TY - JOUR T1 - İki Boyutlu Baraj Yıkılma Modellemesi; Sürgü Barajı Örneği AU - Gül, Enes AU - Dursun, Ö. Faruk PY - 2018 DA - September JF - Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi PB - Fırat Üniversitesi WT - DergiPark SN - 1308-9072 SP - 97 EP - 104 VL - 30 IS - 3 LA - tr AB - Ekonomikgelişmenin bir göstergesi olan barajlar, ciddi finansman kaynakları ile inşaedilmektedir. Rezervuarında topladığı büyük su hacimleri ile tarımsal sulama,içme suyu temini, enerji üretimi ve rekreasyon alanı oluşturma gibi amaçlarlakullanılmaktadırlar. Türkiye’de yapımı devam eden birçok baraj inşaatıbulunmaktadır. Türkiye’de 1950 yılına kadar sadece 3 adet baraj inşaedilmiştir.1950-1960 yılları arasında ise 12 baraj daha inşa edilmiştir. SürgüBarajı Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde, Malatya ilinden 53 km uzaklıkta,Sürgü Çayı üzerinde yer almaktadır.1963-1969 yılları arasında yapılan SürgüBarajı toprak dolgu tipindedir. Sürgü Barajı 55m gövde yüksekliğine ve 690 mkret uzunluğuna sahiptir. Baraj yıkılma olayları büyük miktarlarda can ve malkayıplarına sebep olabilmektedir. Literatürde baraj yıkılması sonucu oluşacaktaşkının bir, iki ve üç boyutlu çözümleri için birçok yazılım önerilmiştir. Buyazılımlar yardımıyla baraj yıkılmaları sonucu oluşabilecek taşkın yayılımharitaları nümerik olarak tahmin edilebilmektedir. Bu çalışmada, 2 boyutluzamanla değişen akım analizleri yapabilen HEC-RAS yazılımı kullanılmıştır. Çalışmaalanı olarak seçilen Sürgü Barajı’nın yıkılması durumunda oluşacak taşkınyayılım haritaları elde edilmiştir. Sonuç olarak, Sürgü Barajı mansabındabulunan yerleşim birimlerinin ve tarım arazilerinin baraj yıkılmasından nasıletkilenebileceği tahmin edilmeye çalışılmıştır. KW - Baraj Yıkılması KW - Sürgü Barajı KW - İki Boyutlu Modelleme KW - HEC-RAS CR - 1.Altinbilek, D. (2002) The Role of Dams in Development. Int. J. Water Resour. Dev., 18 (1), 9–24. 2.Erdogdu, E. (2011) An analysis of Turkish hydropower policy. Renew. Sustain. Energy Rev. 3.Seed, R.B., Bea, R.G., Abdelmalak, R.I., Athanasopoulos, A.G., Boutwell Jr, G.P., Bray, J.D., Briaud, J.-L., Cheung, C., Cobos-Roa, D., and Cohen-Waeber, J. (2006) Investigation of the Performance of the New Orleans Flood Protection System in Hurricane Katrina on August 29, 2005: Volume 2. Indep. Levee Investig. Team Final Rep., 2. 4.Federal Guidelines for Dam Safety (2004) Federal Guidelines for Dam Safety. Management, (April). 5.BOZKUŞ, Z. (2015) Afet Yönetimi İçin Baraj Yıkılma Analizleri. Tek. Dergi, 15 (74). 6.Dincergok, T. (2007) The Role of Dam Safety in Dam-Break Induced Flood Management. Proc. Int. Congr. River Basin Manag., 682–697. 7.Zhang,, L.M., Xu, Y., and Jia, J.S. (2007) Analysis of earth dam failures -A database approach. ISGSR2007. 8.ICOLD (1995) Dam Failures Statistical Analysis, ICOLD, Bulletin 99 Paris. 9.Alcrudo, F., and Mulet, J. (2007) Description of the Tous Dam break case study (Spain). J. Hydraul. Res., 45 (sup1), 45–57. 10.Begnudelli, L., and Sanders, B.F. (2007) Simulation of the St. Francis dam-break flood. J. Eng. Mech., 133 (11), 1200–1212. 11.Bozkuş, Z., and Bağ, F. (2011) Çınarcık Barajının sanal Yıkılma Analizleri. İMO Teknik Dergi, 5675–5688. 12.Bozkuş, Z., and Kasap, A. (1998) Comparison of Physical and Numerical Dam-Break Simulations. Tr. J. Eng. Environ. Sci., 22, 429–443. 13.Elçi, Ş., Tayfur, G., Haltaş, İ., and Kocaman, B. (2017) Baraj yıkılması sonrası iki boyutlu taşkın yayılımının yerleşim bölgeleri için modellenmesi. İMO Tek. Dergi. (7955-7975), 482. 14.Joshi, M.M. (2017) Study of Two Dimensional Dam Break Analysis Using HEC- RAS for Vir Dam. İnternational J. Eng. Technol. Sci. Res., 4 (8), 982–987. 15.Singh, V.P., and Scarlatos, P.D. (1988) Analysis of gradual earth-dam failure. J. Hydraul. Eng., 114 (1), 21–42. 16.Çağatay, H., and Kocaman, S. (2009) Baraj yıkılması Taşkın Dalgalarının Mansapta oluşturacağı Su Yüzü Profillerinin İncelenmesi. Ç.Ü.Müh.mim.fak.Dergisi, 24. 17.WANG, L., and PAN, C. (2015) An analysis of dam-break flow on slope. J. Hydrodyn. Ser. B, 26 (6), 902–911. 18.Ackerman, C.T., Fleming, M.J., and Brunner, G.W. (2008) Hydrologic and hydraulic models for performing dam break studies. World Environ. Water Resour. Congr. 2008 Ahupua’A, 1–11. 19.Demir, A. (2001) Su ve DSİ tarihi, Devlet Su İşleri Vakfı Yayınları, 153 s. 20.Froehlich, D.C. (2008) Embankment dam breach parameters and their uncertainties. J. Hydraul. Eng., 134 (12), 1708–1721. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/fumbd/issue//461982 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/539379 ER -