TY  - JOUR
T1  - HANEFÎ MEZHEBİNE HİNTLİ BİR YORUM: FERÂİZİYYE HAREKETİ
TT  - AN INDIAN COMMENTARY ON HANEFI SECT: FARAIDI MOVEMENT
AU  - Aydın, Ahmet
PY  - 2018
DA  - December
JF  - Dergiabant
PB  - Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2148-0494
SP  - 457
EP  - 478
VL  - 6
IS  - 12
LA  - tr
AB  - Hint alt kıtasında 18. yüzyıldan itibaren hadis-fıkıh merkezlitartışmaların yoğunluğu giderek artmış, Hanefî mezhebinin hâkim olduğu bucoğrafyada mezhebin görüşlerinin hadise dayalı delillerinin tartışılması vesahih hadis kitaplarına arz edilmesine yönelik eğilimler ortaya çıkmıştır. BâbürlüDevleti’nin yıkılması ile Hint-İslam toplumunu bir arada tutmak ve eğitmekamacıyla ortaya çıkan cemaatler arasında furûʻ-i fıkha dair ortaya çıkantartışmalar birbirini tekfir edecek dereceye kadar ulaşmıştır. Bu dönemde modernizmintesiri ile sadece Kur’ân’ın hükümleri ile ameli savunan Ehl-i Kur’ân hareketi Hintalt kıtasında kabul görmeye başlamış, Yemenli ihyâ önderi Şevkânî’nin görüşleribir taraftan alt kıtada yayılırken diğer bir taraftan Vehhâbilik farklıbölgelerde etkisini arttırmıştır. Bu çalışma 19. yüzyılda Bengal’de HacıŞeriatullah önderliğinde ortaya çıkan ve Vehhâbîliğin tesirinde kalmış bir hareketolan Ferâiziyye’yi fıkıh ilmi merkezinde incelemeyi hedeflemektedir.Kendilerini Hanbelî geleneğinin takipçisi olarak gösteren Vehhâbîler’in görüşlerinemeyletmekle birlikte Hanefî mezhebine müntesip olduklarını söyleyen Ferâiziyyemensuplarının ortaya çıkardıkları bu sentez çalışmanın mevzuunu teşkiletmektedir. Zira Vehhâbîlik tarihi bakımından da öncesinde bir benzeribulunmayan Hanefî-Vehhâbî bir çizginin özel bir yerinin bulunduğu söylenebilir.
KW  - Ferâiziyye hareketi
KW  - Hanefî mezhebi
KW  - Vehhâbîlik
KW  - Hint alt kıtası
N2  - The intensity of the hadith-jurisprudence centered discussions increased in theIndian subcontinent from the 18th century. There have been tendencies to discuss theevidence of the views of this sect based on sunne. The debates between thecongregations reached a dimension that would accuse each other with profanity. Ahli-Qur'an which was influenced by the modernism began to be accepted. While theviews of Shawkânî spread in this region, on the other hand Wahhabi movementincreased his influence. This study aims to examine a movement that has emerged inBengal in the 19th century under the leadership of Hacı Seriatullah in terms of Islamiclaw. The subject of this article is the synthesis of the Ferâiziyye movement which isinclined to the Wahhabi movement but says that they are in the Hanafi sect. It can besaid to a Hanafi-Wahhabi line have a special place in history of Wahhabi and Hanafisect.
CR  - Abbott, Freeland, “The Transformation of The Jihad Movement”, The Muslim World, 52/4
(1962), 288-295.
CR  - Abdülhay el-Hasenî, Abdülhay b. Fahrüddin b. Abdilali, Nüzhetü’l-havâtır ve behcetü’l-mesâmi
ve’n-nevâzır, Beyrut: Dâru İbn Hazm, 1999.
CR  - Akkad, Abbas Mahmûd b. İbrâhim, el-İslâm fi’l-karni’l-ʻişrîn, Kahire: Nahdatu Mısır, ts.
CR  - Arangül, Muammer, İslam Hukuku Açısından Kanunların Bağlayıcılığı, İstanbul: Hikmetevi
Yayınları, 2017.
CR  - Ataöv, Türkkaya, Keşmir, Hindistan ve Komşuları (çev. Funda Keskin Ata - Elif Ağaoğlu),
Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2014.
CR  - Aydın, Ahmet, “Bâbürlüler Döneminde Fıkıh Eğitimi ve Medreselerde Okutulan Fıkıh
Kitapları”, TİDSAD, 17 (2018), 301-315.
CR  - Aydın, Ahmet, “Hint Alt Kıtasında Hanefî Geleneği: Bâbürlüler”, IV. Uluslararası Şeyh Şa’bân-ı
Velî Sempozyumu -Hanefîlik-Mâturîdîlik- (edt. Cengiz Çuhadar, Mustafa Aykaç),
Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi Matbaası, 2017, II, 460-488.
CR  - Aydın, Ahmet, “Şah Veliyyullah ed-Dihlevî ve Dihlevîlik”, (doktora tezi, Marmara Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013).
CR  - Aziz Ahmed, Hindistan ve Pakistan’da Modernizm ve İslam (çev. Ahmed Küskün), İstanbul:
Yöneliş Yayınları, 1990.
CR  - Aziz Ahmed, Hindistan’da İslam Kültürü Çalışmaları (çev. Latif Boyacı), İstanbul: İnsan
Yayınları, 1995.
CR  - Bayur, Y. Hikmet, Hindistan Tarihi, 2. baskı, Ankara: Türk Tarihi Kurumu Basımevi, 1987.
CR  - Bose, Sugata, The New Cambridge History of India, Cambridge: Cambridge University Press,
2003.
CR  - Bulgur, Durmuş, “Kadıyânilik”, Şarkiyat Mecmuası, 13 (2008), 1-38.
CR  - Bulgur, Durmuş, “Pakistan Bağımsızlık Hareketi’nin Fikri Arka Planı”, Selçuk Üniversitesi
Edebiyat Fakültesi Dergisi, 12 (1998), 33-43.
CR  - Bulgur, Durmuş, “Ticaretten Sömürgeciliğe XIX. Yüzyılda Hindistan ve İngiliz Hâkimiyeti”,
Divan: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 17 (2004), 63-102.
CR  - Bulut, Yücel, “Hindistan'da İngiliz Sömürgeciliği, Oryantalizm ve William Jones”, İstanbul
Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3/6 (2003), 71-106.
CR  - Büyükkara, Mehmet Ali, Çağdaş İslami Akımlar, İstanbul: Klasik, 2015.
CR  - Chattopadhyay, Dilip Kumar, “The Ferazee and Wahabi Movements of Bengal”, Social Scientist,
6 (1977), 42-51.
CR  - Choudhury, Nurul Hossein, “Faraizi Movement and Zamindars of Nineteenth Century Bengal:
The Story of a Peasant Movement”, Journal of International Studies, 9 (2013), 113-128.
CR  - Dasgupta, Atis, “Islam in Bengal: Formative Period”, Social Scientist, 32/3-4 (2004), 30-41.
CR  - Fazlurrahman, İslam (çev. Mehmet Dağ - Mehmet Aydın), 2. bs., Ankara: Selçuk Yayınları, 1992.
CR  - Firdous, Shamim, “Development of Modern and Western Education Among Muslims in Bengal
from 1835 to 1947: A Comparative Study”, Proceedings of the Indian History Congress,
73 (2012), 906-918.
CR  - İbnü’l-Hümâm, Kemâleddin Muhammed b. Abdilvâhid, Fethü’l-kadîr, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’lİlmiyye, 2003.
CR  - Jamal Malik, Islam in South Asia, New Delhi: Orient Blackswan Private Limited, 2012.
CR  - Kulke, Hermann-Rothermund, Dietmar, Hindistan Tarihi (çev. Müfit Günay), Ankara: İmge
Kitabevi, 2001.
CR  - M. Mujeeb, The Indian Muslims, New Delhi: Munshiram Manoharlal Publishers, 1985.
CR  - Mehdî el-Mûsevî, Ebû’l-Aʻlâ el-Mevdûdî Fikruhu’s-siyâsiyye ve Tecrübetuhu’l-ictimâiyye (çev.
Raʻd el-Haccâc), Beyrut: Merkezu’l-Hadârati Li-tenmiyeti’l-Fikri’l-İslâmî, 2018.
CR  - Metcalf, Barbara Daly, Islamic Revival in British India: Deoband, 1860-1900, Princeton:
Princeton University Press, 1982.
CR  - Miller, Kathryn A.,“Muslim Minorities and the Obligation to Emigrate to Islamic Territory: Two
fatwās from Fifteenth-Century Granada”, Islamic Law and Society, 7/2 (2000), 256-
288.
CR  - Momin, A. R., “The Indo-Islamic Tradition”, Sociological Bulletin, 26/2 (1977), 242-258.
CR  - Muhammad Ahsan Ullah, “Ideology of The Faraizi Movement of Bengal”, (doktora tezi,
Hindistan: Aligarh Muslim University, 2001).
CR  - Muhammad Husain, “Muslim Bengal and Pakistan”, Pakistan Horizon, 35/2 (1982), 10-28.
Muhammed eş-Şeybânî, Kitâbu’l-Asl, Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1990.
CR  - Muinuddin Ahmad Khan, “Faraidi Movement”, Islamic Studies, 9/2 (1970), 123-147.
CR  - Mushirul-Haq, Shah Abdul Aziz: His Life and Time, Lahore: Institute of Islamic Culture, 1995.
CR  - Özcan, Azmi, “Hindistan'da İngiliz Hâkimiyeti ve Ulemânın Tavrı”, Dîvân: İlmî Araştırmalar,
9/17 (2004), 103-115.
CR  - Özcan, Azmi, “Keramet Ali”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XXV, 270-271.
CR  - Özel, Ahmet, İslam Hukukunda Ülke Kavramı, İstanbul: Marifet Yayınları, 1982.
CR  - Qasmi, Ali Usman, “Towards A New Prophetology: Maulwi Abdullāh Čakŕālawi's Ahl al‐Qur’ān
Movement”, The Muslim World, 99 (2009), 155-180.
CR  - Qeyamuddin Ahmad, The Wahhabi Movement in India, New Delhi: Manohar, 1994.
CR  - Qureshi, M. Naeem, “Ferâiziyye”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XII, 365-366.
CR  - Peters, Rudolph, İslam ve Sömürgecilik (çev. Süleyman Gündüz), İstanbul: Nehir Yayınları,
1989.
CR  - Rizvi, Saiyid Athar Abbas, “The Breakdown of Traditional Society”, The Cambridge History of
Islam içinde (edt. P.M. Holt - A.K. Lambton - B. Lewis), Cambridge: Cambridge
University Press, 2003, s. 67-96.
CR  - Rizvi, Saiyid Athar Abbas, Shah Abd al-Aziz: Puritanism, Sectarian, Polemics and Jihad,
Canberra: Ma’rifat Publishing House, 1982.
CR  - Robinson, Francis, Islam and Muslim History in South Asia, New Delhi: Oxford University Press,
2003.
CR  - Santimoy Ray, Freedom Movement and Indian Muslims, New Delhi: People's Publishing House,
1983.
CR  - Sarkar, Jadunath, The fall of the Mughal Empire: 1789-1803, New Delhi: Orient Blackswan
Private Limited, 2013.
CR  - Serahsî, Ebû Bekir Şemsüleimme Muhammed b. Ahmed b. Sehl, el-Mebsût, Beyrut: Dâru’lMaʻrife, ts., I-XXXI.
Shafi Ali Khan, “Nationalist Ulama’s Interpretation of Shah Wali Allah’s Thought and
Movement”, Journal of the Pakistan Historical Society, 37/3 (1989), 209-248.
CR  - Şâfiî, Ebû Abdillah Muhammed b. İdris b. Abbâs, el-Ümm, Mansure: Dâru’l-Vefâ, 2001.
CR  - Şah Abdülazîz, Abdülazîz b. Ahmed b. Abdirrahim ed-Dihlevî, Fetâvâ’l-Azîzî, Pakistan: Said
Company, 1408/1987.
CR  - Vural, Suat, “Hindistan’da İngiliz Yönetimi”, (doktora tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü, 2006).
CR  - Zevâdî, Züheyyir, Şah Veliyyullah Tecdîdü’d-dîn ve Tecdîdü’d-dünyâ, Beyrut: Müessesetü’lİntişâri’l-Arabî, 2012.
CR  - Zillur R. Khan, “Islam and Bengali Nationalism”, Asian Survey, 25/8 (1985), 834-851.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/dergiabant/issue//477435
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/613510
ER  -