları, Marmara Üniversitesi Maliye Araştırma ve Uygulama Merkezi, Yayın No:14, İstanbul, 2002.
CR  - Nazlıoğlu B.; Yar, C.E. Hastane İşletmelerinde Dış Kaynak Kullanımı – Maliyet İlişkisi: Literatür Taraması. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 2016, 2, 3, 71-80.
CR  - OECD (2017), Magnetic Resonance Imaging (MRI) Units, OECDiLibrary [Online early access]. DOI: 10.1787 / 1a72e7d1-en. Published Online: December 27, 2017.
CR  - Ouchi, W.G. Markets, Bureaucracies and Clans. Adminnistrative Science Quarterly, 1980, 25, pp. 129-141.
CR  - Özcan, İ., Dış Kaynak Kullanımı (Dkk)’Na (Outsourcing) Genel Bakış. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2015,  4, 1, 
Sözen, C. H.; Basım, N. H. Örgüt Kuramları (3.Baskı): Beta Basım Yayın;  İstanbul, 2015.
CR  - Ministry of Health on the Execution of Health Services Directive (February 2005), [Online]  http://www.ttb.org.tr/mevzuat/index.php?option=com_content&id=240.
Social Security Institution Health Practice Statement (SUT). Published Online: June 21, 2016.
CR  - Tengilimoğlu, D.; Işık O.; Akbolat, M. Sağlık İşletmeleri Yönetimi (2.Basım): Nobel Yayınları; İstanbul, 2009.
CR  - Yenidoğan, T. G. Yeni Kurumsal İktisat Geleneğinde İşlem Maliyeti Teorisinin Rolü Ve Son Gelişmeler. Business and Economics Research Journal, 2013. 4, 2, 109-134.
CR  - Yeşildağ, A.; Oyar, O. Manyetik Rezonans Görüntüleme Fiziği; Tisamat Basım; Ankara, 2003.
CR  - Williamson, O. E. Markets and hierarchies: Analysis and antitrust implications;  New York: Free Press, 1975.
CR  - Williamson, O. E. Transaction-cost economics: The governance of contractual relations. Journal of Law and Economics, 1979, 22, pp. 233-261.
CR  - Williamson, O. E. The economics of organizations: The transaction cost approach. American Journal of Sociology. 1981,  87, pp. 548-577.
CR  - Williamson, O. E. The Economic Institutions Of Capitalism; New York: Free Press, 1985.
CR  - Williamson, O. E. Calculativeness, Trust and Economic Organization. Journal of Law and Economics, 1993. 36, pp. 453-486.
CR  - Williamson, O. E. Transaction cost economics: How it works; where it is headed. Economist, 1998, 146, pp. 23-58.
UR  - http://dergipark.org.tr/tr/pub/jhesp/issue//437459
L1  - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/543813
ER  -