TY - JOUR T1 - 55 Yaş ve Üzeri Bireylerin Emeklilik Algısı ve Emekliliğe Uyum Süreçlerinin İncelenmesi AU - Cetın, Sanem PY - 2019 DA - July JF - Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi JO - EIRJ PB - Yaşlı Sorunları Araştırma Derneği WT - DergiPark SN - 1308-5816 SP - 20 EP - 31 VL - 12 IS - 1 LA - tr AB - 55Yaş ve Üzeri Bireylerin Emeklilik Algısı ve Emekliliğe Uyum SüreçlerininİncelenmesiEvolutionOf Older Adults (Over 55) Perception Of Retirement And Retirement AdjustmentProcessÖZET: Demografikdeğişimlerin sonucunda yaşlanma fenomeni Türkiye’de de belirgin bir şekildegözlenebilmektedir. Beklenen yaşam süresinin artması ve doğum oranlarınınazalması bu durumu destekler niteliktedir. Modern yaşamın bir çıktısı olanemeklilik ile birlikte bireyler geçmiş dönemlere kıyasla daha fazla olarak,yaşamlarını emekli statüsünde geçirmeye başlamışlardır. Bireylerin bahsedilenemeklilik sürecine hazırlıkları ve emeklilik algıları, emekliliğe uyum sürecini nasıl geçirecekleriüzerinde önemli bir yere sahiptir. Bununüzerine, kişinin bireysel olarak üstesinden gelmesi gereken emeklilik sürecine geçişinin daha esnek olması ve birkrize dönüşemesini önlemek amacıyla için bir çok ülkede var olan “emekliliğehazırlık eğitimi/programı” uygulamaları ele alınmıştır. Bu bağlamda, yaşamevresi perspektifi doğrultusunda bireyeodaklanarak, bireylerin emekliliğe nasıl hazırlandıklarını, hazırlıkstratejileri, hazırlık davranışları,emeklilik algılarının inşaası, emekliliğe uyum sürecini nasılgeçirdiklerini, beyaz yakalı ve mavi yakalı olmanın emeklilik algısı veemekliliğe uyum süreci üzerinde nasıl bir etkiye sahip olduğunu ortaya koymakhedeflenmiştir. Bireylerin emeklilikle ilgili sıkça kullandığı bir ifade olan “sudan çıkmış balığa dönmek” bireylerinemeklilik sürecine hazırlık/plan davranışının geliştirilmediğine dikkatçekmektedir. Bütün bulgular göz ününe aldığında bireysel hazırlıkdavranışlarının teşvik edilmesi ve bireylerin bu süreçlere hazırlanmasınayardımcı olacak programların, özellikle bir çok perspektifi içerisindebarındıran eğitimlerin kurumsal veya devlet destekli sağlanması ön plandatutulmalıdır.Anahtar Kelimeler: Emeklilik, EmekliliğeUyum, Rol Kaybı, Plan Davranışı, Emekliliğe Hazırlık EğitimiABSTRACT: Aging phenomenoncan also be observed significantly as a result of demographic changes inTurkey. The increase of life expectancy and also decrease in birth rate supportdemographic changes dramatically. One output of modernization is retirement,compared to the previous life time people who become retired now spend theirtime more in retirement status. Perception of retirement and preparation to theretirement have an important place in retiremet process. Retirement prepationprograms avoid to turn retirement as a crisis and also it provide more flexibletransition to retirement process. Life stage perspective focusing onindividuals adaptation developmental stages such as retiremet. This research onthe aim of how person prepared for own retirement, prepariton strategies andbehaviour, construction of retirement perceptions, how person adjusted toretirement with life stage perspection. In this research’s sample include 55aged and older people groups who has been part of different workers group suchas; blue-collar workers and white-collar workers. Attandens of this researchused “like a fish out of water” this representation many times for definitationof retirement. İt can shows that, people does not make preparation for theirretirement process. All findings are encouraging, the need of suppotingindividual preparation for retirement process and also retirement preparationprograms. Keywords: Retirement, RetirementAdjustment Process, Loss of role, Retirement Preparation Programs. KW - Emeklilik KW - Emekliliğe Uyum KW - Rol Kaybı KW - Plan Davranışı KW - Emekliliğe Hazırlık Eğitimi CR - Arun, Ö. (2008). Yaşlı Bireyin Türkiye Serüveni: Kaliteli Yaşlanma İmkânları Üzerine Senaryolar, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (7) 2: 313-330. CR - Atchely, C. R. (1976). Sociology of Retirement. Schenkman Publishing: Cambrigde, Massachusetts. CR - Beauvior, S. (1970). Yaşlılık. ( Canberk, O. & Canberk, E. Çev.). Milliyet yayınları. CR - Blakeley, J. & Ribeiro V. (2008). Are Nurses Prepared for Retirement? Journal of Nursing Management, 16, 744–752. CR - Çabuklu, Y. (2004). Toplumsalın Sınırında Beden. (1.Baskı). İstanbul: Pusula Yayıncılık. CR - Çakır, Ö. (2011). Emekliliğin Psiko-sosyal Boyutu, Ankara: Türkiye Emekliler Derneği Eğitim ve Kültür Yayınları. CR - Harte, D. John. (1972). Preparing for retirement. Journal ofthe Royal College of GeneralPractitioners, 1972, 22, 61. CR - Hillier, S. M. & Barrow, G. M. (2007). Aging, The Individual and Society. (8th ed.). Belmont, CA: Thomson Wadsworth. CR - Sevim, Y. ve Şahin, J. (2007). Toplumun yeni yoksulları: Emekliler (Şanlıurfa İli Örneği). Sosyoloji. Araştırmaları Dergisi, 1, 195-207. CR - Şen, F. Y. (2015). Emeklilik Döneminde Yaşanan Sorunlara Yönelik Bir Çözüm Önerisi: İkinci İşe Hazırlık Eğitimi ve Emeklilik Kulüpleri. Ekev Akademi Dergisi,19,(6),313-334. CR - Kılıççı, Y. (1988). Yaşlılığın Uyum Sorunları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi, (3),41-45. CR - Kümbetoğlu, B. (2005). Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma. Ankara: Bağlam Yayıncılık. CR - OECD Sağlık İstatistikleri 2014, Türkiye Karşılaştırması. 27.10.2015 tarihinde alınmıştır. CR - Oral, A. İ. (2008). Emeklilerin Yeniden Çalışmaya Başlaması ve Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar Üzerine Düşünceler. Çalışma ve Toplum, 4 (19), 135-186. CR - Phillips, J. & Ajrouch, K. & Hillcoat-Nalletamby, S. (2010). Key Concepts in Social Gerontology. (1st ed.). Sage Publication. CR - UNFPA United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2013). World Population Ageing 2013. ST/ESA/SER.A/348. s.11. CR - Tufan, İ. (2007). Birinci Türkiye Yaşlılık Raporu. Antalya: Geroyay. CR - TÜİK, Hayat Tabloları, 2013-2014, Sayı: 18618, 25.10.2015 tarihinde alınmıştır. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18620 CR - TÜİK, Hayat Tabloları, 2013, Sayı: 18522 tarihinde alınmıştır.http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18618 CR - TÜİK, İstatistiklerle Yaşlılar, 2014, Sayı: 18620, 25.10.2015 tarihinde alınmıştır. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18620 CR - TÜİK, İl, yaş grubu ve cinsiyete göre nüfus, 2007-2015, 20.02.2016 tarihinde alınmıştır. CR - TÜİK, Yaşam Memnuniyeti İstatistikleri, Sosyal güvenlik ve sağlık hizmetleri yıllar ve yaş grupları bazın emeklilik maaşları miktarı, 13.11.2015 tarihinde alınmıştır. http://tuikapp.tuik.gov.tr/yasamapp/yasam.zul CR - UNFPA United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2013). World Population Ageing 2013. ST/ESA/SER.A/348. s.11. CR - Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (7). Ankara: Seçkin Yayıncılık. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/yasad/issue//469836 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/750352 ER -