TY  - JOUR
T1  - Uygur Sihir Masallarındaki "Kadın" Tipi Üzerine Bir İnceleme
AU  - Yalçınkaya, Fatoş
PY  - 2019
DA  - June
DO  - 10.32449/egetdid.470436
JF  - Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi
JO  - TDID
PB  - Ege Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1301-2045
SP  - 181
EP  - 193
VL  - 19
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Türklerdeaile en önemli toplumsal kurumdur. Diğer Türk toplumlarında olduğu gibi, kadınUygur toplumunda da önemli bir konuma sahiptir. O, anne, eş, sevgili olaraktoplumsal yapının ayrılmaz bir unsuru olan ailenin temel direğidir.Bulunduklarıcoğrafya ve tarihi koşullar içinde Uygur Türkleri farklı dini yapıları kabuletmek durumunda kalmışlardır. Her farklı din toplumun sosyal değerlerindedeğişimlere neden olmuştur. Uygurların Budizm, Maniheizm gibi pasif, barışçıldinleri kabul ettikleri dönemde kadın eski gücünü kaybedip anaç bir kimliğebürünmüştür. Dini ve siyasi kargaşaların yaşandığı dönemde kadın geçmiştekisosyal statüsüne tekrar sahip olmuş, bir dönemin anlatılarında sadece evde anneolan kadın, artık savaşçı bir alp tipine doğru evrilmiştir. Uygur masallarındakadın, farklı kimliklerle karşımıza çıkmaktadır. Makalede Uygur masallarındasıklıkla yer alan kadın tipler incelenecektir. Anne, üvey anne, sevgili, eş,kız çocuğu, peri, cadı, kempir (yaşlı kadın), dev, yalmavuz vb. tipler Uygursihir masallarında yer alan kadın tiplerdir.
KW  - Uygur
KW  - Masal
KW  - Sihir
KW  - Kadın
KW  - Tip
CR  - Beydili, Celal. Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük. Çev. Eren Ercan. Ankara: Yurt Kitap Yayın, 2004.Boratav, Pertev Naili. Zaman Zaman İçinde. İstanbul: Adam Yayınları, 1992.Bulbulgoya Uygur Halk Masalları.Yayına Hazırlayanlar: Abdurahim Ebey; Eḫmet Emin. Urumçi. Şincan Halk Neşriyatı, 2006.Burnakov, Aleksey Venariy. “Hakasların Geleneksel Dünya Tasavvurlarında Su İyesinin Dişil Başlangıcı.” (Çev. Atilla Bağcı) Türk Dünyası, 2013, S. 36. ss. 9- 22.Ejderha Yiğit Uygur Halk Masalları. Yayına Hazırlayanlar: Abdurahim Ebey; Eḫmet Emin. Urumçi. Şincan Halk Neşriyatı, 2006.Ekici, Metin. “Anadolu Sahası Köroğlu Anlatmalarında Kadın Tipler” Milli Folklor,1999, S.44, ss. 10-17.Eliade, Mircea. Şamanizm. I. Basım. Çev. İsmet Birkan. İmge Kitapevi Yayınları, 1999.Günay, Umay. “Masal”. Türk Dünyası El Kitabı. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, 1992, ss. 3-20; 321-331.Hüvey Batur. Uygur Halk Masalları. Yayına Hazırlayanlar: Abdurahim Ebey; Eḫmet Emin. Urumçi. Şincan Halk Neşriyatı, 2006.İnayet, Alimcan. Türk Dünyası Efsane ve Masallarında Bir Dev Tipi: Yalmavuz/ Celmoğuz. Kanyılmaz Matbaası, 2007.Jung, Carl Gustav. Dört Arketip. İkinci Basım. Haz. M. Bilgin Saydam. İstanbul: Metis Yayınları, 2005.Kaplan, Mehmet. Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2006.Kılıç Batur Uygur Halk Masalları. Yayına Hazırlayanlar: Abdurahim Ebey; Eḫmet Emin. Urumçi. Şincan Halk Neşriyatı, 2006.Sayın, Aslıhan; Aslan, Selçuk. “Duygudurum Bozuklukları ile Huy, Karakter ve Kişilik İlişkisi”. Türk Psikiyatri Dergisi, 2005, S. 16/4, ss. 276-283.Sevgi Maskesi. Uygur Halk Masalları.Yayına Hazırlayanlar: Abdurahim Ebey; Eḫmet Emin. Urumçi. Şincan Halk Neşriyatı, 2006.Şahin, Duygu Demirer. “Seçilmiş Grimm Masallarında Kadın Figürü”. Atatürk Üniversitesi, SBE (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).YÖKSİS No: 357429, 2014.Uraz, Murat. Türk Mitolojisi. (II. Baskı). İstanbul: Düşünen Adam Yayınları, 1994.Uygur Halk Masalları. Yayına Hazırlayanlar: Abdurahim Ebey; Eḫmet Emin. Urumçi. Şincan Halk Neşriyatı, 2006.Uygur Halk Masalları 2. Yayına Hazırlayan: Ablimit Sadiḳ. Şincan Halk Neşriyatı, 1999.Uygur Halk Masalları 3. Yayına Hazırlayanlar: Tursun Lėtip; Ḫoceḫmet Yunus; Tursun Zėrdin; Micit Osman. Şincan Halk Neşriyatı, 1999.Uygur Halk Masalları 4. Yayına Hazırlayanlar: Siyit Zunun; Abduraḫman Mömin. Şincan Halk Neşriyatı, 1999.Uygur Halk Masalları 8. Şincan Halk Neşriyatı, 1988.Uygur Halk Masalları 19. Yayına Hazırlayanlar: Abduḳiyum Turdi Turpan; Abduréşit İbrahim. Şincan Halk Neşriyatı, 2000.Uygur Halk Masalları 20.Yayına Hazırlayanlar: Abduḳiyum Turdi Turpan; Abduréşit İbrahim. Şincan Halk Neşriyatı, 2000.Yarıl Taşım Yarıl Uygur Halk Masalları. Yayına Hazırlayanlar: Abdurahim Ebey; Eḫmet Emin. Urumçi. Şincan Halk Neşriyatı, 2006.
UR  - https://doi.org/10.32449/egetdid.470436
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/746274
ER  -