TY - JOUR T1 - I-enkesitli çelik hadde eğilme elemanları için eski ve yeni Türk tasarım dökümanlarındaki esasların karşılaştırılması TT - A comparative study of former and latest Turkish design guidelines for rolled I-shaped steel flexural members AU - Pınarbaşı, Seval AU - Nasrat, Mohammad Samim PY - 2019 DA - October Y2 - 2018 DO - 10.17341/gazimmfd.467741 JF - Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi JO - GUMMFD PB - Gazi Üniversitesi WT - DergiPark SN - 1300-1884 SP - 369 EP - 386 VL - 35 IS - 1 LA - tr AB - Ülkemizde çelik yapıların tasarımesasları iki yıl önce güncellenmiştir. TS648 standartı yerini Çelik YapılarınTasarım, Hesap ve Yapım Esaslarına Dair Yönetmelik’e bırakmıştır. Bu çalışmanınamacı, I-enkesitli hadde çelik eğilme elemanları için bu iki tasarım dokümanındatanımlanan tasarım esaslarını karşılaştırarak, TS648’e göre tasarlanmış birelemanın dayanımının “Yönetmelik”e göre yeterli olup olmadığını belirlemektir. Herne kadar TS648’de kullanılan “Emniyet Gerilmeleri Yöntemi” ile Yönetmelik’te tanımlanan“Güvenlik Katsayılarına Göre Tasarım Yöntemi”nin tasarım felsefelerinde farklılıklarolsa da, “çalışma yükleri” altında, çelik yapı elemanlarının emniyetletaşıyabileceği kesit zorlarının “güvenli” değerlerinin her iki tasarım dokümanınagöre hesaplanarak, TS648’e göre tasarlanan bir elemanının güçlendirilmesinegerek olup olmadığına karar verilebileceğine inanılmaktadır. Bu amaçla,ülkemizde eğilme elemanı olarak yaygın şekilde kullanılan I-enkesitli hadde elemanların,kuvvetli/zayıf eksende eğilme ve gövdeye/başlıklara paralel düzlemde kesmeetkisindeki dayanımları, üç farklı çelik kalitesi ve farklı eleman boylarıiçin, belirtilen tasarım dokümanları kullanılarak hesaplanmış vekarşılaştırılmıştır. Çalışmada TS648’in, zayıf eksende eğilme ile gövdeye/başlıklaraparalel düzlemde kesme etkisindeki elemanların tasarımında, incelenen bütünenkesit ve çelik kalitelerinde, Yönetmelik’ten daha güvenli sonuçlar verdiğibelirlenmiştir. Güçlü eksende eğilme etkisindeki elemanlarda ise, TS648 bazıeleman boylarında güvensiz tarafta kalabilmektedir. Bununla birlikte, incelenenbütün enkesit, çelik kaliteleri ve burkulma boyları için, TS648’e görehesaplanan dayanımların en fazla %13 güvensiz tarafta kaldığı belirlenmiştir. KW - Çelik kiriş KW - Çelik Yapıların Tasarım Hesap ve Yapım Esaslarına Dair Yönetmelik KW - Güvenlik Katsayıları ile Tasarım (GKT) KW - I-enkesitli çelik hadde profil KW - TS648 N2 - In Turkey, steel design guidelines have beenupdated two years ago. Specification for Design and Construction of Steel Structuressuperseded TS648 standard. The objective of this study is to determine whetherthe strength of a rolled I-shaped steel flexural member designed using TS648 issufficient based on the “Specification” by comparing the design guidelines inboth design documents. Even though there are some differences in the designphilosophies of “Allowable Stress Design” used in TS648 and “Allowable StrengthDesign” used in the Specification, it is believed that under “working loads”,the “allowable” values of internal forces/moments in structural steel memberscan be computed using the provisions given in both design documents and theresults can be compared to evaluate whether a member designed using TS648 needsstrengthening. With this purpose, the strength predictions of both designdocuments for rolled I-shaped members widely used in Turkey as flexural membersunder major/minor axis bending and shear in the plane of the web/flanges arecomputed for three different steel grades and different member lengths and theresults are compared. It is shown that, for all studied sections and steelgrades, TS648 gives more conservative results than the Specification in thedesign of members subjected to minor axis bending and shear in the plane of theweb/flanges. On the other hand, for members subjected to major axis bending, TS648may remain on unconservative side for some member lengths. However, it is recognizedthat, for all studied sections and steel grades, the strength predictions of TS648are at most 13% greater than those of the Specification CR - 1. TSE, TS 648: Çelik Yapıların Hesap ve Yapım Kuralları, Türk Standartları Enstitüsü, 1. Baskı, Ankara, 1980. CR - 2. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Çelik Yapıların Tasarım, Hesap ve Yapım Esaslarına Dair Yönetmelik, Ankara, 2016. CR - 3. AISC, ANSI/AISC 360-16: Specification for Structural Steel Buildings, American Institute of Steel Construction, Chicago, 2016. CR - 4. Williams A., Steel Structures Design: ASD/LRFD, McGraw-Hill, New York, 2011. CR - 5. Segui W.T., Steel Design, 5th Edition, Cengage Learning, 2013. CR - 6. Salmon C.G., Johnson, J.E., Malhas, F.A., Steel Structures, Design and Behavior: Emphasizing Load and Resistance Factor Design, 5th Edition, Pearson Prentice Hall, 2008. CR - 7. Akkaş N., Yılmaz Ç., Analysis and Design of Steel Structures, Middle East Technical University, Ankara, 1985. CR - 8. Odabaşı Y., Ahşap ve Çelik Yapı Elemanları, 3. Baskı, Beta Basım, 2000. CR - 9. Aydınoğlu N., Özer E., Sucuoğlu H., Yeni Deprem Yönetmeliği ve Uygulamalı Çözümler, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Antalya Şubesi, Yayın No: 3, 2007. CR - 10. AISC, Steel Construction Manual 14, American Institute of Steel Construction, Chicago, Illinios, 2014. UR - https://doi.org/10.17341/gazimmfd.467741 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/839695 ER -