TY  - JOUR
T1  - 65 YAŞ VE ÜZERİNDEKİ BİREYLERDE AŞILAMA PROGRAMLARI VE HEMŞİRELİK
AU  - Okur, Elif
AU  - Hintistan, Sevilay
PY  - 2018
DA  - December
Y2  - 2018
JF  - Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi
JO  - EGEHFD
PB  - Ege Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2147-3463
SP  - 148
EP  - 156
VL  - 34
IS  - 3
LA  - tr
AB  - Başlık:65 YAŞ VE ÜZERİNDEKİ BİREYLERDEAŞILAMA PROGRAMLARI VE HEMŞİRELİKÖzet:Ülkemizdenüfusun her geçen gün yaşlandığı düşünülürse, yaşlı sağlığı ile ilgili korumahizmetlerinin planlanması gerekmektedir. Yaşlı sağlığını korumada en önemlikoruyucu sağlık hizmeti ise aşılamadır. Yaşlanmayla birlikte kronikhastalıklar, komorbidite, kırılganlık, malnütrisyon nedeniyle bağışıklıksisteminin baskılanması ve buna bağlı olarak birçok enfeksiyon hastalığınayatkınlık artmaktadır. Son yıllarda erişkin aşılarının yapılması yaşlılıksürecinde enfeksiyon hastalıklarını ve bunlara bağlı gelişen komplikasyonlarıönleyerek daha kaliteli yaşam sürdürülmesine ve enfeksiyon hastalıklarına bağlımorbidite ve mortalitenin azaltılmasına katkı sağlanmaktadır. Koruyucu sağlıkhizmetlerinin önemli bir parçası olan aşılama ile hastalıklar ve ölümler önemliölçüde önlenebilmektedir. Ülkemizde aşılar çoğunlukla çocukluk dönemindeyapılmakta, erişkin aşıları ihmal edilmekte ve ileri yaşlardaki erişkinaşılamasına ise gereken önem verilmemektedir. Bağışıklama hizmetlerindehemşirelerin aktif rol alması hastaların sağlığını olumlu etkilemektedir.Hemşireler 65 yaş ve üzeri bireyler ile her karşılaşmasında, bu yaş grubundayapılması gereken aşıların önemini vurgulamalı, kronik hastalığı ve risklidurumları olan bireyleri ise hekim danışmanlığında aşılanmaya yönlendirmelidir.Altmış beş yaş ve üzeri nüfusu etkileyebilecek ve aşılama ile önlenebilecekhastalıkların başında influenza (grip), pnömokokal hastalıklar (pnömoni,menenjit, sepsis), tetanoz ve zona zoster gelmektedir. Altmış beş yaş ve üzeritüm bireylerin her yıl bir kez mevsimsel grip aşısı yanı sıra pnömokok ve zonaaşısı, 10 yılda bir ise tetanoz aşısı rapeli olmaları önerilmektedir. Özellikle aile sağlığı merkezlerinde çalışanhemşirelerin toplumdaki yaşlı bireyleri bağışıklama konusunda bilgilendirmeleri,çocuklarda olduğu gibi 65 yaş üstü bireylerde de aşı kartlarının oluşturulmasıve takibinin yapılması erişkin aşılanma oranlarının artması açısından oldukçaönemlidir. Yaşlı hastaların aşılanma oranlarının artırılması için yazılı vegörsel medyanın yanı sıra sosyal medyanın da etkin biçimde kullanılarakaşıların tanıtımının yapılması, öneminin vurgulanması ile farkındalığınartırılması gereklidir.SUMMARYIfthe population is thought to be aging every day in our country, protectionservices related to elderly health should be planned. Vaccination is the mostimportant preventive health service for the protection of the elderly. Togetherwith aging, the immune system is suppressed and accordingly, the susceptibilityto many infectious diseases is increasing because of comorbidity, frailty, malnutrition. In recent years, adult vaccineshave contributed to maintaining a better quality of life and reducing morbidityand mortality due to infectious diseases by preventing infectious diseases andrelated complications in the aging process. Vaccination, which is an importantpart of preventive health services, can significantly prevent diseases anddeaths. In our country, vaccinations are mostly carried out in childhood, adultvaccinations are neglected, and adult vaccination is not given importance toelderly adults. Nurses shouldemphasize the importance of vaccinations to be done in this age group in anyencounter with the age of 65 and over, and direct the individuals with chronicdiseases and risky situations to vaccination in doctor counseling. Influenza(influenza), pneumococcal diseases (pneumonia, meningitis, sepsis), tetanus andzona zoster are leading diseases that can affect the population over 65 yearsof age and can be prevented by vaccination. It is recommended that allindividuals over 65 years of age and over have seasonal influenza vaccine oncea year, as well as pneumococcal and zona vaccination, and tetanus vaccinationevery 10 years. Particularly, it is important that creation and follow-up ofvaccination cards in individuals over 65 years of age like in children, nursesworking in family health centers inform older people in society aboutimmunization. In order to increase the vaccination rates of elderly patients,it is necessary to raise awareness by emphasizing the importance of promotingvaccines using social media as well as written and visual media.Anahtar kelimeler: Aşılama, Bağışıklama, Hemşirelik, YaşlıDestekleyen kurumlar:yokKaynakça:AndreFE, Booy R, Bock HL, et al. Vaccinationgreatly reduces disease, disability, death and inequity worldwide. Bulletin ofthe World Health Organization 2008; 86(2), 14-1460.AslanD. İleri Yaşta Bağışıklama. Yaşlı Sağlığı Modülleri. T.C. Sağlık BakanlığıTemel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü; Ankara; 2011:15‐23, http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/yaslisagligi.pdf.Erişim:07.06.2018BaştürkB, Boyacıoğlu S. İmmün yaşlanma. Türk. Geriatri Dergisi 2004;7: 159-61. BükeÇA. Yaşlılarda Bağışıklama. Ege Journal of Medicine 2015; 54: (Supplement )35-40.CDC.gov.[homepage on the Internet]. USA: Active Bacterial Core Surveillance (ABCs)Report Emerging Infections Program Network Streptococcus pneumoniae, 2010(ORIG). Available from: http://www.cdc.gov/abcs/reports-findings/survreports/spneu10-orig.pdf.Erişim: 05.06.2018Centersfor Disease Control and Prevention. Recommended Adult Immunization Schedule byVaccine and Age Group 2018. http://www.cdc.gov/vaccines/schedules/hcp/imz/adult.htmlErişim: 04.06.2018.Demicheli V,Jefferson T,Di Pietrantonj C et al. Vaccines forpreventing influenza in the elderly. CochraneDatabase Syst Rev.2018; Feb 1;2:CD004876. HızelK. Yaşlılık döneminde görülen başlıca enfeksiyonlar. Türk Geriatri Dergisi2012;15: 40-1.Jefferson T, Rivetti D, Rivetti A, et al.Efficacy and effectiveness of influenza vaccines in elderly people: asystematic review. Lancet 2005; 366(9492):1165-74. Kimberlin DW, Whitley RJ. Varicella-zostervaccine for the prevention of herpes zoster. N Engl J Med 2007;356(13):1338-43.KoldaşZL. Yaşlı popülasyonda bağışıklama (aşılama). Turk Kardiyol Dern Ars 2017;45 (Suppl5): 124–7.MacIntyreCR. Elderly vaccination—The glass is half full. Health 2013 (5): 80-5.Naylor K, LiG, Vallejo AN, et al. The influence of age on T cell generation and TCRdiversity. J Immunol 2005;174(11):7446-52. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu,Yetişkin Risk Grubu Aşılama Programı 2017, Ankara, http://www.adanahsm.gov.tr/uploads/files/Risk%20Grubu%20 A%C5%9F%C4%B1lamalar%C4%B1.pdf, Erişim:05.06.2018 Schaffner W,MD and Susan J. Rehm, MD Geriatric Nursing… Geriatric Health Care: Keeping ourTreasures Healthy Nurses Urged to Take a Role in Vaccinating Older Adults 2009.http://www.adultvaccination.org/professional-resources/nbna-geriatric-vaccination.pdfErişim: 10.06.2018Schimdt‐IonasM, Lode H. Treatment of pneumonia in elderly patients. Expert opinion onpharmacotherapy 2006;7(5): 499‐507.Simonsen L, Reichert TA, Viboud C, et al.Impact of influenza vaccination on seasonal mortality in the US elderlypopulation. Archives of Internal Medicine 2015; 165(3): 265-72.Tseng HF, Smith N, Harpaz R, et al. Herpeszoster vaccine in older adults and the risk of subsequent herpes zosterdisease. JAMA 2011;305(2):160-6. Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve KlinikMikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (EKMUD) Erişkin Bağışıklama Rehberi; Yaşlılıkdöneminde aşılama. İstanbul: Gülmat Matbaacılık: 2016. Öz Pulat F. SağlığınKorunması ve Geliştirilmesinde Hemşirenin Çağdaş Bir Rolü: Eğitici Kimliği Maltepe ÜniversitesiHemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Sempozyum Özel Sayısı 2010; 293-7.Öztürk R. Erişkindebağışıklama. Klinik Gelişim 2012; (25): 49-59Öztürk A, Özenç S, Canmemiş S,Bozoğlu E. Yaşlılık Döneminde Koruyucu Sağlık Bakımı. TJFM&PCWWW.TJFMPC.GEN.TR 2016; 10(1):34-41.TÜİK Haber Bülteni 2018: 27595,İstatistiklerle Yaşlılar (15 Mart 2017).http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27595 2. Erişim: 06.06.2018Udell JA, Zawi R, Bhatt DL, et al. Association between influenza vaccination andcardiovascular outcomes in high-risk patients: a meta-analysis. Jama2013;310(16), 1711-20.Ulusal Aşı Çalıştayı Raporu. T.C. SağlıkBakanlığı İnfeksiyon Hastalıkları Derneği. 27-29 Mart 2014-Ankara.Vu T, Farish S, Jenkins M, et al. Ameta-analysis of effectiveness of influenza vaccine in persons aged 65 yearsand over living in the community. Vaccine 2002;20(13-14):1831-6.Weston WM, Friedland LR, Wu X, et al.Vaccination of adults 65 years of age and olderwith tetanus toxoid, reduced diphtheria toxoid and acellular pertussisvaccine (Boostrix®): Results of two randomized trials. Vaccine. 2012;30:1721-8.Zeybek Y,Tokalak İ, Boyacıoğlu S. Altmış beş yaş ve üzeri erişkinlerde aşılanma durumu.Türk Geriatri Dergisi 2004; 7: 152-4.
KW  - Aşılama
KW  - Bağışıklama
KW  - Hemşirelik
CR  - Andre FE, Booy R, Bock  HL, et al. Vaccination greatly reduces disease, disability, death and inequity worldwide. Bulletin of the World Health Organization 2008; 86(2), 14-1460.Aslan D. İleri Yaşta Bağışıklama. Yaşlı Sağlığı Modülleri. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü; Ankara; 2011:15‐23, http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/yaslisagligi.pdf. Erişim:07.06.2018Baştürk B, Boyacıoğlu S. İmmün yaşlanma. Türk. Geriatri Dergisi 2004;7: 159-61. Büke ÇA. Yaşlılarda Bağışıklama.  Ege Journal of Medicine 2015; 54: (Supplement )35-40.CDC.gov. [homepage on the Internet]. USA: Active Bacterial Core Surveillance (ABCs) Report Emerging Infections Program Network Streptococcus pneumoniae, 2010 (ORIG). Available from: http://www.cdc.gov/abcs/reports-findings/survreports/spneu10-orig.pdf. Erişim: 05.06.2018Centers for Disease Control and Prevention. Recommended Adult Immunization Schedule by Vaccine and Age Group 2018. http://www.cdc.gov/vaccines/schedules/hcp/imz/adult.html Erişim: 04.06.2018.Demicheli V, Jefferson T, Di Pietrantonj C et al. Vaccines for preventing influenza in the elderly. Cochrane Database Syst Rev. 2018; Feb 1;2:CD004876. Hızel K. Yaşlılık döneminde görülen başlıca enfeksiyonlar. Türk Geriatri Dergisi 2012;15: 40-1. Jefferson T, Rivetti D, Rivetti A, et al. Efficacy and effectiveness of influenza vaccines in elderly people: a systematic review. Lancet 2005;  366(9492):1165-74.  Kimberlin DW, Whitley RJ. Varicella-zoster vaccine for the prevention of herpes zoster. N Engl J Med 2007;356(13):1338-43.  Koldaş ZL. Yaşlı popülasyonda bağışıklama (aşılama). Turk Kardiyol Dern Ars 2017;45 (Suppl 5): 124–7. MacIntyre CR. Elderly vaccination—The glass is half full. Health 2013 (5): 80-5. Naylor K, Li G, Vallejo AN, et al. The influence of age on T cell generation and TCR diversity. J Immunol 2005;174(11):7446-52. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Yetişkin Risk Grubu Aşılama Programı 2017, Ankara, http://www.adanahsm.gov.tr/uploads/files/Risk%20Grubu%20  A%C5%9F%C4%B1lamalar%C4%B1.pdf, Erişim: 05.06.2018	Schaffner W, MD and Susan J. Rehm, MD Geriatric Nursing… Geriatric Health Care: Keeping our Treasures Healthy Nurses Urged to Take a Role in Vaccinating Older Adults 2009. http://www.adultvaccination.org/professional-resources/nbna-geriatric-vaccination.pdf Erişim: 10.06.2018 Schimdt‐Ionas M, Lode H. Treatment of pneumonia in elderly patients. Expert opinion on pharmacotherapy 2006;7(5): 499‐507. Simonsen L, Reichert TA, Viboud C, et al. Impact of influenza vaccination on seasonal mortality in the US elderly population. Archives of Internal Medicine 2015; 165(3):  265-72. Tseng HF, Smith N, Harpaz R, et al. Herpes zoster vaccine in older adults and the risk of subsequent herpes zoster disease. JAMA 2011;305(2):160-6.  Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (EKMUD) Erişkin Bağışıklama Rehberi; Yaşlılık döneminde aşılama. İstanbul: Gülmat Matbaacılık: 2016.    Öz Pulat F. Sağlığın Korunması ve Geliştirilmesinde Hemşirenin Çağdaş Bir Rolü: Eğitici Kimliği Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Sempozyum Özel Sayısı 2010; 293-7.Öztürk R. Erişkinde bağışıklama. Klinik Gelişim 2012; (25): 49-59Öztürk A, Özenç S, Canmemiş S, Bozoğlu E. Yaşlılık Döneminde Koruyucu Sağlık Bakımı. TJFM&PC WWW.TJFMPC.GEN.TR 2016; 10(1):34-41.TÜİK Haber Bülteni 2018: 27595, İstatistiklerle Yaşlılar (15 Mart 2017). http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27595 2. Erişim: 06.06.2018 Udell JA, Zawi R, Bhatt DL, et al.  Association between influenza vaccination and cardiovascular outcomes in high-risk patients: a meta-analysis. Jama 2013;310(16), 1711-20. Ulusal Aşı Çalıştayı Raporu. T.C. Sağlık Bakanlığı İnfeksiyon Hastalıkları Derneği. 27-29 Mart 2014-Ankara. Vu T, Farish S, Jenkins M, et al. A meta-analysis of effectiveness of influenza vaccine in persons aged 65 years and over living in the community. Vaccine 2002;20(13-14):1831-6. Weston WM, Friedland LR, Wu X, et al. Vaccination of adults 65 years of age and older  with tetanus toxoid, reduced diphtheria toxoid and acellular pertussis vaccine (Boostrix®): Results of two randomized trials. Vaccine. 2012;30:1721-8.  Zeybek Y, Tokalak İ, Boyacıoğlu S. Altmış beş yaş ve üzeri erişkinlerde aşılanma durumu. Türk Geriatri Dergisi 2004; 7: 152-4.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/egehemsire/issue//450888
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/606511
ER  -