TY - JOUR T1 - İbn Miskeveyh’in Nefs Anlayışı TT - Ibn Miskawayh’s Concept of Nafs AU - Turan, Ramazan PY - 2019 DA - June Y2 - 2019 JF - Tasavvur / Tekirdağ İlahiyat Dergisi JO - tasavvur PB - Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2619-9130 SP - 203 EP - 219 VL - 5 IS - 1 LA - tr AB - Buçalışmanın amacı, İbn Miskeveyh’in nefs anlayışını genel hatlarıyla ortayakoymak, daha özelde ise duyusal ve akli idrak meselelerini incelemektir. O,nefs konusunu iki ana çizgide ele alır. Ahlâki ilkelerin temeli olarak nefs; duyusalve akli idrakın öznesi olarak nefs. Bu iki alan bir birinden keskin hatlarlaayrılamaz ancak bu çalışmada nefs konusu, duyusal ve akli idrak problemleriesasında ele alınmıştır. İbn Miskeveyh, Meşşai filozofları takip ederek nefskelimesini hem ayüstü âlem hem de ayaltı âlem için ortak kullanır. İbnMiskeveyh’in nefs teorisi, temelde Aristocu geleneğe dayanır. O, nefsi doğal cisminilk yetkinliği olarak tanımlar. Nefs, hayat, canlılık ve ölümsüzlüğünilkesidir. Varlık hiyerarşini madde değil nefs belirler. Bitki, hayvan ve insaniçin nefsin farklı yetileri vardır, ancak bu durum nefsin birliği ve bütünlüğünetezat teşkil etmez. İnsan, bazı yetileriyle bitki ve hayvanlarla ortaktır ancakakıl yetisine sahip olmakla diğer canlılardan ayrılır. İnsanda, duyular, hayalve vehim gücü hissi idrak mertebesinin aşamalarıdır. Akıl ise tümelakledilirleri idrak eder. Aklın birisi hissedilirlere diğeri akdedilirlereyönelik iki eğilimi vardır. Akıl ancak kendi zatına yönelerek yüce akdedilirlerikavrayabilir. Akdedilirleri elde edebilen insani nefs, bedenden bağımsız,kaynağı ilahi olan, ölümsüz bir cevherdir. KW - İbn Miskeveyh KW - Nefs KW - Akıl KW - Duyu N2 - The purpose of this studyis to examine Ibn Miskawayh's concept of soul in general terms; morespecifically, to analyze the sensory and intellectual perception problems. Hedeals with the soul in two main lines. Thesoul as the basis of moral principles; as the subject of sensual andintellectual perception. These two fields can not be separated by sharp lines, however, in thisstudy, the soul concept is studied on the basis of sensory and intellectualproblems. Ibn Miskawayh follows Peripatetic philosophers and uses the word ‘soul’for both the terrestrial region and the celestial region, in the same sense. IbnMiskawayh's theory of soul is basically based on the Aristotelian tradition. He defines the soul must be the first actuality of a naturallyorganised body. Soul is the basis of life,vitality and immortality. Soul determines the hierarchicalchainofexistence,not matter. The soul has different powers for plants,animals and humans, but this does not contrast with the unity and integrity ofthe soul. Man shares some faculty withplants and animals, but he is separated from other creatures by havingintelligence. The sensation, imaginationand fantasy are the stages of the material perception level, in man. The mind perceives universal forms. The mind has two tendencies; towards sensationand intelligible world. The mind can only perceivesthe supreme intelligible forms by turning to its own self. The human soul which is able to obtainintelligible forms and independent of the body is eternal essence and itssource is divine. CR - Aristoteles. Nikomakhos’a Etik. Çeviren Saffet Babür. Ankara: Kebikeç Yayınları, 2005. CR - ———. Ruh Üzerine. Çeviren Zeki Özcan. İstanbul: Alfa Yayınları, 1999. CR - Fârâbî. er-Risâle fi’l-akl. Tahkik: Maurice Bouyges. Beyrût: Daru’l-Meşrık, 1983. CR - İbn Miskeveyh. el-Fevzü’l-asgâr. Tahkik: Salih Uzeyme. Tunus: Daru’l-Arabiyyeti’l-Kitâb, 1987. CR - ———. el-Havami’l ve’ş-şevamil. Tahkik: Ahmet Emin, Seyyid Ahmed Şaqr. Frankfurt: Institute for The History of Arabic islamic Science At The Johann Wolfgang Goethe Universty, 2000. CR - ———. Risale fî mâhiyyeti’l-adl. Editör M. S. Khan. Leiden: E. J. Brill, 1964. CR - ———. “Risâle fi’n-nefs ve’l-akl”. Içinde Dirâsât ve nusûs fi’l-felsefe ve’l-ulûm inde’l-arab. Tahkik: Abdurrahman Bedevi. Beyrût: el-Müessesetü’l-Arabiyye, 1981. CR - ———. Tehzîbü’l-ahlâk. Tahkik: Nevvaf Cerrah) Beyrût: Dar Sader, 2006. CR - Ibn Miskeveyh. Textes inédits de Miskawayh. Editör Mohammed Arkoun. Le Caire: Institut français d’archéologie orientale, 1963. CR - İbn Rüşd. Telhîs’u Kitâbi’n-Nefs. Tahkik: Alfred L.İvry. Kâhire, 1994. CR - İbn Sînâ. eş-Şifâ, en-Nefs. Tahkik: G.C.Anawati-Said Zayid. Kâhire: el-Heyetü’l Mısriyyetü’l-Âmme li’l-Kitab, 1975. CR - Kindî. “Fî’l-felsefeti’l-ûlâ”. Içinde Resâilu’l-felsefiyye. Tahkik: Abdulhâdi Ebû Rîde. Kâhire: Dâru’l-Fikri’l-Arabî, 1950. CR - Kuçuradi, İonna. “Adalet Kavramı”. Içinde Adalet Kavramı, editör Adnan Güriz. Ankara: TFK Yayınları, 1994. CR - LLoyd, G.E.R. Aristoteles. Çeviren Aylin Kayapalı. İstanbul: Pinhan Yayıncılık, 2014. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/tasavvur/issue//453879 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/745502 ER -