TY  - JOUR
T1  - ŞECERE-İ HAREZMŞÂHÎ’NİN YAZIM VE SES ÖZELLİKLERİ
AU  - Yeni, Emre Berkan
PY  - 2018
DA  - September
Y2  - 2018
JF  - Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi
JO  - TEKE
PB  - Cengiz ALYILMAZ
WT  - DergiPark
SN  - 2147-0146
SP  - 1456
EP  - 1471
VL  - 7
IS  - 3
LA  - tr
AB  - Türkçeyazılmış el yazması tarih kitapları, Türklük bilimi araştırmaları için gerekiçerikleri gerekse dil özellikleri bakımından önemli kaynak gruplarından biriniteşkil ederler. Bu makalede Hive Hanlığı'nın tarih yazımıyla tanınmışşahsiyetlerinden biri olan Beyânî'nin Şecere-i Harezmşâhî eserindeki yazım veses özellikleri incelenecektir.EserdeHive Hanlığı'nın devlet başkanları anlatılmaktadır. Devlet başkanlarınınsoylarına, kişiliklerine ve hükümdarlık dönemlerindeki olaylara yer verilir.Eserin başında Beyânî'nin mukaddimesinin ardından Hz. Adem'den başlanarak Hz.Nuh'a kadarki peygamberlerin kısa hayat hikayeleri ve soyları anlatılır.Ardından Moğol ırkının ortaya çıkışından hanlığın kuruluş dönemine kadarkiolaylar aktarılmıştır. Sonraki bölümler hanlığın hükümdarlarıyla ilgilidir.Eserinyazım özellikleri açısından genel itibariyle Çağatay Türkçesinin son dönemininözelliklerini taşıdığı görülür. Bazı örneklerdeki kuralsız ikili yazımlardikkat çekicidir. Ses olaylarının yazım üzerinde etkili olduğu bazı örneklergöze çarpmaktadır. Ek yazımlarında sözcük kökünün alıntı olması yazım üzerindeetkilidir.
KW  - Beyânî
KW  - Şecere-i Harezmşâhî
KW  - Hive Hanlığı
KW  - tarih yazıcılığı
CR  - Berdiyarova, S. (2012). Muhammed yusuf beyânîniij "şajarayi horazmşohiy" asari tarihiy manba sifatida, Semerkant: Özbekistan Respublikası Aliy va Orta Mahsus Talim Vazırlıgı Neşriyatı.
CR  - Beyânî, M. (1914). Şecere-i Harezmşâhî, Özbekistan Bilimler Akademisi Ebu Reyhan Biruni İsimli Şarkşinaslık Enstitüsü El Yazmalar Bölümü, Envanter No: 9596.
CR  - Eckmann, J. (2003), Çağatayca el kitabı, Çev. Günay Karaağaç. İstanbul: Akçağ Yayınları.
CR  - Munirov, K. (1960), Munis, agahî ve bayanî’ning tarihî asarları, Taşkent: Özbekistan SSRFanlar Akademiyası Neşriyatı.
CR  - Tekin, F. (2008). 19. Yüzyıl harezm tarih yazıcılığı (Munis, Agehî, Beyanî).  Akademik Bakış, 2(3), 199-210.
CR  - Yılmaz, S. (2015). Hive hanlığı'nda tarih yazıcılığı ve başlıca temsilcileri, 3. Milletlerarası Şehir Tarihi Yazarları Kongresi Bildirileri,  6-8 Mart 2015,  Ankara, s.  471-482.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/teke/issue//461455
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/538438
ER  -