TY - JOUR T1 - Parlamento Dışı Muhalefet Örneği Olarak Siyasi Kadın Hareketleri: Dünyadan ve Türkiye’den Örnekler TT - Non-Political Opposition In Parliament In Case Of Women Movement: From Turkey And The World Examples AU - Yolcu, Tugba PY - 2019 DA - January Y2 - 2019 DO - 10.21547/jss.447411 JF - Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi JO - GAUN-JSS PB - Gaziantep Üniversitesi WT - DergiPark SN - 1303-0094 SP - 242 EP - 255 VL - 18 IS - 1 LA - tr AB - Parlamentolar demokrasinin pratikte uygulanmasını sağlayan en önemli araç olmakla birlikte parlamento dışı güçler de demokrasilerin sağlıklı işlemesine yardımcı olabilmektedir. Demokrasinin çoğulculuk ilkesinin parlamentodaki görünümü muhalefet partileridir. Bu ilkenin parlamento dışında da pratikte uygulamalarına rastlanmaktadır. Özellikle sivil toplum kuruluşları bu görevi üstlenmektedir.Bunun yanı sıra kadınlar demokrasinin gelişmesinde ve demokratikleşme süreçlerinde siyasal iktidar tarafından araç olarak kullanılmıştır. Demokrasinin gelişmesinde cinsiyet eşitliği önemli bir kriter olarak sunulmuş ve bu durum siyasal anlamda geri planda olan kadına siyasal haklar verilmesi ile sağlanmaya çalışılmıştır.Çalışmada, parlamento dışı muhalefet örneği olarak kadınlar ve kadın örgütlerinin siyasal alanda etkisi Türkiye ve dünyadaki kadın hareketleri açısından değerlendirilmiştir. Çalışmanın temel varsayımı tarihsel süreç içeresinde cinsiyetler arası eşitsizliğe karşı mücadelenin siyasal alanda parlamento dışında bir siyasal muhalefet oluşturduğudur. Oluşan bu muhalefet, mücadelenin biçimine göre de farklılık taşımaktadır. Türkiye’de modernleşme çabalarının bir unsuru olarak kadına verilen hakların devlet eliyle gerçekleşmesi batıdaki mücadele tarzından farklı oluşmuş, bu durum ise kadın hareketlerinin batıdakinden farklı bir seyir izlemesine neden olmuştur. Günümüzde ise bu farklılığın sonuçlarını analiz edebilmek adına 2017 yılında gerçekleşen kadın hareketlerinin bir değerlendirmesi yapılmış ve Türkiye ve dünyadaki kadın hareketlerinin muhalefet etme sürecindeki taleplerinin hangi alanlarda olduğu ortaya konulmuştur.Çalışmada tarihsel ve betimsel yöntem kullanılmıştır. Kadın örgütlerinin parlamento dışı muhalefet örneği olarak siyasal iktidarların uygulamalarına karşı görüş ve düşünceleri ile Türkiye ve dünya örnekleri betimsel yöntem ile değerlendirilmiştir. Tarihsel yöntem olarak ise siyasi kadın hareketlerinin parlamento dışı muhalefet olarak tarihsel arka planına değinilmiştir. KW - Muhalefet KW - kadın KW - parlamento dışı muhalefet KW - kadın hareketleri N2 - Whereasparliaments are the most significant tools for democracy to come into being,non-parliamentary powers could facilitate sound operation of democracies.Democracy's principle of pluralism appears in the parliament as the oppositionparties. This principle is put into practice outside the parliament, as well.Particularly the non-governmental organizations undertake this role. Besides,women have been used by the political power as a tool in the democratizationprocesses and for the development of democracy. Gender equality has beenpresented as an important criterion in the development of democracy, which hasbeen facilitated by granting political rights to women who previously remainedin the background on political terms. Inthis research, an example of non-parliamentary opposition is studied withrespect to the political role of women and women's associations and women'smovements in Turkey and around the world. The basic assumption of the researchis that the struggle against gender inequality in history has generated anon-parliamentary political opposition in the political arena. The way ofopposition varies depending on the type of struggle. In Turkey, thegovernment's granting rights to women as a part of the modernization effortsdiffered from the way of struggle in the West, which caused women's movementsto progress in a different manner than those of the West. In order to analyzethe results of this difference today, women's movements of the year 2017 areassessed to reveal out in which areas the demands of women's movements inTurkey and around the world came out in their opposing process. Historicaland descriptive methods are used in the research. As an example ofnon-parliamentary opposition, the opinions and views of women's associations inTurkey and around the world against the political powers, are assessed with thedescriptive method. The historical method of the research deals with thehistorical background of political movements of women as an example ofnon-parliamentary opposition. CR - Andree, M. (1993). Feminizm. (Ş. Tekeli, Çev). İstanbul: İletişim Yayınları. CR - Arat, N. (1991). Feminizmin ABC’si. İstanbul: Simavi Yayınları. CR - Arslan, O. (2001). Kurumsal ve tarihsel aşamalarıyla sivil toplum ve Türkiye gerçeği. İstanbul: Bayrak Yayınları CR - BBC, (2017). 25 Kasım: Kadınlar şiddeti protesto için sokağa çıktı. Erişim Tarihi: 05.05.2018, https://www.bbc.com/turkce/42123606. CR - Beck, U. (1999). Siyasallığın icadı. (N. Ülner, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları CR - Bozkurt, Ö., Ergun T. ve Sezen S. (ed.). (1998). Kamu yönetimi sözlüğü. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları. CR - Brand, L. A. (2001). Displacement for development? The impact of changing state – society relations. World development. Vol. 29, No. 6, 961-976. doi: 10.1016/S0305-750X(01)00024-9 CR - Çadır, M. (2011). Kadının siyasal yaşama katılımında siyasi parti kadın kollarının rolü: TBMM’de grubu bulunan siyasi partiler bağlamında Ankara ili örneği. Ankara: T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü. CR - Çaha, Ö. (2017). Sivil kadın. Ankara: Savaş Yayınları. CR - Dahl, R. A. (2001), Demokrasi üzerine, (B. Kadıoğlu, Çev.) Ankara: Phonex Yayınları CR - Demir, Z. (1997). Modern ve postmodern feminizim. İstanbul: İz Yayıncılık CR - Doğan, C. (2008). Yeni sosyal hareketler ekseninde feminizme bakış. Sosyoloji Notları, S. 4-5. 29-35. ISSN 1307-6493 CR - Donovan, J. (2001). Feminist teori, (B. Aksu, M. Ağduk Gevrek. F. Sayılan, Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları CR - DW, (2017). MeToo: 100 günde çığlığa dönüşen hareket. Erişim Tarihi: 05.05.2018 http://www.dw.com/tr/metoo-100-g%C3%BCnde-%C3%A7%C4%B1%C4%9Fl%C4%B1%C4%9Fa-d%C3%B6n%C3%BC%C5%9Fen-hareket/a-42266629 CR - Gel’man, V. (2005), Political opposition in Russia: A dying species?. Post-Soviet Affairs. Vol: 21, Issıue: 3. 226–246. Doi: 10.2747/1060-586X.21.3.226 CR - Giovanni S. (2014). Demokrasi teorisine geri dönüş. (T. Karamustafaoğlu- M. Turhan, Çev.) Ankara: Sentez Yayınları CR - Heywood A.(2006). Siyaset. (B.B. Özipek ve Diğ, Çev.). Ankara: Liberte Yayınları CR - Heywood, A. (2014). Feminizm. Siyasi İdeolojiler. (Ş. Akın vd, Çev.). Ankara: Adres Yayınları. ss. 289-319. CR - Independent (2017). Women's March against Donald Trump is the largest day of protests in US history, say political scientists. Erişim Tarihi: 05.05.2018 https://www.independent.co.uk/news/world/americas/womens-march-anti-donald-trump-womens-rights-largest-protest-demonstration-us-history-political-a7541081.html. CR - Judge, A. (1995). NGOs and civil society: Some realities and distortions -the challenge of necessary to governance organizations (NGOs). Published in Transnational Associations, Vol: 47-3. 156-180 CR - Kalaycıoğlu, E. (1998). Sivil Toplum Ve Neopatrimonyal Siyaset. Keyman, A. F.(der.) Küreselleşme-sivil toplum ve İslam. (111-135). Ankara: Vadi Yayınları. CR - Kapani, M. (2011). Politika bilimine giriş, Ankara: Bilgi Yayınları CR - Karadağ, A. (2002). 1950’den günümüze parlamento dışı muhalefet açısından Türkiye’de aydınlar. (Yayınlanmamış doktora tezi). İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Malatya CR - Kayhan, F(1999). Feminizm. İstanbul: BDS Yayınları CR - Keane, J. (1993). Despotizm ve demokrasi: Sivil toplum ile devlet arasindaki ayrımın kökenleri ve gelişimi 1750-1850. J. Keane (Der.). Sivil toplum ve devlet. (L. Köker, Çev.). (ss.47-90). Istanbul: Ayrıntı Yayınları Mardin, Ş. (1992). Türk modernleşmesi (Makaleler 4), İstanbul: İletişim Yayınları CR - Merriam Webster. (2017). Merriam-Webster's 2017 Words of the Year. Erişim Tarihi: 05.05.2018. https://www.merriam-webster.com/words-at-play/word-of-the-year-2017-feminism CR - Milliyet. (2017). Kadınlar ‘Kıyafetime Karışma’ dedi. Erişim Tarihi: 05.05.2018. http://www.milliyet.com.tr/kadinlar-kiyafetime-karisma-dedi-gundem-2493363/ CR - NTV. (2017). Tecavüzle suçlanan Güney Koreli siyasetçi istifa etti. Erişim Tarihi: 05.05.2018 https://www.ntv.com.tr/dunya/tecavuzle-suclanan-guney-koreli-siyasetci-istifa-etti,wRqJJcM7sk-JvCJ20T3qkw Nytimes. (2017). Women’s March highlights as huge crowds orotest Trump: ‘We’re Not Going Away Erişim Tarihi: 05.05.2018. https://www.nytimes.com/2017/01/21/us/womens-march.html CR - Özcan, A. (2001). Derin devlet ve muhalefet geleneği. İstanbul: Bakış Yayınları CR - Özveri, D. (2009). Feminist teorinin gelişim sürecinde uluslararası ilişkilere bakışı üzerine kısa bir değerlendirme. H. Çomak (Ed.). Uluslararası ilişkilere giriş: Teorik bakış. Kocaeli: Umuttepe Yayınları CR - Paxton, P. and Hughes, M. M. (2006). The international women’s movement and women’s political representation 1893–2003. American Sociological Review. Vol:7. December. 898–920 CR - Ramazanoğlu, C. (1998). Feminizm ve ezilmenin çelişkileri. (M. Bayatlı, Çev.). İstanbul: Pencere Yayınları CR - Sarıbay, A.Y. (2001). Postmodernite, sivil toplum ve İslam. İstanbul: Alfa Yayınları CR - Sevim, A. (2005). Feminizm. İstanbul: İnsan Yayınları CR - Steinack, K. (2011). Two patterns of opposition: Party group interaction in the Bararian state parliement. The Journal of Legistative Studies. Erişim Tarihi: 29.04.2018. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/13572334.2011.545176 CR - Sümer, S. Z.(2009). Tarih içinde görünürlükten kadınların tarihine :amerikan kadın romanında feminist bilinç ve politika. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler Anabilim Dalı. Konya CR - Thesun, (2018). Women unite. Erişim Tarihi: 05.05.2018. https://www.thesun.co.uk/tvandshowbiz/4700676/me-too-metoo-harvey-weinstein-donald-trump/ CR - Turgut, N. (1984). Siyasal muhalefet: Batı demokrasileri-sosyalist ülkeler-Türkiye, Ankara: Birey ve Toplum Yayıncılık CR - Unwomen (2017). Woman in Politic: 2017. Erişim Tarihi: 30.04.2018http://www.unwomen.org//media/headquarters/attachments/sections/library/publications/2017/femmesenpolitique_2017_english_web.pdf?la=en&vs=1123 CR - Wiktorowicz, Q. (2002). The political limits to nongovernmental organizations in Jordan. World development. Vol. 30, No. 1, 77- 93. doi: 10.1016/S0305-750X(01)00092-4 CR - Woman March. (2017). Erişim Tarihi: 05.05.2018. https://www.womensmarch.com/mission/ UR - https://doi.org/10.21547/jss.447411 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/630861 ER -