TY - JOUR T1 - ZİLE’DE GELENEKSEL KONUTLARIN CEPHE BİÇİMLENİŞİ AU - Demirbağ, Uğur PY - 2018 DA - June JF - Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi PB - Kırklareli Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2602-4314 SP - 140 EP - 153 VL - 2 IS - 1 LA - tr AB - Zile,  Orta Karadeniz  Bölümü’nün  illerinden Tokat’a  bağlı  bir ilçe  merkezidir.  Zile coğrafi  konumu,  tarihi ve  kültürel  mirası açısından  zenginlikler  gösteren bir  yerleşim  yeridir. Batıyı  Anadolu’ya  bağlayan önemli  ulaşım  aksları  üzerinde bulunduğu  sıralarda  Zile’nin önemi  daha  da  büyüktür.  Ana ticaret  akslarından  olan İpek  Yolu  üzerinde bulunması,  Zile’nin  hem ekonomik  hem  toplumsal hem  de  siyasal açıdan  kalkınmasını  hızlandırmıştır.  Tarih boyunca  birçok  toplulukların yerleşim  alanı  olarak kullanılmıştır.  Zile’nin ilk  kuruluş  yerinin  belirlenmesinde  öncelikle  savunma alanı  etkili  olmaktadır. Antik  Çağ’da  “Zelitis” adıyla  bilinen  Zile ovası  ve  çevresi, 5000  yıldan  bu yana  14  uygarlığa sahne  olmaktaydı. (Özçağlar,1995: 220).  Hitit,  Frig, Pers,  Pontus,  Roma, Bizans  ve  Türkler zamanında  üst  üste kuşatılıp  egemenliği  altına girmiştir. Osmanlı döneminde  Zile’nin  büyük bir  kısmı  dışardan gelen  isyancılar  tarafından yakılıp  yıkılmıştır.  Cumhuriyet döneminde  Zile,  daha çok  güney,  batı ve  kuzeydoğu  yönlerinde gelişme  göstermiştir.  Zile’de geleneksel  konutlar  genellikle Zile  Kalesi’nin  eteğinde toplanmıştır.  Konutlar  eğimin fazla  olduğu  yerlerde sıralanmıştır.  Konutların  planı genellikle  iç  ve orta  sofalı  olup dışa  kapalıdır.  Yapılar tek  katlı  olmakla birlikte  iki  ve üç  katlı  olan evler  de  bulunmaktadır.  Yapıların üst  katları  dışa çıkıntılı  olarak  yapılmıştır. Üst  katları  alttan ahşap  konsollar  desteklemektedir.  Pencereler dikdörtgen  formda  giyotindir. Konutlarda  bezeme  genellikle sofanın  tavan  kısmında karşımıza  çıkmaktadır.  Bunun dışında  yer  yer duvarlarda  birtakım  bitkisel ve  geometrik  süslemeler görülmektedir. Bu çalışmamızın  amacı  Zile’nin geleneksel  konutlarının  cephe biçimlenişini  ortaya  çıkarmak, bunlara  verdiğimiz örneklerle  ayrıntılı  bir biçimde  belirtmektir.  Burada konutların  cephe  biçimlenişi dışında  yapıların  plan ve  süsleme  özelliklerine de  değinilmiştir.  Çalışma yapılırken  kaynaklardan  taramalar yapılmış,  bunun  dışında konutlar  yerinde  gözlenlenmiş,  fotoğraflar eşliğinde  bilgisayar  ortamına aktarılmıştır.    KW - Zile KW - Konut KW - Mimari KW - Süsleme CR - Ahunbay, Z. (1996). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, İstanbul: YEM Yayın. CR - Asatekin, G. (1994). “Anadolu’daki Geleneksel Konut Mimarisinin Biçimlenmesinde Aile – Konut Karşılıklı İlişkilerin Rolü”, Kent, Planlama, Politika, Sanat Tarık Okyay Anısına Yazılar, Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayınları, CR - Bolay, B. (1987). Türk Tarih ve Kültüründe Tokat Sempozyumu Bildirileri. CR - Eldem, S. H. (1968). Türk Evi Plan Tipleri, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, İstanbul: Pulhan Yayınevi. Er, E. (2009). Antik Çağlarda Zela-Zile, D.E.Ü, Arkeoloji Bölümü Bitirme Tezi, İzmir. CR - Ergen, B. (2006). Kentsel Koruma ve Kentsel Tasarım İlişkisi Üzerine Bir Araştırma, Tokat Örneği. Y.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. CR - Evren, M. (1959). Türk Evinde Çıkma, İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Yayınları. CR - Hersek, C. M. (2000). Safranbolu Yörük Köyü, Geleneksel Yaşam Biçimi ve Evleri, Ankara. CR - Kuban, D. (1975). Türk Evi Geleneği Üzerine Gözlemler, Türk ve İslam Sanatı Üzerine Denemeler, İstanbul. CR - Özçağlar, A. (1995). Zile’nin Kuruluşu, Gelişmesi ve Bugünkü Fonksiyonel Özellikleri, Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma Ve Uygulama Merkezi Dergisi, 3:219-241 CR - Özsait, N., Ve Özsait, M. (2009). Tarih ve Kültürü ile Zile Sempozyumu Bildirileri, İstanbul. CR - Seçkin, A. (2010). Tokat – Zile’de Geleneksel Evlerden Örnekler Koruma Sorunları ve Öneriler, Kadir Has Üniv, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. CR - Sözen, M., Eruzun, C. (1992). Anadolu’da Ev ve İnsan, İstanbul: Emlak Bankası Yayınları. CR - Uşma, G. (Aralık 2017). “Traditional Van House Example: Celal Gülpınar House”. Current Debates in Tourism & Development Studies, 12:73-90. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/kusbder/issue//439445 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/498770 ER -