TY  - JOUR
TT  - ÖLÜM SÜRECİNDE OLAN ÇOCUK: ÖLÜMÜ KABUL VE TEDAVİ SÜRECİNDE ETKİLİ YARDIM
AU  - Erden, Gülsen
PY  - 2002
DA  - March
DO  - 10.1501/Kriz_0000000175
JF  - Kriz Dergisi
PB  - Ankara Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1300-980X
SP  - 0
EP  - 0
VL  - 10
IS  - 1
KW  - Chid
KW  - dying child
KW  - fatal illness
KW  - support
KW  - çare
KW  - family.
N2  - Bir çocuğun ölüm sürecini yaşamak katlanılması çok zor olan bir gerçekliktir. Ölümcül hastalığın özellikle terminal dönemlerinde, bir çocuğun dayanma gücünü aşan ağrı ve acılar yaşanır. Bir yandan hastalığa ilişkin sıkıntılar öte yandan yaklaşan ölüm nedeniyle yaşanan acılar, kaygılar çocuk ve ailesinin başa çıkması gereken yoğun duygulardır.Bu dönemde her zamankinden çok desteğe, güvenceye ve adım adım yönlendirilmeye gereksinimleri vardır. Tedaviye ve hastalığa ilişkin belirsizlikler, bilgi vermeksizin yapılan girişimler, çocukları duygusal olarak örseler. Çocukların daha fazla örselenmesini engellemek ve dayanma güçlerini desteklemek için, onlara ve ailelerine gerekli bilginin zamanında verilmesi ihmal edilmemelidir. Ölümcül hastalığı olan çocuk ve ailesi ile destekleyici bir iletişim kurabilmek, ruhsal gereksinimlerini karşılamaya yönelik girişimlerde bulunmak oldukça önemlidir. Hastalığın tedavisinde birincil bakım veren tedavi ekibi ve onların ilişki kuracağı diğer uzmanlar bu desteği sağlayabilecek en yakın bireylerdir. Ailenin ve çocuğun gereksinimlerini doğru tanımlayabilmek, onları yalnızlık, çaresizlik ya da acı içinde bırakmamaya özen göstererek yaklaşmak gerekir. Bu yazıda ölüm sürecindeki çocuklara ve ailelere bakım sağlarken gözönünde bulundurulması gereken ve yardımcı olabilecek bilgiler derlenmiştir.
CR  - Barakat LP, Silis R, La Bagnata S (1995)
Management of Fatal İllness and Death in Children or
Their Parents. Pediatrics in Revievv, 25(5): 708-712.
CR  - Black D (1994) Psychological Reactions to Life
Threatening and Terminal İllnesses and
Bereavement. M Rutter, E Taylor, VL Herso (Eds),
Child and Adolescent Psychiatry. London, Blackvvell
Science, S. 776-793.
CR  - Eisenberg S, Patterson LE (1979) Helping
Clients vvith Specific Concerns. Boston, Houghton
MifflinCom, s. 218-234.
Ekşi A (1999) Çocukta Ölüm Algısı ve Terminal
Dönemde Hasta Çocuk, A Ekşi (Ed), Ben Hasta
Değilim. İstanbul, Nobel Tıp Kitabevleri, s. 476-490.
Erden G (1999) Çocuklarda Ölüm Kavramının
Gelişimi ve İntihar Girişimleri. Çocuk ve Gençlik Ruh
Sağlığı Dergisi, 6(1): 41-49
CR  - Gonzales JJ, Stern TA (1990) Recognition and
management of staff stress in the ICU XVIII.
CR  - Psychiatric Issues in Intensive Çare, 19: 16-22
Gökler B (1996) Ölümcül Hastalık Karşısında
Çocuk Aile ve Hekim.Katkı Pediatri Dergisi, 5: 919-
924.
CR  - Gökler B (1999) Ölümcül Hastalık Karşısında
Çocuk Aile ve Hekim, A Ekşi (Ed). Ben Hasta
Değilim, İstanbul, Nobel Tıp Kitabevleri, s. 471-475.
CR  - Greenberg Ll. (1974) Therapeutic grief work
with children. Annual Meeting of the American
association of Psychiatric Services for Children, New
York, November 23.
CR  - Heim E (1991) Job stressors and coping in
health proffessions. Psychotherapy Psychosomatic,
55: 90-99.
CR  - Herbert M (1999) Supporting Bereaved and
Dying Children and Their Parents. Leicester.The
British Psychological Society,. s. 19-23.
CR  - Jay S, Green V, Johnson S, Caldvvell S,
Nitschke R (1987) Differences in Death Concepts
Betvveen Children with Cancer and Physically
Healthy Children, Jr Clin Child Psychol, 46(4): 301-
306.
CR  - Kane B (1979) Children's Concept of Death, Jr
Genetic Physiol, 134: 141-153.
CR  - Kübler-Ross E (1975) Death the Final Stage of
Grovvth. Englevvood Cliffs, Prentice-Hall İne, s. 145-
163.
CR  - Kübler-Ross E. (1997) Ölüm ve Ölmek Üzeri-ne.
İng. Çev. B. Büyükkal.İstanbul: Boyner Yayınları,
s.191-215.
CR  - Menig-peterson C, Mc Cabe A (1977-78)
Children Talk About Death, Omega 8(4): 305-317.
CR  - Nagy M (1948) The Child's Theories
Concerning Death, Jr Gen Pshygol 3-27.
CR  - Okyayuz Ü (1999) Bebek B. Ölümcül Kas
Hastalığı Olan Bir Bebeğin Anne ve Babası Olmak.
Ü Okyayuz (Ed), Sağlık Psikolojisi Giriş, Ankarajürk
Psikologlar Derneği,, s. 237-250.
CR  - Orbach I, Gross Y, Glaubman H, Berman D
(1985) Children's Perception Of Death İn Humans
And Animals As A Function Of Age, Anxiety And
Cognitive Ability, Jr Child Psychol Psychiat 26(3):
453-463.
CR  - Piaget J (1960) The Child's Conception of the
World. Littlefield, Adams & Co., Paterson NJ.
CR  - Reilly T, Hasazi J, Bond L (1983) Children's
Conceptions Of Death And Personal Mortality, Jr
Pediat Psychol (1): 21-31.
CR  - Schonfeld DJ, Levvis M (1995) Dying children.
S Parker, B Zuckerman (Eds), Behavioral and
Developmental Pediatrics, New York, Little, Brown
and Company. s. 363-367.
CR  - Siegel BS (1995) Bereavement and Loss S
Parker, B Zuckerman (Eds), Behavioral and
Developmental Pediatrics, New York, Little, Brovvn
and Company. s. 343 -347.
CR  - Soykan Ç (2000) Krize Müdahele İlkeleri
Çerçevesinde Yas ve Yasa Müdahele. I Sayıl, O
Berksun, R Palabıyıkoğlu ve ark. Kriz ve Krize
Müdahele, Ankara, Damla Matbaacılık Reklamcılık
ve Yayıncılık Ltd. Ş. s. 123-134.
CR  - Volkan V (1985). Psychotherapy of Complicated
Mourning. VD Volkan (Ed.), Depressive states and
their treatment, New Jersey, Jason Aranson Inc.
VVhite E, Elsom B, Pravvat R (1978) Children's
Conceptions of Death, Child Dev 49: 307-310.
UR  - https://doi.org/10.1501/Kriz_0000000175
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/595710
ER  -