TY  - JOUR
T1  - AR-GE HARCAMALARININ GELİŞİMİ: TR-AB ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME
TT  - DEVELOPMENT OF R&D EXPENDITURES: AN EVALUATION ON TR-EU
AU  - Göze Kaya, Dilek
PY  - 2019
DA  - July
JF  - Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi
JO  - Trend Bus Econ
PB  - Atatürk Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1300-4646
SP  - 791
EP  - 812
VL  - 33
IS  - 3
LA  - tr
AB  - Araştırma ve geliştirme (Ar-Ge); her türlübilgi birikiminin yeni uygulamalar tasarlamak için kullanılması amacıyla sistematikolarak yapılan çalışmaların tümüdür. İnsanoğlu yaşayan ve evrimleşen küreselsüreci öğrenen, adapte olan, yenilikçi yaklaşımda bulunan ve ekonomikfaaliyetleri de bu sürece dahil eden bir yapıya dönüştürmüştür. Bu durum makroekonomikhedefleri de emek yoğun üretim anlayışı yerine, teknoloji esaslı Ar-Ge veinovasyona bağlı ekonomik büyüme ve kalkınma hedefine kilitlemiştir. Böylece gelenekselsermaye ve işgücü üretiminin ötesinde “Ar-Ge’ye dayalı inovatif üretim sürecine”geçilmiştir. Ekonomi ve sanayi yapısını pozitif yönde etkileyen Ar-Ge’ye dayalıteknolojik gelişmelerin önemini kavrayan ülkelerde bilim-teknoloji politikalarıbir sistem olarak ele alınmakta ve Ar-Ge'ye büyük önem verilmektedir. İnovasyonpolitikaları çerçevesinde gelişmiş ülkeler, Ar-Ge harcamalarını, Ar-Gefaaliyetlerinde istihdam ettikleri teknik eleman ve araştırmacı sayılarını hergeçen gün artırarak birbirlerine karşı rekabet üstünlüklerini artırmayıamaçlamaktadırlar. Bu çalışmada tüm dünyada günümüz uluslararası rekabetüstünlüğünün ve gelişmişliğin en önemli anahtarı olarak kabul edilen Ar-Geverileri ele alınmaktadır. Avrupa Birliği (AB) ve Türkiye'nin; Ar-Geharcamalarının gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) içerisindeki oranı, sektörlerbazında Ar-Ge harcamalarının dağılımı, finans kaynağına göre Ar-Geharcamalarının dağılımı, Ar-Ge faaliyetlerinde istihdam edilen insan gücüsayısı, Ar-Ge faaliyetlerinde istihdam edilen işgücünün sektörel dağılımı gibigöstergeleri incelenmektedir. Ülkelerin teknolojik, sektörel, ekonomik yapılarıve gelişmişlik düzeyleri hakkında bilgi veren söz konusu Ar-Ge göstergelerikarşılaştırılarak Türkiye’nin AB ülkelerine göre yeri hakkında bir değerlendirmeyapılmaktadır.
KW  - Kamu Harcamaları
KW  - Ar-Ge Harcamaları
KW  - Türkiye’de Ar-Ge Harcamaları
KW  - AB’de Ar-Ge Harcamaları
N2  - Researchand development (R & D) is; whole of the studies that carried outsystematically in order to use all kinds of knowledge to design newapplications. Mankind has transformed the living and evolving, learning theglobal process, adapting, present an innovative approach and incorporatingeconomic activities into this process. This situation has locked themacroeconomic targets to the target of economic growth and development based ontechnology based R&D and innovation instead of labor intensive productionapproach. Thus, beyond the traditional capital and labor production, aninnovative production process based on R&D was supplanted. In countrieswhich understand the importance of R&D based technological developmentsthat positively affect the economy and industrial structure, science-technologypolicies are considered as a system and great importance is given to R&D. Developedcountries,within the framework of innovation policies, aim to increase theircompetitive advantages against each other by increasing the number of technicalstaff and researchers they employ in R&D activities. In this study, R&Ddata is adressed which are accepted as the most important key of today'sinternational competitive advantage and development all over the world. R&Dexpenditures rate within the gross domestic product (GDP), distribution ofR&D expenditures by sectors, distribution of R&D expenditures byfinance source,number of manpower employed in R&D activities, theindicators such as the sectoral distribution of the labor force employed in R&Dactivities are examined for EuropeanUnion (EU) and Turkey. Comparing these R&D indicators with thetechnological, sectoral, economic structures and development levels of thecountries, an assessment is made about the place of Turkey as per to EUcountries.
CR  - Adalı, Ç. (2018), "AB Ar-Ge Politikaları 2003-2011", TÜBİTAK AB Çerçeve Programlar Müdürlüğü, http://www.emo.org.tr/ekler/1d53bb9e8686aa3_ek.pdf?tipi=2&turu=X&sube=14, (E.T. 07.04.2018).
CR  - Bakan, İ., Doğan, F. ve Kıllı, M. (2013), "Ar-Ge Faaliyetlerinde İnsan Kaynaklarının Önemi", Akademik Bakış Dergisi, S.36, Mayıs – Haziran, ss.1-15.
CR  - Bilici, U. (2018), "Ülkemizin Teknolojik Gelişiminde Ar-Ge'nin Önemi", Madencilik Bülteni, s.14, http://www.maden.org.tr/resimler/ekler/f83971673de5c8e_ek.pdf, (E.T.02.03.2018).
CR  - Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO), (2007), "İnovasyon Nedir Şirketlere Ne Getirir",http://www.btso.org.tr/?page=databank/publication.asp&qorder=name&id=18, (E.T. 01.03.2016).
CR  - Bursa SMMM Odası (2018), "Ar-Ge Harcamalarının Önemi ve Türkiye'deki Durumu", s.1, http://www.bursa-smmmo.org.tr/yazarlar/makaleler/132AGE.pdf, (E.T. 15/03/2018).
CR  - Bütçe ve Mali Kontrol Müdürlüğü (BÜMKO), (2018a), Yatırımlar, Ar-Ge, http://www.bumko.gov.tr/TR,8124/yatirimlar.html, (E.T. 20.03.2018).
CR  - Bütçe ve Mali Kontrol Müdürlüğü (BÜMKO), (2018b), Yatırımlar, Ar-Ge, http://www.bumko.gov.tr/TR,8112/yatirimlar.html, (E.T. 20.03.2018).
CR  - Çelebi, A.K. ve Kahriman, H., (2011), “Avrupa Birliği Ülkeleri ve Türkiye’de Ar-Ge Faaliyetlerine Yönelik Vergi Teşvikleri ve Bunların Karşılaştırmalı Analizi”, Maliye Dergisi, S.161, .ss:33-63.
CR  - Eker, S. (2011), "Kobi’lerde Teknolojik Ar-Ge Çalışmalarının İstihdam Üzerine Etkileri: Tekmer’lerde Bir Uygulama", (Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
CR  - Ertuğrul, İ. (2004), "İmalat Sanayinde Ar-Ge Stratejisi ve Denizli Sanayinde Ar-Ge Çalışmalarına İlişkin Bir Araştırma", Akdeniz Üniversitesi İİBF Dergisi (7), ss.84-97.
CR  - Frascati Kılavuzu (OECD), (2002), "Araştırma ve Geliştirme Taramaları İçin Önerilen Standart Uygulamaları", https://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/BTYPD/kilavuzlar/frascati_tr.pdf, (E.T. 20.03.2018).
CR  - Güldiken, N. (2006), "Türkiye’de Sanayi-Teknoloji-Kobi Politikalarına Eleştirel Bir Yaklaşım", C.Ü. İ.İ.B. Dergisi, C.7, S.2, ss.139-156.
CR  - İncekara, A., Demez, S. ve Akyol, M. (2014), "Ar-Ge Harcamalarına Yapılan Teşviklerin Etkinliği: Türkiye BRİCS Ülkeleri Karşılaştırılmalı Analizi", İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, C.1, S.2, ss. 1-30.
CR  - Işık, N. ve Kılıç, E. (2011), "Bölgesel Kalkınmada Ar-Ge ve İnovasyonun Önemi: Karşılaştırmalı Bir Analiz", Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Ekim, 6(2), ss.9-54.
CR  - Kaymakçı, O. (2006), “Yeni Ekonomi Rekabet Piyasa ve Ar-Ge”, Nihal Kargı (der.), Bilgi Ekonomisi, Ekin Yayınevi, Bursa.
CR  - Kaya, V. ve Uğurlu, S. (2013), "Ar-Ge Harcamaları İle İhracat Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği, 1990-2001", Ekev Akademi Dergisi, Y.17,S.57 (Güz), ss.269-282.
CR  - Kas Cert İnternational, "Araştırma Geliştirme (Ar-Ge) Teşvikleri", http://www.kascert.com/goster.aspx?metin_id=1132, (E.T. 04.04.2018).
CR  - Keleş, M. K. (2007), "Türkiye’de Teknokentler: Bir Ampirik İnceleme", (Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.Kavak Çeken, Ç. (2016), "Türkiye’nin Bilgi Ekonomisi Performansı (2004-2014 Dönemi)", Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.21, S.34, ss.99-139.
CR  - OECD, (2017), "Main Science and Technology Indicators, Volume 2017/1”, https://www.oecd-ilibrary.org/science-and-technology/main-science-and-technology-indicators/volume-2017/issue-1_msti-v2017-1-en, (E.T.15.03.2018).
CR  - OECD, (2018), https://data.oecd.org/rd/gross-domestic-spending-on-r-d.htm#indicator-chart, (E. T. 05.02.2018).
CR  - TUİK, (2016), Haber Bülteni, "Ar-Ge Faaliyetleri Araştırması", http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24865, (E.T.25.01.2018).
CR  - TUİK, (2018), Temel İstatistikler, Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist (E.T.13.03.2018).
CR  - TUİK, (2018), Konularına Göre İstatistikler, Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1082, (E.T.13.03.2018).
CR  - Tezcan, M. (2013), "Türkiye ve Rusya Yükseköğretimindeki Araştırma ve Deneysel Geliştirme Faaliyetleri", İnternational Conference On Eurasian Economies, ss.832-839, https://www.avekon.org/papers/755.pdf, (E.T.13.03.2018 ).
CR  - Ünal, T. ve Seçilmiş, N. (2013) "Ar-Ge Göstergeleri Açısından Türkiye Gelişmiş Ülkelerle Kıyaslaması", İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, C.1, S.1, ss.12-25.
CR  - Yıldız, H. (2005), "Türkiye'de Üniversite-Sanayi İlişkileri ve Kobi'ler (Küçük Sanayi) Açısından Önemi", İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Konferansları Dergisi, S.31, ss.207-229.
CR  - Yaylalı, M., Akan, Y. ve Işık, C. (2010), "Türkiye'de Ar-Ge Yatırım Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Eş-Bütünleşme ve Nedensellik İlişkisi: 1990-2009", Bilgi Ekonomisi ve Yönetim Dergisi, 5(2), ss.13-26.
CR  - Zerenler, M., Türker, N. ve Şahin, E. (2007), "Küresel Teknoloji Araştırma-Geliştirme(Ar-Ge) ve Yenilik İlişkisi", Selçuk Üniversitesi SBE Dergisi, S.17, ss.653-667.4691 Sayılı Teknolojiyi Geliştirme Kanunu, (2001), Sayı:24454, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4691.pdf, (E.T. 06/05/2016).
CR  - 5746 Sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun, (2008), http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5746.pdf, (E.T. 06/05/2016).
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/atauniiibd/issue//491588
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/762559
ER  -