TY  - JOUR
T1  - XVI. YÜZYIL SONLARINDA SULTAN II. MURAD VAKFI’NIN RUMELİ’DEKİ YAĞCI REAYASI
TT  - Peasants Providing Butter to the Pious Foundation of Sultan Murad II in Rumelia at the end of the XVIth Century
AU  - Köç, Ahmet
PY  - 2018
DA  - December
DO  - 10.20427/turkiyat.468705
JF  - Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD)
PB  - Hacettepe Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1305-5992
SP  - 41
EP  - 64
VL  - -
IS  - 29
LA  - tr
AB  - Sultan II.Murad’ın Edirne’deki imaretine sadeyağ temin etmeleri için Balkanlarda 22kazada yaşayan yaklaşık iki bin vakıf reayası yükümlü kılınmıştır. Vakfa aitiki yağcı defterinde Balkanlardaki reayanın sayıları, yaşadıkları yerler vemiktarları ayrı ayrı kaydedilmiştir. Şimdiye kadar değerlendirilmemiş olan TT.d. 597 numaralı yağcı reayası defteri; H.989/1581-2 yılına ait olup yağcıreayasının durumu hakkında ayrıntılı bilgiler vermektedir. Çalışmadaincelediğimiz ikinci yağcı defteri ise 7108 numaralı olup H.1002/1593-4 yılınaaittir. Kullanılan bu iki defter arasında reaya ile ilgili birtakımfarklılıklar vardır. Yağcı reayasının kaydedildiği birinci defterde reayanınyaşadığı kazalar daha çok kırsal bölgelerde iken, ikinci defterde reayanın birkısmının yerleşik hayata geçmiş olduğu, bir kısmının Doğu Rumeli taraflarınagittiği, diğer bir kısmının da vakıf yükümlülüğünden ayrılarak başkayükümlülüklere kaydolduğu görülmektedir. Dolayısıyla Sultan II. Murad Evkafı’nasadeyağ vermekle yükümlü olan bu kişilerin neden farklı yerlere gitme veyafarklı yükümlülüklere geçme ihtiyacı hissettikleri soruları üzerinden XVI.yüzyıl sonlarında vakfın işleyişi ele alınacaktır.
KW  - Osmanlı
KW  - Sultan
KW  - II. Murad
KW  - Vakıf
KW  - Yağcı reaya
N2  - Approximatelytwo thousand peasants living in twenty-two locations in the Balkans and boundto the pious foundation of Murat II’s imaret in Edirne were obliged to providebutter to the foundation. In the two account books of the foundation, thenumber of the peasants under this obligation; their habitation and the quantityof butter they had to produce are recorded separately. The account book numberedTT. d. 597 (H.989/1581-2) and the second one numbered 7108 (H.1002/1593-4)provide detailed information about these peasants. Both account books have notbeen examined previously and exhibit substantial differences essential tounderstand the transition of the said obligation upon the peasants.While in thefirst account book, peasants obliged to provide butter to the foundation, livemostly in rural areas, within ten or so years, in the second account book, someof the peasants have adopted a sedentary life, some have moved to areas inEastern Rumelia, whereas others have traded their obligation to provide butterto the foundation to other duties. Therefore, based on these observations, thisstudy will seek answers to the reasons behind the migration of peasants andtheir opting to other obligations, in an effort to discuss the functioning ofpious foundations in the last part of the XVIth century.
CR  - Orbay, K. (2011). “Muhasebe Defterlerine Göre 17. Yüzyıl Başlarında Üç Şerefeli Camii Vakfı”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 15, Ankara, 159-165.	Gökbilgin, M. T. (2007). XV. ve XVI. Asırlarda Edirne ve Paşa Livası, Vakıflar-Mülkler-Mukataalar. İstanbul: İşaret Yayınları.
CR  - Ayverdi, Ekrem H. (1972) Osmanlı Mimarisinde Çelebi ve II. Sultan Murad Devri. İstanbul: Baha Matbaası.
CR  - Barkan, Ömer L.(1963). “Saray Mutfağının 894-895(1489-1490) Yılına Ait Muhasebe Bilançosu”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 23, (1962-1963), 380-398.
UR  - https://doi.org/10.20427/turkiyat.468705
L1  - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/614346
ER  -