TY - JOUR T1 - DR. ABDURRAHMAN MELEK’İN HATAY DEVLETİ BAŞBAKANLIĞI DÖNEMİ İCRAATLARI AU - Kündeyi, Mustafa Abdullah PY - 2020 DA - November DO - 10.30692/sisad.452051 JF - Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi JO - SSAD PB - Mehmet Ali KARAMAN WT - DergiPark SN - 2587-2621 SP - 453 EP - 468 VL - 4 IS - 3 LA - tr AB - Abdurrahman Melek, 1896 yılında Antakya'dadoğmuştur. İlkokulu ve Rüştiye'yi Antakya'da, Sultani'yi Halep'te bitirmiştir.Şam Tıbbiyesi'nde tıp eğitimine başlamıştır. Askerlik hizmetini Birinci DünyaSavaşı şartlarında 41. Fırka'da yapmıştır. Bu süreçte Şam Tıbbiyesi kapatılıncaöğrenci kaydı İstanbul Tıp Fakültesi’ne alınmış ve 1919 yılında mezun olmuştur.Abdurrahman Melek’in ilk görevi İstanbul ÜniversitesiTıp Fakültesi asistanlığıdır. 1923 yılında Antakya’ya dönmüş ve özelmuayenehane açmıştır.Melek, siyasi hayatında ilk olarak 6 Ocak 1932tarihinde İskenderun Sancağı İdare Meclisi Üyeliği'ne seçilmiştir. 1937 yılındaCenevre'de gerçekleştirilen Hatay müzakerelerine müşahit olarak katılmıştır.1938 yılında İskenderun Sancağı Valiliği ve hemen ardından Hatay Devleti’ninBaşbakanlığını yapmıştır. 1939 yılından itibaren Türkiye Büyük MilletMeclisinde 4 dönem milletvekilliği yapmıştır.Abdurrahman Melek’in hükümet programında; eşitlik,iç güvenlik tedbirleri, milli sanayi, tarım, bütçe, turizm, ulaşım ve sağlıksorunları konuları yer almıştır.Hükümet uygulamalarında ise; Türkiye’den ithaledilen eşyalardan gümrük vergisi alınmaması ve Türk lirasının Hatay devletiparası olarak da kabul edilmesi önemli konulardandır.Bildiride Doktor Abdurrahman Melek’in başbakanolarak icraatları ortaya konulacaktır. Yayın hazırlanırken BaşbakanlıkCumhuriyet Arşivi, Hatay Devleti Meclis Tutanakları, Hatay basını ve Türkiyebasını, anılar ve diğer kaynaklardan yararlanacaktır.Anahtar Kelimeler: Hatay Devleti, Biyografi,Abdurrahman Melek, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi.The Practices ofAbdurrahman Melek During His Term As The President of Hatay StateSummaryAbdurrahmanMelek was born in Antakya in 1896. He completed his primary educationand high school in Aleppo. He started medicine education in Aleppo medicineschool. He did his military service under the conditions of the 1st Worldwar at 41st Division. During this term,as the Aleppo Medicine School was closed his studentship was transferred toİstanbul School of Medicine and he was graduated in 1919.Abdurrahman Melek’s first employment was assistantat İstanbul University Faculty of Medicine. He returned to Antakya in 1923 andhung out his shingle.In his political career melek firstly was elected asan administrator to Sanjak of İskenderun. He attended to the negotiations ofHatay, which was performed in Geneva, as an observer. In 1938 he served as thegovernor of the Sanjak of İskenderun and shortly afterwards as the primeminister of Hatay state. From 1939 onwards, he served as a member of theTurkish Grand Assembly for four terms.In the government programme of Abdurrahman Melek;equilibrium, home security measures, national industry, agriculture, budget,tourism, transportation and health issues were involved.As for the government enforcement, not takingcustoms tax from the properties imported from Turkey and accepting Turkish Liraas the Hatay state’s local currency were among the important isssues.In this decleration Abdurrahman Melek’s practices asthe prime minister will be presented. While the edition is prepared PrimeMinistry Republic Archivals, parliamentary minutes of Hatay State, press ofHatay and Turkey, memories and other sources will be exploited.Key Words: Hatay State,Biography, Abdurrahman Melek, History of Turkish Republic KW - Hatay Devleti KW - Biyografi KW - Abdurrahman Melek KW - Türkiye Cumhuriyeti CR - KAYNAKÇA ADA, Serhan, Türk-Fransız İlişkilerinde Hatay Sorunu (1918-1939), 2. Bs., İstanbul Bilgi Üniversitesi, İstanbul 2013.ARMAOĞLU, Fahir. 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi 1914-1995, 19. Bs., Timaş Yay., İstanbul 2014.ATABEY, Figen, “Hatay’ın Anavatana Katılma Süreci”, AVRASYA Uluslararası Araştırmalar Dergisi, C.4, Sayı 7, Temmuz 2015, ss.192-209.BCA. 030.10.224.512.40Cumhuriyet, 28 Ocak 1937Düstur, 3.tertip. C.18ERDEN,Ömer, Fransa-Suriye Kıskacında Hatay (1937-1939), Gece Kitaplığı, Yy., 2015GALİOĞLU, Rengin, “Hatay Devleti Başvekili Dr. Abdurrahman Melek”, Güneyde Kültür, Cilt: XIV, Sayı: 140, ss. 8-24.Hatay Devleti Millet Meclisi Zabıtları, Haz. Mehmet Tekin, ATAM, Ankara 2009.MELEK, Abdurrahman, Hatay Nasıl Kurtuldu, TTK, Ankara 1969.MURSALOĞLU, Mehmet, Sancak, Devlet, Millet Hatay (1938-1939), Y.y., İskenderun 2012.SARINAY, Yusuf, “Atatürk’ün Hatay Politikası II, 1938-1939”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C. XII, Sayı 35, 1996, ss, 407-454.SELÇUK, Hamdi, Hatay’ın O günleri, Antakya.SOFUOĞLU, Adnan - DAĞISTAN, Adil, İşgalden Katılıma Hatay, Phoenix Yay., Ankara 2008.SOYSAL, İsmail. Tarihçeleri ve Açıklamalarıyla Birlikte Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları I. Cilt (1920-1945), 3. Bs., Türk Tarih Kurumu, Ankara 2000.TBMM Zabıt Ceridesi, VI. Devre, 17 Nisan 1939TEKİN, Mehmet, Hatay: İşgal Yılları ve Bağımsız Hatay Devleti Kronolojisi (1918-1939), ATAM, Ankara 2010.Yeni Mecmua, 15 Mayıs 1928.Yenigün, 5 Eylül 1938, Sayı 1977.Yenigün, 10 Ocak 1939, Sayı 2075.Yenigün, 16 Nisan 1939, Yıl 11, sayı 2154 UR - https://doi.org/10.30692/sisad.452051 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/521287 ER -