TY  - JOUR
T1  - Zeynel Besim Sun’un Çakıcı Mehmet Efe Romanında Başkahraman Üzerine Tespitler
TT  - Evaluations on The Main Character in The Novel Entitled Çakici Mehmet Efe of Zeynel Besim Sun
AU  - Sağlam, M. Halil
PY  - 2018
DA  - October
DO  - 10.29000/rumelide.472765
JF  - RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
JO  - RumeliDE
PB  - Yakup YILMAZ
WT  - DergiPark
SN  - 2148-7782
SP  - 184
EP  - 208
IS  - 12
LA  - tr
AB  - ÇakıcıMehmet Efe romanı 1934 yılında İzmir TicaretPostası Gazetesi’nde tefrika halinde yayımlanmıştır. Roman, Çakıcı Mehmet Efehakkında yazılan ilk roman olması ve dönemin sosyal, siyasal ve kültürelözelliklerini yansıtması açısından önemlidir. Çakıcı Mehmet Efe’nin yaşadığıEge köylerinde yapılan derleme çalışması üzerine kurgulanan romanda, vakaörgüsüyle ilgili ansiklopedik bilgiler ve fotoğraflar da bulunmaktadır. ÇakıcıMehmet Efe hakkında bir romanı bulunan Yaşar Kemal de bu romanın Çakırcalıüstüne yazılmış en ilginç kitaplardan bir olduğunu ifade etmektedir. Romanınbir başka özelliği de Ege’de eşkıyalık ve Çakıcı Mehmet Efe hakkında yapılanakademik çalışmalarda kaynak olarak kullanılmasıdır. Bu çalışmanın temel amacıÇakıcı Mehmet Efe’nin soylu eşkıya tipojisine uyan ve aykırı düşen karakterözelliklerini tespit etmektir. Nitel araştırma metodunun uygulandığı çalışmadaelde edilen bulgular, reel tarihî kaynaklarla karşılaştırılmıştır. Yapılanaraştırma sonucunda Çakıcı Mehmet Efe’nin soylu eşkıya tipolojisiyle örtüşenvasıflar taşımakla birlikte zamanla bu vasıfları yitirdiği tespit edilmiştir.İçlerinde çocuk, kadın ve askerlerin de bulunduğu binden fazla insanıacımasızca öldüren Çakıcı Mehmet Efe’nin Türk romanlarında, sinemalarında vetiyatrolarında saygıyla ve övgüyle anlatılması bir eleştiri konusudur.Cumhuriyet’in ilk yıllarından beri devam eden bu olumlu algının yenidendeğerlendirilmesi önem arz etmektedir.
KW  - Çakıcı Mehmet Efe
KW  - soylu eşkıya
KW  - Zeynel Besim Sun
N2  - The novel of Çakıcı Mehmet Efe is published byİzmir Ticaret Postasi newspaper in episodes in 1934. The novel is valuable asit is the first novel written about Çakıcı Mehmet Efeand reflects its era’ssocial, political and cultural aspects. The novel is fictionalised based on thecollected work from the villages where Çakıcı Mehmet Efe lived and incorporates encyclopedic knowledge and picturesabout the storyline. Yaşar Kemal, who has a novel about Çakıcı Mehmet Efe,expresses that this novel is one of the most interesting books written onÇakırcalı. Another aspect of the novel is that it is being used as a source foracademic studies regarding Çakıcı Mehmet Efe and banditry in Aegean region (ofTurkey). The primary objective of this study is to identify the characteristicfeatures in and out of line with the stereotype of heroic bandit. The results obtained by qualitative analysis arecompared against real historical sources. As a result of research undertaken,it has been identified that despite Çakıcı Mehmet Efehas the characteristicfeatures in line with the stereotype of heroic bandit, over time, he losesthese features. Çakıcı Mehmet Efe who murdered more than a thousand of peopleincluding children, women and soldiers was narrated respectfully and admirably,which is a subject of criticism.It is noteworthy to note that the favourableperception has been ongoing since the beginning of Turkish republic need to bereaddressed. 
CR  - Arusan, (Taranç) Berrak (1988), Ege Bölgesinde Yaşayan Halk Müziği Ezgileri, Zeybekler ve Elli Altı Ezginin Çeşitli Yönleriyle Kataloglanması. Ege Üniversitesi Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı Yayınları. İzmir.
Çelik, Yakup (2002) “Tarih ve Tarihî Roman Arasındaki İlişki Tarihî Romanda Kişiler” Bilig, S: 22, ss.49-68.
Diker, Ahmet (2016), Hayde Bre Efeler, Duvar Yayınevi, İzmir.
Dural, Halil (1999), Bize Derler Çakırca 19. ve 20. Yüzyılda Ege’de Efeler, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul. 
Ege 9 Eylül Gazetesi (6.11.2016). http://www.dokuzeylulgazetesi.com/haber/ege-gosteri-sanatlari-efelerin-destanini-yazdi-35980.html (09.05.2018)
Ekici, Metin, “Kafkaslar, Anadolu ve Balkanlarda Kaçak, Efe ve Haiduk Hikâyelerinin Yapısal Bir İncelemesi”,https://www.academia.edu/5626059/Prof._Dr._Metin_Ekici_Ka%C3%A7ak_Efe_ve_Haiduk_Hik%C3%A2yelerinin_Yap%C4%B1sal_Bir_%C4%B0ncelemesi),  (09.06.2018)
Gözütok, Türkan (2011), “Eşkiyalık Ve Çakırcalı Mehmet Efe’nin Türk Edebiyatına İzdüşümü”, Türkbilig Dergisi, S:21,  ss.49- 72.
Uyanık, Ercan (2014), “Çakırcalı Mehmet Efe’nin Kronolojisi”, Ege Defteri, S:4, ss. 3-43.
Hobsbawm, Eric J. (1997), Eşkıyalar, (Çev.) Nejdet Hasgül, Orhan Akalın, Avesta Yayınlar, İstanbul. 
Kemal, Yaşar, (2017), Çakırcalı Efe, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Lee, Nan A. (2003), “Köroğlu Destanı ve Honggildong Hikâyesi Üzerine Benzerlikler ve Farklılıklar Açısından Karşılaştırmalı Bir Çalışma”. Türkoloji Dergisi S:2, ss. 131-144. 
Moran, Berna (2012) Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 2, İletişim Yayınları, İstanbul.
Özbilgin, Mehmet Öcal (2003), Zeybeklik Kurumu ve Zeybek Oyunları, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İzmir.
Özden, M. Yaşar ve Durdu, Levent (2016), Nitel Araştırma Yöntemleri, Anı Yayıncılık, Ankara.
Rousseau, Jean Jacques (2010), Emile, (Çev.) Yaşar Avunç, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
Rousseau, Jean Jacques (2006), İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kaynağı, (Çev.) R. Nuri İleri, Say Yayınları, İstanbul.
Stevick, Philip (2010), Roman Teorisi, (Çev.) Sevim Kantarcıoğlu, Akçağ Yayınları, Ankara.
Sun, Zeynel Besim (1934), Çakıcı Efe, İzmir Ticaret Postası Gazetesi, İzmir.
Şapolyo, Enver Behnan (1991), “Efe, Zeybek, Kızanların Yaşayışları ve Adetleri”. Efeler (Kökenleri, Eylemleri, Töreleri, Dansları, Giysileri). (Haz.) Ersal Yavi Aydın: Aydın Valiliği İl Özel İdaresi Yay., No. 3, Aydın.
Türkçe Sözlük (2011), TDK Yayınları. Ankara.
Üsküp, Şeref (1992), Milli Mücadele’de Efeler, Hür Efe Matbaası, İzmir.
Veren, Ergün (2014), “Efelik Müessesesinde Zeybekliğe Terfi Etme ve Yemin Töreni," Acca Turcıca Çevrimiçi Tematik  Türkoloji Bilgisi, S: 2, ss. 1-9.  
Yetkin, Sabri (1996), Ege’de Eşkıyalar, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
UR  - https://doi.org/10.29000/rumelide.472765
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/557524
ER  -