TY - JOUR T1 - İnsani Müdahale Aracı Olarak Siber Uzay TT - Cyber Space as Humanitarian Intervention Tool AU - Güler, Ayşegül PY - 2018 DA - September JF - Medeniyet Araştırmaları Dergisi JO - MAD PB - İstanbul Medeniyet Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2148-1652 SP - 139 EP - 149 VL - 2 IS - 4 LA - tr AB - İnsani müdahalekavramı son yıllarda uluslararası ilişkilerde önemi artan bir kavramdır. Genelbir ifade ile insani müdahale, devlet/devletlerin veya uluslararası örgütlerinbaşka bir devlette yaşanan ağır insan hakları ihlallerini engellemek amacıylakuvvet kullanmaları ya da kuvvet kullanma tehdidinde bulunmalarını da içereneylem olarak tanımlanabilmektedir. İnsani müdahalede, diplomatik ve ekonomikyaptırımların sonuç getirmediği durumlarda son çare olarak askeri müdahalegündeme gelmektedir. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin ortak kararavaramaması veya benzer olaylarda farklı tutum sergilenmesi, devlet egemenliğive kuvvet kullanmanın yasaklanmış olması insani müdahalede askeri aşamayıtartışmalı hale getirmektedir. Askeri müdahaleden önce bir ara seçenek olarakuygulanabilecek nitelikte siber uzay yeni bir yöntem olarak gündemegelmektedir. Günümüzde devletlerin enerji, su, sağlık, bankacılık, iletişim,ulaşım gibi kritik alt yapıları siber uzaya bağımlı hale gelmektedir.Devletlerin kritik alt yapılarını siber saldırılara karşı korumak amacıylaoluşturdukları siber güvenlik önlemleri, ulusal güvenliğin bir parçası halinegelirken Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) gibi uluslararası örgütlerinde gündemine girmiştir. Sivillere zarar vermeyecek şekilde gerçekleştirileceksiber saldırı insani müdahalenin bir basamağı olarak gündeme gelmelidir. İnsanhaklarını ağır bir şekilde ihlal eden devletin kritik altyapılarına yapılacaksiber müdahale caydırıcı bir etki yapabilecektir. Bu çalışmanın amacı mevcutdurum değerlendirildikten sonra ilerleyen yıllarda silahlı müdahaleye gerekkalmayabileceğini, devletlere yapılacak olan siber saldırılarla internetbağlantısının kesilebileceğini, teknolojiye bağımlı olan devletlerinsistemlerinin çökertilebileceğini, askeri müdahalenin aksine caydırıcıboyutunun çok daha büyük olabileceğini, dolayısıyla etkili ve verimli bir araçolarak siber uzayın kullanılabileceğini incelemektir. KW - İnsani Müdahale KW - Birleşmiş Milletler KW - Siber Güvenlik KW - Siber Saldırı N2 - The concept of humanitarian intervention is an increasingly important concept in international relations. In general, humanitarian intervention can be defined as an action involving the use of force or threat of force to prevent serious human rights violations by state or international organizations in another State. In humanitarian intervention, military intervention as a last resort in cases where diplomatic and economic sanctions do not result. The failure of the United Nations Security Council to come to a joint decision or to exhibit a different attitude in similar cases, the prohibition of state sovereignty and the use of force makes the military stage controversial in humanitarian intervention. Cyber space, which can be applied as an intermediate option before military intervention, comes up as a new method. Today, critical infrastructures of states such as energy, water, health, banking, communication, transportation are becoming dependent on cyberspace. The cyber security measures they have created in order to protect the critical infrastructure of states against cyber attacks have become a part of national security and have been on the agenda of international organizations such as the North Atlantic Treaty Organization.Cyber attacks that will not harm civilians should be brought up as a step in human intervention. Cyber intervention in the critical infrastructure of the state that severely violates human rights will have a deterrent effect. The aim of this study is to investigate that after the current situation is evaluated, armed intervention may not be required in the following years, internet connection with the cyber attacks to the states can be cut, the systems which are dependent on technology can be destroyed, and the deterrent dimension can be much larger than the military intervention and therefore cyber space can be used as an effective and efficient tool. CR - Abiew, Francis Kofi (1999). The Evolution Of The Doctrine And Practice Of Humanitarian Intervention, Kluwer Law International, The Hague/London/Boston, s.30-43. CR - Akyeşilmen, Nezir (2015). Barış Süreçlerine Yönelik Riskler ve Tehditler, (Editörler: Nezir Akyeşilmen, Bilal Sambur). Din ve İnsan Hakları Perspektifinden Barış Hakkı, Konya: Selçuk Üniversitesi Matbaa Tesisleri. CR - Arsava, Füsun A. (2011). Egemenlik ve Koruma Sorumluluğu. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 15 (1)C.XV, Y.2011, Sa.1, s.101-124. CR - Ayata, Ali (2015). Kosova: Sonun Başlangıcı, Akademik Hassasiyetler Dergisi, Cilt:2, Sayı:3, s.133-145. CR - BM Antlaşması, TBMM, https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/pdf01/3-30.pdf, (Erişim Tarihi: 15.09.2015). CR - Bouchet-Saulnier, F. (2002). İnsancıl Hukuk Sözlüğü.(Çeviren: Selahattin Bağdatlı). İstanbul: İletişim Yayınları. CR - Brown, Chris, Ainley, Kirsten (2013). Uluslararası İlişkileri Anlamak (4.Baskı). İstanbul: Sümer Kitabevi. CR - Chomsky, Noam (2001). Amerikan Müdahaleciliği. (Çevirenler: Taylan Doğan-Barış Zeren). İstanbul: Aram Yayıncılık. CR - Dedeoğlu, Beril (2007). Savaş. (Editör: Haydar Çakmak). Uluslararası İlişkiler “Giriş, Kavram ve Teoriler”. Ankara: Barış Kitapevi. CR - Dedeoğlu, Beril (2014). Uluslararası Güvenlik ve Strateji (3.Baskı). İstanbul: Yeniyüzyıl Yayınları. CR - Demirel, Naim (2013). Uluslararası Hukukta İnsani Müdahale ve Meşruiyet Sorunu, FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 1(2013) Bahar, s.152-172. CR - Donnelly, Jack (1995). Teoride ve Uygulamada Evrensel İnsan Hakları.(Çevirenler: Mustafa Erdoğan, Levent Korkut). Ankara: Yetkin Yayınları. CR - Duran, Hasan (2001). Yeni Bir Müdahale Şekli “İnsani Müdahale”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, C.6, S.1, s.87-94. CR - Ercan, Pınar Gözen, (2015). İkinci On Yılına Girerken Koruma Sorumluluğunu Yeniden Düşünmek: Lex Ferenda Olarak R2P, Hacettepe HFD, 5(1) 2015, s.165-182. http://www.hukukdergi.hacettepe.edu.tr/dergi/C5S2makale7.pdf (Erişim Tarihi:12.08.2016) CR - Grotius, Hugo (2011). Savaş ve Barış Hukuku. (Çeviren: Seha L. Meray). İstanbul: Say Yayınları. CR - Gülmez, Mesut (1996). İnsan Haklarının Uluslararası Korunması Birleşmiş Milletler Sistemleri. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü. CR - Heywood, Andrew (2013). Küresel Siyaset. (Çevirenler: Nasuh Uslu, Haluk Özdemir). Ankara: Adres Yayınları. CR - Himes, Kenneth R. (1994). The Morality of Humanitarian Intervention, Theological Studies, Vol.55, No.1, s.82-105. CR - ICISS. (2001). (International Commission On Intervention And State Sovereignty), The Responsibility To Protect Research, Bibliography, Background Supplementary Volume to The Report of the International Commission on Intervention ans State Sovereignty, http://responsibilitytoprotect.org/ICISS%20Report.pdf, (Erişim Tarihi:12.03.2015). CR - Keskin, Funda (2002). BM ve Kuvvet Kullanma, Avrasya Dosyası, BM Özel, İlkbahar, Cilt 8, Sayı 1, s.149-174. CR - Murphy, Sean D. (2009). Criminalizing Humanitarian Intervention, 41 Case W. Res. J. Int'lL.341(2009)http://scholarship.law.gwu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1903&context=faculty_publications , (Erişim Tarihi:23.07.2016) CR - Orallı, Levent Ersin (2014). Uluslararası Hukukta ve BM Sisteminde Askeri Müdahale Olgusu, Tesam Akademi Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, s.102-127. CR - Roskin, Chael G.,Berry, Cholas O. (2014). Uluslararası İlişkiler Uİ’nin Yeni Dünyası. (Çeviren: Özlem Şimşek). Ankara: Adres Yayınları. CR - Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Ulusal Siber Güvenlik Stratejisi, 2016-2019, http://www.udhb.gov.tr/doc/siberg/2016-2019guvenlik.pdf, (Erişim Tarihi:30.04.2017). CR - Yayla, Mehmet (2013). Uluslararası Hukukta Siber Saldırılara Karşı Kuvvet Kullanma.http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2013-107-1293, Erişim Tarihi: 20.12.2016 CR - Yılmaz, Aytekin (2013). Küresel Dünyada Uluslararası İlişkiler Teori- Temel Kavramlar- Yeni Gelişmeler. Ankara: Kadim Yayınları. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/mad/issue//462827 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/540532 ER -