TY  - JOUR
T1  - TARİHÎ TIP METİNLERİNDE DİL VE ÜSLUP
AU  - Akkuş, MÜCAHİT
PY  - 2018
DA  - December
DO  - 10.30568/tullis.490710
JF  - The Journal of Turkic Language and Literature Surveys (TULLIS)
PB  - Kamil Ali GIYNAŞ
WT  - DergiPark
SN  - 2536-4510
SP  - 13
EP  - 25
VL  - 3
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Hereserin kendine özgü bir dil malzemesi vardır. Bu dil malzemesini yazarlar ve şâirler kendiüsluplarıyla zenginleştirirler. Bu sebepten dolayı her çalışmanın dil ve üslupözelliği farklı bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Bu durum tarihî tıp metinleriiçin de söz konusudur. Hekimler ele aldıkları konuları edindikleri bilgi vetecrübeyle ortaya koymuşlardır. Bu eserlerde çok farklı unsurlar ortaya konduğugibi aynı zamanda benzer özellikler de görülmektedir. Osmanlıdönemi tıp eserleri telif ve tercüme eserler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bueserler çoğunlukla farmakoloji alanında yazılmıştır. Konu aynı olduğu içinortak noktaların da çok olması doğal bir durumdur. 14. yüzyıldan 19. yüzyılakadar yazılmış tıp metinleri içinde sözlük bilimi, anlam bilimi, cümle bilgisi,şekil bilgisi vd. hususlar bakımından zengin bir dil yadigârıbulunmaktadır. Bu zenginlik; araştırmacıların tarihi tıp metinleriyle yoğun birşekilde ilgilenmesine zemin hazırlamıştır.Buçalışmada Osmanlı dönemi tıp metinleri nasıl ele alınmıştır; bu sorunun cevabıaranmıştır. Her yüzyıla ait tıp metinlerinden bazıları incelenmiştir, ortayaçıkan netice farklı başlıklar altında değerlendirilmiştir. Her başlık içinörnekler sıralanmıştır. Tüm bu çalışmaların Türkçenin söz varlığına katkısıortaya konmuştur.
KW  - Osmanlı
KW  - tıp
KW  - söz varlığı
KW  - dil
KW  - üslup
CR  - Akkuş, Mücahit, Siyâhî Karamanî Larendevî’nin Mecmâ-i Tıb Adlı Eseri (Gramer-Metin-Sözlük), Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kayseri, 2008Akkuş, Mücahit, Ali Münşi’nin Tercüme-i Ebubekir er-Râzi Adlı Eseri (Söz Dizimi ve Anlambilim İncelemesi), Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili e Edebiyatı Ana Bilim Dalı Doktora Tezi, Kırıkkale, 2018Altınbaş, Ayten; Saki, Orhan, Tabîb İbn-i Şerîf Yâdigâr, Merkez Efendi ve Halk Hekimliği Derneği, Yerküre Yayınları, İstanbul, 2003Altınbaş, Ayten; Okutan, Yahya vd., Tabîb İbn-i Şerîf Yâdigâr, Merkez Efendi ve Halk Hekimliği Derneği, Yerküre Yayınları, İstanbul, 2004Canpolat, Mustafa; Önler, Zafer, İshâk bin Murâd Edviye-i Müfrede, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 2007Dinar, Talat, Muderris Hasan Efendi’nin “Gayetü’l-Munteha fi-Tedbirü’l-Merza”sı (Hastalıkların Tedavisinde En Son Nokta) (İnceleme-Metin-Dizinler), Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Doktora Tezi, Denizli, 2013Doğan, Şaban, Terceme-i Akrabâdîn Sabuncuoğlu Şerefeddin (Giriş-İnceleme-Metin-Dizinler), Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstirüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Doktora Tezi, Mayıs, 2009Doğan, Şaban, Ebulfeyz Mustafa Efendi Risâle-i Feyziyye fî Lügâti’l-Müfredâti’t-Tıbbiyye, Değişim Yayınları, İstanbul, 2012Küçüker, Paki, Mücerreb-nâme Şerefeddin Sabuncuoğlu, Kültür Ajans Yayınları, Ankara, 2010Korkmaz, Zeynep, Gramer Terimleri Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 1992Murad, Sibel, Lügat-ı Müşkilât-ı Eczâ Derviş Siyâhî Lârendevî (Giriş-İnceleme-Metin-Dizinler), Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Sakarya, 2009Özçelik, Saadettin, Kitabü’l-Mühimmât, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2001Sarı, Nil, Tıp (Osmanlı Dönemi) , İslam Ansiklopedisi, cilt 41, Türkiye Diyanet Vakfı yayınları, İstanbul, 2012 (s.101-111)Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 2005Uzel, İlter,  Osmanlı-Türk Tıbbı, Osmanlı, cilt 8, Yeni Türkiye Yayınları, 1999 (s. 485-489)Ünver, A.Süheyl, Selçuk Tababeti, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2014
UR  - https://doi.org/10.30568/tullis.490710
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/614685
ER  -