TY - JOUR T1 - Ahlâkın Duygusal Temeli: Kur’ânî Kavramlar Bağlamında Felsefî Bir Analiz AU - Ilgaroğlu, Muhammet Caner PY - 2018 DA - December JF - Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi PB - Süleyman Demirel Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2602-2346 SP - 75 EP - 91 VL - 2018/2 IS - 41 LA - tr AB - İnsan davranışlarını, olan ve olması gerekenaçısından ele alan çağdaş bilimsel araştırmalarda üç tür perspektifin(natüralist, pragmatist ve toplumsal inşacı) ağırlıkta olduğu görülmektedir. Bubakış açılarının ortak özelliği, insan davranışlarını salt bilimsel biraraştırma alanı içerisinde ve metafiziksel bir zeminden bağımsız olarak elealmalarıdır. İnsanı, yeryüzündeki sıradan bir canlı gibi düşünen; onu biyolojikvarlığına indirgeyip, metafizik yönünü yadsıyan bu yaklaşımlar, Batıfelsefesinde metafiziğin, mutlak bilim karşısında yok sayılmasının bir sonucuolarak ortaya çıkmıştır. Batı felsefesinden mülhem bu yaklaşımların aksineİslam düşüncesi, insanı, herhangi bir varlık olarak görmemekte; onun bilincine,duygularına, ahlâkî özelliklerine ve dolayısıyla metafiziksel niteliğinesürekli vurgu yapmaktadır. Öyle ki İslâm düşüncesinin merkezinde yer alan Kur’ân-ıKerim, hem duyguları ele alan hem de duyguların nasıl ahlâkî değerleredönüşebileceği konusunda yol gösteren bunun da ötesinde okuyucusu ile duygusalanlamda bağ kurabilen ilahi bir metindir. Bilgilendirici rehberliği,muhatabının iç dünyasına seslenişi ve son derece etkili üslubuyla insanın hembilişsel hem duygusal hem de davranışsal (amelî) yönünü kavramaktadır. Akıl vekalp, onda hem ontolojik hem epistemolojik hem de aksiyolojik bir bütünlükolarak sunulmaktadır. Bu çalışma, insanî duyguları ilgili Kur’ân kavramlarıbağlamında felsefî bir analize ve yorumlamaya tabi tutarak ahlâkî değerlerenasıl kaynaklık ettikleri hususunda orijinal çıkarımlar yapmayı hedeflemektedir. KW - İslam Felsefesi KW - İslam Ahlakı KW - Duygu KW - Ahlaki Değer KW - Takva CR - KAYNAKÇAAristoteles. (1997). Nikomakhos’a Etik. İstanbul: Ayraç Yayınevi.Aristoteles. (2017). Metafizik. İstanbul: Divan Kitap.Aydınlı, Y. (1997). İbn Bâcce'nin İnsan Görüşü. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.Block, N. (2002). The Harder Problem of Consciousness. Journal of Philosophy.Çağrıcı, M. (2000). İslam Düşüncesinde Ahlâk. İstanbul: Birleşik Yayıncılık.Çınar, A. (2013). Değerler Felsefesi ve Psikolojisi. Bursa: Emin Yayınları.Damasio, A. R. (1999). Descartes'ın Yanılgısı. İstanbul: Varlık Yayınları.El-İsfahani, R. (2012). Müfredât Kur'ân Kavramları Sözlüğü. İstanbul: Pınar Yayınları.Emiroğlu, İ. (2007). Klasik Mantığa Giriş. Ankara: Elis Yayınları.Fazlıoğlu, İ. (2015). Kendini Aramak. İstanbul: Papersense Yayınları.Gezgin, A. G. (2003). Eşanlamlılık Bağlamında Kur'ân'da "Korku" İfade Eden Kelimeler Üzerine Analitik Bir Değerlendirme. İslâmî Araştırmalar Dergisi, 38-62.Gökberk, M. (2008). Felsefe Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi.Görgün, T. (2016). Sosyal Bilimlerde Istılah Geliştirmenin Temeline ve Usulüne Dair Bazı Meseleler. K. B.-L. Sunar içinde, Kavram Geliştirme: Sosyal Bilimlerde Yeni İmkanlar (s. 16-18). Ankara: Nobel Yayın.Görgün, T. (2016). Sosyal Bilimlerde Istılah Geliştirmenin Temeline ve Usulüne Dair Bazı Meseleler. K. B.-L. Sunar içinde, Kavram Geliştirme: Sosyal Bilimlerde Yeni İmkanlar (s. 16). Ankara: Nobel Yayınları.Görgün, T. (2017). Felsefede Gayb-Duyu Ötesi Varlık Üzerine. Kur'ân'ı Anlamanın Fikrî Arkaplanı Varlık Bilgi İnsan (s. 23). içinde İstanbul: Kuramer.Haldun, İ. (2007). Mukaddime. İstanbul: Dergah Yayınları.Kant, I. (2009). Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.Kur’ân-ı Kerîm Açıklamalı Meali. TDV Yayınları.Kutluer, İ. (2000). İnsan. TDV İslam Ansiklopedisi (s. 322). içinde TDV Yayınları.Kutluer, İ. (2001). İlim ve Hikmetin Aydınlığında. İstanbul: İz Yayıncılık.Naîm, B. A. (2017). İlmü'n-Nefs Tercümesi. İstanbul: İz Yayıncılık.Platon. (2006). Şölen. İstanbul: Bordo Siyah.Sartre, J.-P. (2016). Bulantı. İstanbul: Can Yayınları.Smith, A. (1984). The Theory of Moral Sentiments. Indianapolis: Liberty Fund.Tatar, B. (2017). Kur'an'da İnsan: Varlığın Aslî Boyutları. Kur'an'ı Anlamanın Fikrî Arkaplanı: Varlık, Bilgi, İnsan. içinde İstanbul: Kuramer.Tillich, P. (2006). Ahlak ve Ötesi. İstanbul: İz Yayıncılık.Topçu, N. (2008). Var Olmak. İstanbul: Dergâh Yayınları. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduifd/issue//488891 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/610763 ER -