TY  - JOUR
T1  - II. Abdülhamid’in Kapsayıcı Eğitim Politikasına Bir Örnek: Lazkiye Nusayrileri ve Hamidiye Mektepleri
TT  - A Sample of the Inclusive Public Education Policy of Abdulhamid II: Nusayris of Latakia and Hamidian Schools
AU  - Uğuz, Sacit
PY  - 2019
DA  - May
Y2  - 2019
DO  - 10.30613/curesosc.482614
JF  - Current Research in Social Sciences
JO  - Curr Res Soc Sci
PB  - Beste TÜRKOĞLU
WT  - DergiPark
SN  - 2149-1488
SP  - 9
EP  - 27
VL  - 5
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Osmanlı Devleti’nde, II. Mahmud döneminde başlayan ve Sultan Abdülaziz döneminde artarakdevam eden modernist/batılı eğitim reformlarının, II. Abdülhamid döneminde zirveye ulaştığısöylenebilir. Bu dönemde, bir taraftan o zamana kadar düzensiz bir gelişim gösteren eğitimişlerini, merkezi bir sistem oluşturarak düzene sokma faaliyetleri yürütülmüş, diğer taraftan daülkenin her tarafında okullar açılarak ücra köylere kadar toplumun kamusal eğitime ulaşmasınagayret edilmiştir. XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Osmanlı topraklarında hızla yayılanmisyonerlerin hedef kitleleri arasında sadece doğu kiliselerine bağlı Ermeniler ve Rumlar yoktu.Osmanlı topraklarında belirli bölgelerde yaşayan ve Müslüman toplum içerisinde sayılıpsayılmamaları eskiden beri tartışma konusu olmuş, devlet otoritesine karşı genellikle itaatkârolmayan Nusayriler ve Dürziler gibi dini azınlık gruplar da misyonerlerin hedef kitleleriarasında yer almıştır. Misyonerlerin bu dönemde özellikle Nusayrilerin yoğun olarak yaşadığıbölgelerde hızlı bir okullaşma faaliyeti içerisine girdikleri görülmektedir. Osmanlı Devleti debuna karşı Nusayrilerin yaşadığı hemen her yere okullar açmış ve bir eğitim seferberliğibaşlatmıştır. Bu çalışmada, Nusayrilerin merkezi olarak kabul edilen Lazkiye’de, II.Abdülhamid döneminde gerçekleştirilen eğitim faaliyetleri üzerinde durulmuştur. Ayrıcamisyonerlerin Lazkiye’deki faaliyetleri ve bu faaliyetlerin Müslüman ahali üzerindeki etkisinede değinilmiştir. Osmanlı Arşivinden elde edilen belgeler ışığında, Lazkiye’de açılan veHamidiye ismi verilen okullar, öğrenci sayıları ve muallimleri ile ilgili bilgilere yer verilmiştir.Kısaca, Sultan II. Abdülhamid’in, misyonerlerin faaliyetlerine karşı, Osmanlı tebaası diniazınlık grupların, eğitim yoluyla devlete bağlılıklarını temin etme politikası, Lazkiye örneğiüzerinden ortaya konmaya çalışılmıştır.
KW  - II. Abdülhamid
KW  - Lazkiye
KW  - Nusayriler
KW  - Kamusal Eğitim
KW  - Misyoner
N2  - In the Ottoman Empire, It can be said that theinvestments of Education which started during thereign of Mahmud II in this field and which hadcontinued during the reign of Abdülaziz reached apeak in the reign of Abdulhamid II. In this period,while conducting activities to build a centralsystem for the educational activities which weredeveloped irregularly until that time, the peopleeven in pathless villages reached to the teachersand the schools which were opened throughout thecountry. From the second half of the 19th century,there weren't just Armenians and Greeks linked tothe Eastern churches, among the targets of themissionaries spreading like wildfire in theOttoman lands. Religious minority groups, such asNusayris and Druze people, who lived in certainregions of the Ottoman territories and have longbeen a subject of debate whether they belong tothe Muslim community or not, and were generallynon-submissive to the state authority, have alsobeen among the target groups of the missionaries.In this period, it is seen that the missionariesstarted a fast schooling activity especially in theregions where Nusayris lived extensively. TheOttoman State had also opened schools and startedan educational campaign in almost every placewhere Nusayris lived. In this study, theeducational activities in Latakia which wasthought center of the Nusayris, during the reign ofAbdulhamid II, was emphasized. Also, theactivities of the missionaries in Latakia and theeffects of these activities on the Muslimpopulation was mentioned. Especially in the lightof the documents from the Ottoman archive, theinformation about the schools opened in Latakiaand named Hamidiye, their number of studentsand their teachers were detailed. In short, SultanAbdulhamid II's policy to demonstrate theircommitment to the state through the education ofreligious minority groups of Ottoman subjectsagainst the activities of the missionaries were triedto be presented through the example of Latakia.
CR  - BOA. A.AMD. 37/66. BOA. A.MKT.MHM. 450/53.BOA. A.MKT.MHM. 475/44.BOA. A.MKT.MVL. 58/73. BOA. A.MKT.UM. 178/24. BOA. A.MKT.UM. 395/90. BOA. BEO. 1558/116791.BOA. BEO. 69/5175. BOA. DH.MKT. 1670/20.BOA. DH.MKT. 1823/38.BOA. DH.MKT. 1999/43. BOA. DH.TMIK.M. 168/7.BOA. HAT. 499/24468D.  BOA. HR.SYS. 1525/55. BOA. İ.DH. 1182/92449.BOA. İ.DH. 1182/92451. BOA. İ.MMS. 113/4821.BOA. İ.MMS. 114/4867.BOA. MF.MKT. 496/33.BOA. MF.MKT.146/56.BOA. MV. 48/32.BOA. MV. 54/37. BOA. MVL. 1063-30.BOA. MVL. 247/32.BOA. MVL. 284/69. BOA. MVL. 310/98. BOA. MVL. 567/25.BOA. MVL. 754/87. BOA. Y.A.HUS. 266/97.BOA. Y.PRK.AZN. 4/57. BOA. Y.PRK.UM. 19/70.BOA. Y.PRK.UM. 2/43.BOA. Y.YRK.UM. 19/58.Suriye Vilayet Salnamesi, 1286, 1297, 1302.Anderson, R. (1872). History of the missions of the American Board of Commissioners for Foreign Missions to the oriental churches. London: Congregational Publishing Society.Bar-Asher, M ve Kofsky, A. (2002). The Nusayri-Alawi religion, Lieden: Brill. Bar-Asher, M ve Kofsky, A. (2005). Dogma and ritual in kitab al-maarif by the Nusayri theologian Abu Said Maymun b. Al-Kasım al-Tabarani (D.426/1034-1035)”. Arabica, T. 52(Fasc. 1), 43-65. Batur, M. R. (2013). Nusayrîliğin teşekkülü ve inanç esasları. İnsan ve Toplum, 3(5), 55-84. Beadle, Mr. (1841). Syria and the holy land; journal of Mr. Beadle in Northern Syria. Missionary Herald, XXXVII(5), 204-209.Bilgili, A. S. (2010). Osmanlı arşiv belgelerinde Adana, Tarsus ve Mersin bölgesi Nusayrîleri (19-20. Yüzyıl). Gazi Üniversitesi Türk Kültürü ve Hacı Bektaş-ı Veli Araştırma Dergisi, 54, 49-78. Bilgili, A. S., Tozlu, S., Akbulut, U., Ürkmez, N., Osmanlı arşiv belgelerinde Nusayrîler ve Nusayrîlik (1745-1920. Ankara: Gazi Üniversitesi Türk Kültürü ve Hacı Bektaş-ı Veli Araştırma Merkezi Yayınları.Bulut, H. İ. (2011). Tarih, inanç, kültür ve dini ritüelleriyle Nusayrilik. Ortadoğu Yıllığı, 579-614. Buzpınar, Ş. T. Lazkiye, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (cilt 27, s. 117, 118). İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları. Davis, E. J. (1879). Life in Asiatic Turkey; a journal of travel in Cilicia (Pedias And Trachoea), Isauira, and parts of Lycaonia and Cappadocia. London.Deringil, S. (2014). İktidarın sembolleri ve ideoloji, (Gül Çağalı Güven, çev.). İstanbul: Doğan Kitap. Ebû Abdullah Muhammed İbn Battûta Tancî. (2000). İbn Battûta seyahatnamesi, (A. Sait Aykut, çev.). 1, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Farouk-Alli, A. (2014). Sectarianism in Alawi Syria: Exploring the paradoxes of politics and religion, Journal of Muslim Minority Affairs, 34(3), 207-226.Frıedman, Y. (2001). al-Huseyin ibn Hamdân al-Khasîbî; A historical biography of the founder of the Nusayrî-Alawite sect. Studia Islamica, 93, 91-112.Friedman, Y. (2010).  The Nusayri-Alawis. Boston: Brill. Gündüz, M. (2010). Osmanlı mirası Cumhuriyet’in inşası, İstanbul: Lotus Yayınları.Gündüz, M. (2016). Maâriften eğitime. Ankara: Doğu Batı Yayınları.Jowett, W. (1826). Christian researches in Syria and the holly land. London. Keser, İ. (2013). Nusayri Alevilik; tarih inanç kimlik. Adana: Karahan Kitabevi. Kodaman, B. (1999). Abdülhamid devri eğitim sistemi. Ankara: TTK Yayınları.Lyde, S. (1860). The Asian mystery; ıllustrated in the history, religion and present state of the Ansaireeh or Nusairis of Syria. London:  Longman, Green, Longman and Roberts.Moosa, M. (1988). Extremis Shiites; the ghulat sects. New York: Syracuse Unicersity Press. Palabıyık, H. (2010). Dini inançları ve özellikleri bakımından Nusayrilik. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 54, 19-48. Ramazanzâde Niyazi Bey. (1920). La province D’Adana; aperçu historique, ethnographique et statistique. Constantinopole. Talhamy, Y. (2011). American Protestant missionary activit among the Nusayris (Alawis) in Syria in the nineteenth century. Middle Eastern Studies, 47(2), 215-236.Thomson, W. M. (1841). Syria and the holy land; journal of Mr. W. M. Thomson in Northern Syria. Missionary Herald, XXXVII(3), 100-107. Thomson, W. M. (1848). Tour from Beirut to Aleppo in 1845. Bibliotheca Sacra and Theological Review, V(XVII), 243-262.Tozlu, S. ve Ürkmez, N. (2018). Nusayrîler; tarih, inaç, edebiyat ve kaynakça, İstanbul: Kitabevi Yayınları. Uğuz, S. (2017). Osmanlı döneminde misyonerlerin Nusayriler üzerindeki Hıristiyanlaştırma faaliyetleri. Dünden Bugüne Uluslararası Ortadoğu Sempozyumu Bildirileri (28-30 Mayıs 2015). Elazığ: Fırat Üniversitesi Ortadoğu Araştırmaları Merkezi Yayınları, 473-494.  Üzüm, İ. (2007). Nusayrîlik. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (cilt 33, ss. 270-274). İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları. Wınter, S. (2016). A history of the Alawis; from medieval Aleppo to the Turkish Republic.  New Jersey: Princeton University Press.
UR  - https://doi.org/10.30613/curesosc.482614
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/723590
ER  -