TY  - JOUR
T1  - Elma İşleme Atıklarının Özelliklerinin Belirlenmesi ve Bertaraf Yöntemlerinin İncelenmesi
TT  - Determination of Properties of Apple Processing Waste and Investigation of Appropriate Disposal Methods
AU  - Sülük, Kemal
AU  - Tosun, İsmail
AU  - Ekinci, Kamil
PY  - 2018
DA  - December
Y2  - 2018
DO  - 10.30516/bilgesci.497147
JF  - Bilge International Journal of Science and Technology Research
JO  - bilgesci
PB  - Kutbilge Akademisyenler Derneği
WT  - DergiPark
SN  - 2651-401X
SP  - 98
EP  - 108
VL  - 2
LA  - tr
AB  - Türkiye, elma ve elma işleme ürünleri, meyve üretim alanı veüretim miktarları bakımından ilk on ülke arasında yer almaktadır. Dünyadakielma üretimi çoğunlukla Çin, ABD ve Türkiye’de gerçekleştirilmektedir.Türkiye'de üretilen elmaların % 76,3'ü on ilde gerçekleştirilmektedir. Bu illerarasında ilk sırada yer alan Isparta'yı Niğde, Karaman ve Antalya takipetmektedir. Elma işleme endüstrisinin ön eleme-temizleme işlemlerindenkaynaklanan atıklar, işleme için uygun olmayan yapraklar, dallar ve meyvelerdenoluşmaktadır. Elma işleme atığının yaklaşık % 20'si hayvan yemine katkı maddesiolarak kullanılmakta ve geri kalan % 80'i düzenli/düzensiz depolama ve yakmaişlemleri ile bertaraf edilmektedir. Bu çalışmada, elmanın ön işlemlerindenkaynaklanan atıkların fiziksel ve kimyasal özellikleri belirlenmiş ve buatıkların bertarafı için stratejilerin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Buçalışmada kullanılan katı atık örnekleri, Isparta'da faaliyet gösteren ElmataşGöller Bölgesi Meyve ve Sebze Değerlendirme Şirketi'nden alınmıştır. Eldeedilen örnekler su muhtevası, birim hacim ağırlığı (BHA), serbest boşluk oranı(FAS), organik madde (OM) içeriği, pH ve elektriksel iletkenlik (EC) değerleri,C/N oranı, amonyum ve nitrat değişimleri açısından analiz edilmiş ve eldeedilen sonuçlar değerlendirilmiştir.Elma işleme işleminden önce ve işlem sırasında aşırı sukullanılmaktadır. Elma işleme endüstrisiön eleme-temizleme atıklarında yapılan deneylerde su içeriği % 82,5, BHA 0,78kg/l, FAS % 30,46, OM içeriği % 94,62, pH 4,12, EC 1,05 dS/m ve C/N oranı 30olarak bulunmuştur. Elma işleme endüstrisi ön eleme-temizleme atıklarınınorganik madde ve su muhtevası yüksek, pH değeri ise düşüktür. Bu atıklarınbitkisel ve hayvansal kaynaklı diğer atıklar ile uygun oranlarda karıştırılarakdeğerlendirilmesi mümkündür. Buna göre kompostlama ve anaerobik arıtımyöntemleri alternatif bertaraf yöntemleri olarak görünmektedir.
KW  - Elma işleme atıkları
KW  - kompostlama
KW  - yakma
KW  - bertaraf stratejileri
KW  - Isparta
N2  - Turkey isamong the top ten countries in terms of apple and apple processing products,fruit production area and production quantities in the world. Most of the appleproduction in the world are realized in China, the US and Turkey. 76,3% of theapples produced in Turkey are performed in ten provinces. Isparta is ranked thefirst follwed by Niğde, Karaman and Antalya. The wastes frompre-screening-cleaning processes in the apple processing industry are composedof leaves, branches, and fruit that are not suitable for processing.Approximately 20% of the apple processing waste is used as an additive toanimal feed, and the remaining 80% is disposed of by regular / irregulardisposal and burning operations. In this study, the physical and chemicalproperties of wastes from apples pre-processing were determined and thestrategies for disposal of these wastes were aimed to be developed. Solid wastesamples used in this study were obtained from Elmataş Göller Region Fruit andVegetable Processing Company operating in Isparta. The obtained samples wereanalyzed for water content, weight per unit volume (BHA), free air space (FAS),organic matter (OM) content, pH and electrical conductivity (EC) values, C/Nratio, phosphorus, ammonium and nitrate changes and the results obtained wereevaluated. Excess water was used before the apple processing process and duringthe process. The results obtained from pre-screening-cleaning wastes of appleprocessing industry showed that water content, BHA, FAS, OM, pH, EC, and C/Nratio were 82,5%, 0,78 kg/l, 30,46%, 94,62%, 4,12, 1,05 dS/m, and 30,respectively. Analysis results show that pre-screening-cleaning wastes of appleprocessing industry have high organic matter and water content, while the pHvalue is low. It is possible to evaluate these wastes by mixing them inappropriate proportions with other wastes of vegetable and animal origin.Accordingly, composting and anaerobic treatment methods seem to be alternativedisposal methods.
CR  - AEP (2016). Anadolu Etap Penkon Gıda ve Tarım Ürünleri San. ve Tic. A.Ş.  Meyve suyu konsantresi üretim tesisi, Nihai proje tanıtım dosyası.
CR  - Akdağ, E., Budaklıoğlu E., (2009). MEYED - Türkiye Meyve Suyu Endüstrisi İstatistiki Değerlendirme Raporu 2000-2008.
CR  - Anonim, (2014). T.C. Isparta Valiliği, http://www.isparta.gov.tr/isparta-elmasi (erişim tarihi: 11.07.2018).
CR  - Aras, İ. (2015) Elma Sektörü Raporu-Karaman, Mevlana Kalkınma Ajansı, Konya.
CR  - Bhushan, S., Kalia K., Sharma M., Singh B., Ahuja P.S. (2008). Processing of Apple Pomace for Bioactive Molecules. Critical Reviews in Biotechnology, 28:4, 285–296.
CR  - Djılas, S., Čanadanovıć J., Ćetkovıć B.G. (2009). By-products of fruıts processıng As a source of phytochemıcals. Chemical Industry & Chemical Engineering Quarterly, 15(4): 191- 202.
CR  - Elmaslar, E. (2002). “Meyve suyu endüstrisi atık sularının ardışık kesikli reaktör sistemi ile arıtılabilirliği” İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Mühendisliği Anabilim Dalı, Yükseklisans Tezi.
CR  - Ercişli, S. (2004). A Short Review of the Fruit Germplasm Resources of Turkey. Genetic Resources and Crop Evolution 51: 419 – 435
CR  - FAO. (2013). FAOSTAT production data [online]. Available at http://faostat3.fao.org/faostatgateway/go/to/download/Q/QV/E (Acces data: 25.02.2018)
CR  - Grigelmo-Miguel, N., Gorinstein, S., Martín-Bellosso, O. (1999). Characterisation of peach dietary fibre concentrate as a food ingredient. Food Chemistry, 65: 175-181.
CR  - Gullón, B., Falqué, E., Alonso, J.L., Parajó, J.C. (2007). Evaluation of Apple Pomace as a Raw Material for Alternative Applications in Food Industries. Food Technol. Biotechnol. 45 (4) 426–433.
CR  - Hang, Y.D, Lee, C.Y., Woodams, E.E., Cooley, H.J. (1981). Production of Alcohol from Apple Pomace. Applied and Environmental Microbiology, 42: 1128-1129
CR  - İşçi, M. (2014). “Isparta ilinde elma bahçelerinde zararlı olan elma içkurdu [Cydia pomonella (L.) Lep.: Tortrıcıdae]’nun yaygın olarak kullanılan bazı insektisitlere karşı duyarlılık düzeylerinin belirlenmesi” SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
CR  - Jin, H., Kima H.S, Kim S.K., Shin M.K., Kim J.H., Lee J.W. (2002). Production of heteropolysaccharide-7 by Beijerinckia indica from agro-industrial by products. Enzyme and Microbial Technology, 30: 822–827.
CR  - Joshi VK, Parmar M, Rana NS (2006). Pectin Esterase Production from Apple Pomace, Pectin Esterase Production from Apple Pomace in Solid-State and Submerged Fermentations Food Technol. Biotechnology, 44 (2): 253–256.
CR  - Karaboyacı, M., Tama, B., Şencan, A., Kılıç, M. (2017). Recycling of Rose Wastes to Activated Carbon with Ecological Precursor. Bilge International Journal of Science and Technology Research. 1(1): 1-8.
CR  - Lu, Y., Foo L.Y. (2000). Antioxidant and radical scavenging activities of polyphenols from apple pomace. Food Chemistry, 68: 81-85.
CR  - Masoodi, F.A., Sharma B., Chauhan G.S. (2002). Use of apple pomace as a source of dietary fibre in cakes. Plant Foods Human Nutrn., 57: 121–128.
CR  - Medeiros, A.B.P, Pandey, A., Freitas, R.J.S, Christen P., Soccol C.R. (2000). Optimization of the production of aroma compounds by Kluyveromyces marxianus in solid state fermentation using factorial design and response surface methodology, Biochem. Eng. 6: 33–39.
CR  - MEYED (2008). Meyve Suyu Endüstrisi Derneği Mayıs 2008 – Ocak 2010 Faaliyet Raporu. İstanbul.
CR  - Paganini, C., Nogueira, A., Silva, N.C., Wosiacki, G. (2005). Utilization of apple pomace for ethanol production and food fiber obtainment. Ciênc. Agrotec. 29: 1231-1238.
CR  - Resmi Gazete (2014), Türk Gıda Kodeksi Meyve Suyu Ve Benzeri Ürünler Tebliği (Tebliğ No: 2014/34). Tarih: 06.08.2014, Sayı: 29080.
CR  - Schemin MHC, Fertonani HCR, Waszczynskyj N, Wosiacki G (2005). Extraction of pectin from apple pomace. Braz. Arch. Biol. Technology, 4,2.
CR  - Schieber, A., Stintzing, F.C., Carle R. (2001). By-products of plant food processing as a source of functional compounds recent developments. Trends in Food Science & Technology, 12: 401–413.
CR  - Shojaosadati, SA, Babaeipour, V. (2002). Citric acid production from apple pomace in multilayer packed bed solid-state bioreactor. Process Biochemistry, 37: 909–914.
CR  - TÜİK (2017). Türkiye İstatistik Kurumu. http://www. tuik.gov.tr) Erişim Tarihi: (22.01.2018).
CR  - Vendruscolo, F., Albuquerque, P.M., Streit, F. (2008). Apple Pomace: A Versatile Substrate for Biotechnological Applications. Critical Reviews in Biotechnology, 28: 1–12.
UR  - https://doi.org/10.30516/bilgesci.497147
L1  - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/615905
ER  -