TY  - JOUR
T1  - YÖRÜK “YÖRÜR MÜ?” YÖRÜK KELİMESİNİN ETİMOLOJİSİ ÜZERİNE BİR DENEME
TT  - An Evaluation on the Conception of Religion in the Hittite Civilization
AU  - Yiğit, Hayrettin
PY  - 2019
DA  - January
DO  - 10.17067/asm.497886
JF  - Asia Minor Studies
JO  - AMS
PB  - Serhat KUZUCU
WT  - DergiPark
SN  - 2147-1673
SP  - 15
EP  - 23
VL  - 7
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Orta Asya’dan yüzyıllar önce ayrılarakdünyanın dört bir tarafına göç eden Türk boylarından birçoğu, zaman içerisindeyerleşik hayata geçerken bazı boy ve aşiretler ise konar-göçer yaşamaya devametmiştir. Bu konar-göçer hayat tarzınıbenimseyen Oğuz boylarının birçoğu Anadolu’da Kızılırmak yayının batısındanİçel’i de içine alan çizginin batısında kalan bölgeler ile Rumeli topraklarınakadar gelmişler ve yaşamlarını tamamen hayvancılığa bağlı olarak kışın ovalardayazın da yaylalarda sürdürmüşlerdir. Anadolu’da konar-göçer bu topluluklaraYörük-Türkmen adı verilmiştir. Sosyo-kültürel yaşantılarına bağlı olarakkullanılan yörük kelimesi tarihibelgelerde 14. yüzyıldan itibaren kullanılmıştır. Kelime Anadolu ağızlarında yogrük, yörügen yörük, yürük, yuvruk, yüğrük,yürük, yuvrük, yüyrük gibi fonetik değişikliklere uğramıştır. Söyleyişfarklılıklarından dolayı yörükkelimesinin köken olarak yorı-, yürük,yüğrük kelimelerinden hangisinden geldiği tartışmalara neden olmuş ve netbir sonuca varılmadığı görülmüştür. Makalede bu kelimelerin Türkçenin ilkeserlerinden itibaren kullanımı ve sözlüklerdeki anlamları verilerek genel birkanıya varmak amaçlanmıştır.
KW  - Konar-Göçer
KW  - Yörük
KW  - Yürük
KW  - Yüğrük
KW  - Sözlük
N2  - While many of the turkish tribes whomigrated from Central Asia to many parts of the world centuries ago moved tosettled life overtime, some tribes and clans continued to live nomadic life.Many of the Oghuz tribes who adopted this nomadic lifestyle came from theregions in the west of the Kızılırmak arc and the west of the line thatincluded İçel in Anatolia to Rumeli lands and they continued their lives in theplains in winters and in the plateaus in summers completely depending on theanimal husbandry. This nomadic community was named as Yörük-Türkmen inAnatolia. The word yörük, which is used in socio-cultural life, has been usedin hidtorical documents since 14th century. The word has been undergonephonetic changes such as yogrük, yörügen yörük, yürük, yuvruk, yüğrük, yüğrük,yürük, yuvrük, yüyrük in the Anatolian dialects. Because of the differences inarticulation, the origin of the word yörük whether it was derived from thewords yorı-, yürük or yüğrük has resulted in controversy and no clear resulthas been found. In this article, it is aimed to make a general opinion bygiving the meanings of these words in dictionaries and the use of these wordsfrom the first works of Turkish.
CR  - Aktan, Oğuz. (1996). “Antalya çevresinde ve güney Anadolu'da depreşen, dinen, konar-  göçer asabiyet”, Yörükler, Ankara: Kültür bakanlığı.
CR  - Atalay, B. (1985). Divanü Lugat-İt Tü rk tercümesi, Ankara: TDK.
CR  - Caferoğlu, A. (1968). Eski Uygur Türkçesi sözlüğü, Ankara: TDK.
CR  - Cemiloğlu, M. (2002). Bursa dağ köylerinde Türkmen kültürü, Bursa: Bursa Uludağ, üniversitesi basımevi.
CR  - Çağbayır, Y. (2007). Ötüken Türkçe sözlük, İstanbul: Ötüken neşriyat.
CR  - Çetintürk, S (1943). Osmanlı İmparatorluğu'nda yürük sınıfı ve hukuki statüleri, Ankara: A.Ü. DTCF dergisi, (109).
CR  - Dulkadir, H. (1997). İçel’de son Yörükler Sarıkeçililer, İçel: İçel valiliği yay.
CR  - Eröz, Mehmet (1967). "Türk köy sosyolojisi meseleleri Yörük-Türkmen köyleri", Türkiye Harsi ve içtimai araştırmalar dergisi, (81).
CR  - Eyüboğlu, İ. Z. (1998). Türk dilinin etimoloji sözlüğü, İstanbul: Sosyal yay.
CR  - Gülensoy, T. (2011). Türkiye Türkçesindeki Türkçe sözcüklerin köken bilgisi sözlüğü c.2, S.1195-1196, Ankara: TDK.
CR  - Gündüz, T. (1997). Anadolu’da Türkmen aşiretleri “Bozulus Türkmenleri 1540-1640”, Ankara: Bilge yay.
CR  - Güngör, K. (1941). “Cenubi Anadolu yörüklerinin etno-antropolojik tetkiki”, Ankara: Dil ve tarih coğrafya fakültesi antropoloji ve etnoloji 
enstitüsü neşriyatı.
CR  - Güzeldir, M. (2002). Abuşka lügati (giriş-metin-dizin.)(Basılmamış doktora tezi), Erzurum: Atatürk üniversitesi.
CR  - Büyük Larousse (1992). Yörük, c.24, , İstanbul: Milliyet yay.
CR  - Muhammad, R. (2014). Zemahşeri mukaddimetül edeb eserinin Osmanlı Türkçesi ile tercümeli Tahran nüshası (Elif-Dal kısmı) (Giriş-dil 
özellikleri-transkripsiyonlu metin dizin). (Basılmamış yüksek lisans tezi), İstanbul: Yıldız teknik üniversitesi.
CR  - Milli Eğitim Bakanlığı. (2004). Örnekleriyle Türkçe sözlük, İstanbul: MEB.
CR  - Ramazanoğlu, M. (1942). Bir Kitâbiyât, Çığır mecmuası, (117).
CR  - Sümer, F. (1949-1950). “16. Asırda Anadolu, Suriye ve Irak'ta yaşayan Türk aşiretlerine umumi bir bakış”, İ.Ü.İ.F. mecmuası, c.11, (1-4), 
s.502.509, İstanbul.
CR  - -----------, (1992). Oğuzlar (Türkmenler), İstanbul: Türk dünyası araştırmaları vakfı yay.
CR  - Şahin, İ. (1987). “Osmanlı devrinde konar-göçer aşiretlerin isim almalarına dair bazı mülahazalar”, İstanbul üniversitesi edebiyat fakültesi 
tarih enstitüsü dergisi Prof. Dr. İbrahim Kafesoğlu sayısı, s.195-208, İstanbul.
CR  - Tekin, T. (2016). Orhon Türkçesi grameri, Ankara: TDK.
CR  - Toparlı, R. & Vural, H. ( 2007).  Kıpçak Türkçesi sözlüğü, Ankara: TDK.
CR  - Türkay, C. (1979). Başbakanlık arşiv belgelerine göre Osmanlı imparatorluğunda oymak, aşiret ve cemaatler, İstanbul: Tercüman gazetesi 
yay.
CR  - Türkdogan, O. (1996). “Anadolu'nun etnik yapısı, dünü ve bugünü”, Türk Dünyası Tarih Dergisi, (112).
CR  - Sami, Ş. (2017). Kâmûs-ı Türkî (Latin harfleriyle) İstanbul: İdeal yay.
CR  - Türk Dil Kurumu (1995). Tarama sözlüğü, Ankara: TDK.
CR  - Üşenmez, E. (2006). Karahanlı Türkçesi sözlüğü. (Basılmamış yüksek lisans tezi) Kütahya: Dumlupınar üniversitesi.
UR  - https://doi.org/10.17067/asm.497886
L1  - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/633410
ER  -