TY  - JOUR
T1  - Deriner baraj yerindeki granodiyoritlerin kaya kütlelerinin mühendislik özelliklerinin sismik kırılma yöntemiyle belirlenmesi (Artvin)
TT  - Determination of engineering properties of granodiorites at Deriner dam site by using seismic refraction method (Artvin)
AU  - Çakıcı, Hamit
PY  - 2018
DA  - December
JF  - Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi
PB  - Pamukkale Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2147-5881
SP  - 1220
EP  - 1229
VL  - 24
IS  - 6
LA  - tr
AB  - Süreksizlikiçeren kaya kütlelerinin dayanım özelliklerinin belirlenmesinde, jeolojikçalışmaların yanında jeofizik yöntemlerin uygulanmasıda çok daha doğru vegüvenilir sonuçların elde edilmesini sağlar. Bu çalışmada Deriner (Artvin)Baraj yerinde sağ ve sol sahilde jeolojik yapı dikkate alınarak 20 farklı noktadabelirlenen profillerde kayaların elastik parametrelerinin ve kaya kalitelerininbelirlenmesi amacıyla arazide sismik kırılma ölçümleri yapılmıştır. Buölçümlerden çalışma alanındaki hâkim kayaç türü granodiyorit kayaçlarınıniçinde yayılan elastik dalgaların                               hesaplanmışve bu hızlar kullanılarak yoğunluk  ,poissonoran ,kesme modülü , bulkmodülü   ve elastisite modülü  hesaplanmıştır.Baraj yerinde kaya kütlesinin serbest basınç dayanımı  eninedalga hızına  bağlıolarak belirlenmiş olup, sismik ölçümlerin yapıldığı profillerden elde edilenboyuna dalga hızlarından  yararlanılarak kaya kütlesininsökülebilirliğinin sınıflaması yapılmıştır. Deriner baraj yerinde yüzeylenengranodiyoritin kaya kalitesi özelliği ,  farklıyerde doğrudan yüzeylenmiş granodioritin yüzeyinde belirlenen ölçüm hatlarındayapılan çatlak sayısı ölçümlerden yararlanarak hesaplanmıştır. Çalışma alanınaait hız dağılım haritaları yapılmış ve baraj yerinde bulunan granodiyorit kayakütlesinin  değerleriile sismik kırılma yönteminden elde edilen   ve  değerleriarasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırmada, önce bu özelliklere aitserpilme diyagramları çizilmiş ve belirtilen özellikler arasında doğrusalilişkilerin olduğu tespit edilmiştir.
KW  - Deriner barajı
KW  - Elastisite modülü (E_SKY )
KW  - Kesme modülü (G)
KW  - RQD
KW  - Sismik hız
KW  - t-testi
N2  - Applicationof geophysical methods besides geological studies in determining the resistanceproperties of rock mass including discontinuous provides much more accurate andreliable results. In this study, seismic refraction measurements were done inorder to obtain the elastic parameters and quality of rocks at 20 differentstations with determined profiles at the Deriner (Artvin) Dam site on both theright and left side. The density                              , thePoisson’s ratio   the shear modulus , thebulk modulus    and themodulus of elasticity   were calculated by using the propagation velocitiesof elastic waves  in thegranodiorite which is dominant rock in the area. The free compressive strength  of therock mass at the dam site has been calculated using the shear wave velocity , andthe rippability of the rock mass was classified by using the longitudinal wavevelocities  obtained in the profiles where seismicmeasurements were done. The rock quality designation  features of granodiorite outcroped at theDeriner dam site was calculated by utilizing the crack number technique directlyon the surface on granodiorite in seismic measurement profile at   different stations. The maps of the velocitydistributions of the study area obtained in these measurements are given. Therelationship between the percentage distribution of the   values ​​of the granodiorite rock mass at thedam site and the   values​​obtained from the seismic refraction method are investigated. In the study,firstly, the scatter diagrams of these properties were ploted and linearrelationships were found between the specified properties.
CR  - Keçeli A. “Sismik yöntem ile zemin taşıma kapasitesi ve oturmasının saptanması”. Uygulamalı Yer Bilimleri, 9(1), 23-41, 2010.
CR  - Hoek E, Bray JW. Rock Slope Engineering. Institution of Mining and Metallurgy. 3rd Ed. London, Britain, 1981.
CR  - Ceryan, Ş, Tüdeş Ş, Ceryan N, Aydın A. “Kürtün granodiyoritindeki ayrışmış kaya malzemesinin sınıflandırılmasında ve mühendislik özelliklerinin tahmin edilmesinde elastik dalga hızının kullanılması”. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 13(2), 213-222, 2007
CR  - Önalp A. İnşaat Mühendislerine Geoteknik Bilgisi. 1 Baskı. Trabzon, Türkiye, Karadeniz Teknik Üniversitesi, 1982.
CR  - Sjörgen B, Ofsthus A, Sandberg J. “Seismic classification of rock mass quality”. Geophysical Prospecting, 27, 409-42,1979
CR  - Rao VV, Raju JS, Rao BSP, Rao PK. “Bedrock investigation by seismic refraction method-a case study”. Journal of Indian Geophysical Union, 8(3), 223-228,2004
CR  - Klimis NS, Papazachos CB, Efremidis Ch. F. “Determination of the behavior of sedimentary rock mass: comparison of measured static and dynamic properties”. 9th International Congress on Rock Mechanics, Paris, France, 25-28 August 1999.
CR  - Savvaidis AS, Tsokas GN, Soupios P, Vargemezis G, Manakou M, Tsourlos P, Fikos I. “Geophysical prospecting in the krousovitis dam (N. Greece) by Seismic and Resistivity geophysical methods”. Journal of Balkan Geophysical Society (BGS), 2(4), 128-139. 1999.
CR  - Venkateswara VR, Srinivasa R, Prakasa RBS, Koteswara RP. “Bed rock investigation by seismic refraction method-A case study”. Journal of Indian Geophysical Union, 8(3), 223-228.2004.
CR  - Soupios PM, Papazachos CB, Vargemezis G, Fikos I. “Application of seismic methods for geotechnical site characterization”. International Workshop in Geoenvironment and Geotechnics, Milos Island, Greece, 12-14 September 2005.
CR  - Othman AA. “Construted geotechnical characteristics of foundation beds by seismic measurements”. Journal of Geophysics and Engineering, 2, 126-138, 2005.
CR  - Soupios P, Papazachos CB, Vargemezis G, Savvaidis A. “In  situ geophysical  ınvestigation  to  evaluate  dynamic  soil  properties at the ilarionas dam”. 2nd International Conference on Advaces in Mineral Resources Management and Environmental Geotechnology (AMIREG 2006), Hania, Greece. 25-27 September 2006, 2006.
CR  - Abd El-Aal AK, Mohamed AA. “Near-surface seismic  refraction applied to  exploring subsurface clay layer at a new mining area in southeast Cairo”. Arabian Journal of Geosciences, 3, 105-112, 2010.
CR  - Knill JL. “The application of seismic methods in the prediction of grout take in rock”. İn Proceedings of the Conference on In situ Investigation in Soils and Rocks, London, Britain, 13-15 May,  1969.
CR  - McCann D.M, Culshaw M.G, Northmore KJ.” Rock mass assessments from seismic measurements, in Field Testing in Engineering Geology”. Engineering Geology Special Publication, 6, 257-66, 1990.
CR  - Bieniawski, ZT. Engineering Rock Mass Classification, Chichester, Britain, Wiley, 1989.
CR  - Uyanık O,Çatlıoğlu B. “Sismik hızlardan yoğunluğun belirlenmesi”. Jeofizik,17(1-2),3-15, 2015.
CR  - Tarhan F. Artvin Granitinin Mühendislik Jeolojisi ve Baraj Yeri Olma Açısından İrdelenmesi. Doçentlik Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, Türkiye, 1982.
CR  - Ertunç A. “Çoruh Havzası Olası Baraj Yerleri, Göl Alanları ve Tünel Güzergâhlarının Mühendislik Jeolojisi İncelemesi”. E.İ.E. Yayını, Ankara, Türkiye, 1980.
CR  - Maden Tetkik Arama. “Artvin Bölgesel Jeolojik Harita Yapımı Ön Raporu”. Trabzon, Türkiye, Bölge Arşiv no:380, Ek rapor:3-40448/1-3, 1982.
CR  - Güven İH. “Artvin İl’i 1/100.000 Jeoloji Haritası”. Ankara, Türkiye, 1998.
CR  - Ketin İ. “Artvin Bölgesinin Jeolojik Etüdü Hakkında Memuar”. Ankara, Türkiye, 1951, 1949.
CR  - Kraeff A. “Sirya ile ardanuç arasındaki bölgenin jeolojisi hakkında”. Maden Tetkik ve Arama. 60, 37-43, 1963.
CR  - Gattinger TE. “Trabzon, Rize, Gümüşhane, Erzurum, Artvin ve Kars Vilayetlerinin Bulunduğu Sahadaki Doğu pontid’lerde yapılan jeolojik ve revizyon çalışmaları hakkında rapor”. Ankara, Türkiye, 2380, 1956
CR  - Özsayar T, Pelin S, Gedikoğlu A, Çapkınoğlu Ş, Eren AA. “Ardanuç (Artvin) yöresinin jeolojisi”. Karadeniz Üniversitesi Yer Bilimleri Dergisi, 2(1-2), 21-37, 1982.
CR  - Elektrik İşleri Etüt İdaresi. ”Deriner Barajı ve Hidroelektrik Santralı Proje Raporu” Cilt 1, Dolsar Mühendislik Ltd. Şti, Ankara, Türkiye, 1991.
CR  - Çakıcı H. “Deriner (Artvin) Baraj Yeri Kaya Kütlesi Mühendislik Özelliklerinin Araştırılması”. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, Türkiye, 2005
CR  - Gardner GHF, LW. Gardner LW AR. Gregory A.R. “Formation velocity and density-the diagnostic basics for stratigraphic traps”. Geophysics, 39, 770-780, 1974.
CR  - Keçeli A. “Sismik yöntemle elde edilen mühendislik parametreleri üzerine”. Jeofizik, 9(10), 177-180, 1990.
CR  - Keçeli A. “Sismik yöntemlerle müsaade edilebilir dinamik zemin taşıma kapasitesi ve oturmasının saptanması”. Jeofizik, 4, 83-92, 1990.
CR  - Derringh E. Computational Engineering Geology. 1st Ed. New Jersey, USA, Prentice Hall, 1998.
CR  - Ercan A. Kıran (Afet) Bölgelerinde Yer araştırma Yöntemleri Bilgiler ve Kurallar. 1 Baskı. İstanbul, Türkiye, TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası Yayını, 2001.
CR  - Bilgin N. İnşaat ve Maden Mühendisleri için Uygulamalı Kazı Mekaniği. İstanbul, Türkiye, Birsen Yayınevi, 1989.
CR  - Priest SD, Hudson JA. “Discontinuity spacing in rock”. International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences and Geomechanics Abstracts, 13, 135-148,1976.
CR  - Deere DU. “Technical description of rock cores for fengineering purpose”. Rock Mechanics and Engineering Geology, 1, 16-22, 1963.
CR  - ISRM. “Rock Characterization Testing and Monitoring”. ISRM Suggested Methods, E.T. Brown, Pergamon Press, New York, USA, 1981.
CR  - Bieniawski ZT, Engineering Rock Mass Classification of Jointed Rock Masses.Newyork, USA, Wiley,  1989.
CR  - Barton N, Choubey V. “The shear strength of rock joints in theory and practice”. Rock Mechanics, 10, 1-54. 1977.
CR  - Akdeniz F. Olasılık ve İstatistik. 5. Baskı, Adana, Türkiye, Baki Kitabevi, 2002.
UR  - http://dergipark.org.tr/tr/pub/pajes/issue//498514
L1  - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/599134
ER  -