TY  - JOUR
T1  - Elazığ yöresinde yetişen badem ağaçlarının (Prunus amygdalus Batsch) yetişme ortamı özelliklerinin belirlenmesi
TT  - Determination of the site condition for the almond trees (Prunus amygdalus Batsch) growing in the Elazig region
AU  - Tüfekçioğlu, Mustafa
AU  - Akgün, Tuğçe Dilşad
AU  - Küçük, Mehmet
PY  - 2019
DA  - April
Y2  - 2019
DO  - 10.17474/artvinofd.485113
JF  - Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi
JO  - AÇÜOFD
PB  - Artvin Çoruh Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2146-1880
SP  - 54
EP  - 66
VL  - 20
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Elazığ ilinde son yıllarda badem ağaçlandırmalarına oldukça önem verilmiş ve yaygınlaştırılmıştır. Buönem bademin sınır ağacı olarak kullanımı ve tohumdan yetiştirilebilmesinin yanı sıra ıslahçalışmalarının yapılarak bahçeler kurulması, bakımının ve budamasının yapılması ile ürün kalitesininve neticesinde ekonomik girdisinin artırılması ile daha da artmaktadır. Bu bağlamda çalışmada Elazığilinde geniş bir yayılışa sahip olan badem ağacının yetişme ortamı özelliklerinin (toprak, iklim veyükselti) belirlenmesi hedeflenmiştir. Çalışma bademin iyi gelişim gösterdiği doğal, emekleyetiştirilen ve ağacının yaygın yayılış gösterdiği Elazığ ilinin 5 farklı yöresinde (Elazığ Merkez, Keban,Sivrice, Ağın ve Baskil) toprak örneklemesi yapılarak gerçekleştirilmiştir. Bu toprakların fiziksel vekimyasal özelliklerine ait bulgular toprak verimliliğinin sınıflandırıldığı “sınır değerleri çizelgesine”göre değerlendirilmiştir. Toprak örnekleri üzerinde tekstür, pH, kireç, tuz, organik madde, makro (P,K, Ca, Mg) ve mikro besin elementleri (Fe, Cu, Zn, Mn) analizleri yapılmıştır. Badem ağacı yetiştiriciliğiaçısından değerlendirildiğinde Elazığ ili yöresi topraklarının tekstür ve tuzluluk açısından her hangi birkısıtlayıcı etki oluşturmadığı özellikle tekstür bakımından geniş bir değişkenliğe sahip olduğu ortayaçıkmıştır. Diğer taraftan toprak reaksiyonunun hafif alkaliliği, kireç miktarının fazlalığı ve organikmadde içeriğinin azlığı göze çarpan önemli hususlar olarak belirlenmiştir. Topraklara daha fazlaorganik madde ilavesi ile alkaliliğin ve kireç’in azaltılmasına çalışılmalıdır. Besin elementlerideğerlendirildiğinde, bütün yöre topraklarının mangan y.nünden fakir olduğu, yarayışlı potasyum,bakır, çinko ve demir y.nünden yeterli olduğu belirlenmiştir. Yarayışlı fosfor, kalsiyum vemagnezyum y.nünden ise zengin olduğu tespit edilmiştir. Gübre takviyesiyle besin elementinoksanlığı giderilebilir.
KW  - Badem ağacı
KW  - Tekstür
KW  - Kireç
KW  - Organik madde
KW  - Makro ve mikro besin elementleri
N2  - The importance of almondplantation in and around the Elazig regions is a growing interest in recentyears. The use of almond as a borderline tree and the cultivation of its seedsare important characteristics of this tree. However, the aim of increasing thequality and the economic benefit of growing almond trees can be achieved by therehabilitation works including construction of new gardens, maintenance andpruning as well. In this context, the main goal of the study was to determinethe site condition (soil, climate, and elevation) of the almond tree growing infive different Elazig regions including Elazig center, Keban, Sivrice, Agin,and Baskil where the almond tree is widely distributed. The specific objectiveof the study was to assess the physical and chemical contents of the soilsamples from the regions of Elazıg according to soil fertility classificationby the “limit value table”. In that so, the soil samples were analyzed fortexture, pH, lime, salinity, organic matter, macro (P, K, Ca, Mg) andmicronutrient contents (Fe, Cu, Zn, Mn). In terms of the growth of Almond treeacross the Elazığ regions, soil texture and salinity conditions showed norestrictive effects. Indeed, soil samples showed wide variability in terms oftexture. On the other hand, the slight alkalinity of soil reaction, high limecontent, and insufficient organic matter contents were found as the importantdrawback for the collected soil samples from the regions. It should be tried to reduce the alkalinityand lime content of the soils by adding more organic matter to it. Results forthe nutrient contents showed that the soil samples were poor in manganese,sufficient in available potassium, iron, zinc, and copper, and rich inavailable phosphorus, calcium and magnesium. Nutrient deficiency can beeliminated with mineral fertilizer supplementation.
CR  - Akçalı E, Uzun A (2016) Erciyes dağı eteklerinde seçilen badem (Prunus amygdalus L) tiplerinde bazı fenolojik ve pomolojik özelliklerin belirlenmesi. Akademik Ziraat Dergisi 5(2): 63-68.
CR  - Akçay ME, Tosun İ (2005) Bazı geç çiçek açan yabancı badem çeşitlerinin Yalova ekolojik koşullarındaki gelişme ve verim davranışları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 36(1): 1-5.
CR  - Aktaş M, Ateş M (1998) Bitkilerde Beslenme Bozuklukları, Nedenleri ve Tanınmaları. Engin Yayınevi, Ankara. 247 s.
CR  - Alkan G, Seferoğlu HG (2014) Bazı badem çeşitlerinin Aydın ekolojisindeki fenolojik ve morfolojik özellikleri. Meyvecilik Araştırma İstasyonu Müdürlüğü 1(2): 38-44.
CR  - Altun L, (1995) Maçka (Trabzon) orman işletmesi orman üstü serisinde orman yetişme ortamı birimlerinin ayrılması ve haritalanması üzerine araştırmalar, Doktora Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
CR  - Anonim (1981) Descriptor list for Almond (Prunus amygdalus). Revised. IBPGR excutive  secretariat Roma, Italy. (Editör R.Gülcan).
CR  - Bingham FT (1949) Soil test for phosphate. California Agriculture 3(7):11-14.Çağlar KÖ (1949). Toprak Bilgisi, A.Ü. Ziraat Fakültesi yayınları, Yayın No:10, Ankara.
CR  - Chapman HD, Pratt PF (1961) Methods of analysis for soils, plants and waters. University of California, Division of Agricultural Science, Berkeley, California.
CR  - Eldoğan Ü, Şahan A, Çoban N (2014) Badem yetiştiriciliğinin dünya ve Türkiye deki mevcut ekonomik durumu. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi Özel sayı, 2:  1379-1386.
CR  - Evliya H (1960) Kültür Bitkilerinin Beslenmesi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fak. Yay. No: 36, 656 s.
CR  - FAO (1990) Micronutrient. Assessment at the Country Level: An International Study. FAO Soil Bulletin by Mikko Sillanpaa. Rome.
CR  - Gülcan R (1976) Seçilmiş badem tipleri üzerine fizyolojik ve morfolojik araştırmalar. Ege Üniversitesi Matbaası, Bornova-İzmir.
CR  - Gülçur F (1974) Toprağın fiziksel ve kimyasal analiz metodları. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları. Yayın No:1970 O.F. Yayın No:201 Kutulmuş Matbaası. İstanbul. XXIV+222 s.
CR  - Gülsoy E, Balta F (2014) Aydın ili Yenipazar, Bozdoğan ve Karacasu ilçeleri badem (Prunus amygdalus Batch) seleksiyonu: Pomolojik özellikler. Akademik Ziraat Dergisi 3(2): 61-68.
CR  - Gülsoy E, Ertürk YE, Şimşek M (2016) Türkiye lokal badem (Prunus amygdalus L.) seleksiyon çalışmaları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 26(1): 126-134.
CR  - Hızal A (1984) Ezine orman fidanlığı topraklarında ph' nın sülfirik asit yöntemiyle düşürülmesi olanakları. İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, Seri A. Cilt 34, Sayı 1.
CR  - Irmak A (1954) Arazide ve laboratuvarda toprağın araştırılması metotları. İstanbul Üniversitesi Yayın No: 599 O.F. Yayın No:27. İstanbul Halk Matbaası, 150 s.
CR  - Kacar B (2009) Toprak Analizleri. Nobel Yayın dağıtım. Genişletilmiş 2. Baskı. 467 Sayfa.
CR  - Kester DE, Gradziel TM (1996) Almonds. Fruit Breeding. In J. Janick and J.N.Moore (Eds). John Wiley&Sons,Inc. ISBN0-471-12669-1,Volume III,1240.
CR  - Lindsay WL, Norvell WA (1978) Development of a DTPA test for zinc, ıron, manganese and copper. J. Soil Science. Am., 42: 421-428.
CR  - Naçan G (1986) Güneydoğu Anadolu Bölgesinde zarar yapan böcek türleri, önlemlerinin tanınması, yayılışları ve ekonomik önlemleri üzerinde araştırmalar. T.C.
CR  - Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığı. Diyarbakır Zirai Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Araştırma Serisi. No:5,Ankara 77. s.
CR  - Özbek S (1971) Bağ-Bahçe Bitkileri Islahı. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 419, Ankara, 386 s.
CR  - Özbek S (1978) Özel Meyvecilik. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 128. Ders Kitabı:11 Adana.
CR  - Özçağıran R, Ünal A, Özeker E, İsfendiyaroğlu M (2005) Ilıman iklim meyve türleri, sert kabuklu meyveler Cilt-III. Ege Üniversitesi Yayınları, Ziraat Fakültesi Yayın No:566, İzmir.
CR  - Phychorraphis J (1977) Tropical crops, fruits and nuts. The Royal Horticultural Society Dictionary of Gardening. 1977; 3: 217-218.
CR  - Richards LA (1954) Diagnosis and improvement of saline and alkali soils. US Salinity Lab., (Ed.), United States Department of Agriculture Handbook, 60:94 California, USA.
CR  - Rugini E, Monastra F (2003). Temperate Fruits. In S.K. Mitra, D.S. Rathora and T.K. Bose (Eds), Display Printers (P) LTD. India, ISBN 81-900171-1-X, Volume II, 344-414 s.
CR  - Sameni AM, Kasraian A (2004) effect of agricultural sulfur on characteristics of different calcareous soils from dry regions of Iran. I. Disintegration rate of agricultural sulfur and ıts effects on chemical properties of the soils. Communications in Soil Science and Plant Analysis 35: 1219-1234.
CR  - Şimşek M, Çömlekçioğlu S, Osmanoğlu A (2010) Çüngüş ilçesinde doğal olarak yetişen bademlerin seleksiyonu üzerinde bir araştırma. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 14(1): 37-44.
CR  - Şimşek M, Gülsoy E (2017) Güney Doğu Anadolu Bölgesinin badem (Prunus amygdalus L.) potansiyeline genel bir bakış. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enst. Dergisi 7(3): 19-29.
CR  - Soylu A (2003) Ilıman İklim Meyveleri II. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notları, Bursa, No:72.
CR  - U.S. Soil Survey Staff (1951) Soil survey manual U.S. Department Agriculture Handbook, U.S. Goverment Printing Office Waschington, No. 18.
CR  - Ülgen N, Yurtsever N (1974). Türkiye gübre ve gübreleme rehberi (3. Baskı). T.C. Tarım Orman Köyişleri Bakanlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Toprak ve
CR  - Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Genel Yayın No: 151, 182 s., Ankara.
CR  - Ülkümen L (1973) Bağ- bahçe ziraatı. Atatürk Üniversitesi Yayınları. No:75, Zir. Fakültesi Yayınları No:128. 404 s., Erzurum.
CR  - URL,1.,https://www.ogm.gov.tr/_layouts/OGM/OGMAramaSonuclari.aspx?k=badem&cs=Bu%20Site&u=https%3A%2F%2Fwww.ogm.gov.tr%2Fekutuphane.Erişim: 7.11.2018.
CR  - URL,2., http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1001. Erişim tarihi: 7.11.2018.
CR  - URL,3., https://www.mgm.gov.tr/?il=Elazig . Erişim Tarihi: 03.08.2018.
CR  - Weil RR, Brady NC (2016) The nature and properties of soils. 15th edition. Pearson Education, Columbus,USA.
UR  - https://doi.org/10.17474/artvinofd.485113
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/717533
ER  -