TY - JOUR T1 - Alanyurt (Afyonkarahisar) Killerinin Jeolojisi ve Mineralojisi TT - The Geology and Mineralogy of Alanyurt (Afyonkarahisar) Clays AU - Kuşcu, Mustafa AU - Yıldız, Ahmet PY - 2018 DA - September DO - 10.19113/sdufenbed.499290 JF - Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi JO - J. Nat. Appl. Sci. PB - Süleyman Demirel Üniversitesi WT - DergiPark SN - 1308-6529 SP - 1232 EP - 1240 VL - 22 IS - 3 LA - tr AB - İnceleme alanının temelinde Paleozoyik yaşlı Afyonmetamorfitleri yer almaktadır. Formasyon Doğanlar şisti ve İscehisarmermerlerinden oluşmaktadır. Senozoyik yaşlı Gebeceler formasyonu ve Afyonvolkanitleri temel kayaçları üzerine uyumsuz olarak gelmiştir. Kuvaterner yaşlıalüvyal çökeller Senozoyik yaşlı birimleri uyumsuz olarak örtmektedirler. Afyonvolkanitleri Afyonkarahisar ve çevresinde Miyosen döneminde etkili olanvolkanik faaliyetlerin sonucu oluşmuşlardır. Alt-Orta Miyosen yaşlı KöroğluKaldera’sının oluşturduğu Seydiler ignimbiritleri ve andezit, trakiandezitbileşimli lavlar tarafından temsil edilen volkanik kayaçlar Afyonkarahisar’ınkuzeyinde geniş alanlar kaplamaktadır. Bu çalışma Alanyurt (Afyonkarahisar) bölgesindekikillerin jeolojik ve mineralojik-petrografik özelliklerinin belirlenmesiamacıyla yapılmıştır. Alanyurt killeri Seydiler ignimbiritlerinin ayrışmasısonucu oluşmuştur. Seydiler ignimbritlerinin üst bölümleri masif seviyelerdenoluşurken, alt bölümlerinde ise tabakalı yapı belirgindir. Genellikle beyaz vekrem renkli olan birimin rengi alterasyonun etkisiyle açık sarı, sarımsıkırmızı ve açık yeşile doğru değişim sunmuştur. Alanyurt killerinin toplamkalınlığı 200m’dir. Seydiler ignimbiritlerindeki değişik alterasyon zonlarınınmineralojik-petrografik özelliklerinin belirlenmesi amacıyla bölgedeki kilocaklarının aynalarından örnekler alınmış ve bu örneklere x-ışınları kırınımı(XRD) ve taramalı elektron mikroskop analizleri uygulanmıştır. XRD çalışmalarındaörneklerdeki en önemli kayaç yapıcı minerallerin feldispat, kuvars veopal-CT/kristobalit olduğu belirlenmiştir. Beyaz ve krem renkli seviyelerçoğunlukla illitten oluşurken, bu minerale açık sarı renkli seviyelerdekaolinit, açık yeşil renkli seviyede ise simektit minerali eşlik etmiştir. SEMincelemelerinde yapraksı illit ve simektit kristalleriyle psedohekzagonal vevermiform kaolinit kristalleri gözlenmiştir. Çalışmalarda volkan camı vepotasyum feldispat minerallerinin illit, simektit ve kaolinite dönüşümünügösteren morfolojik ve mikro kimyasal veriler elde edilmiştir. KW - Kil KW - Alterasyon KW - Jeoloji KW - Mineraloji KW - Alanyurt KW - Afyonkarahisar N2 - The basement rocks of the study area are PaleozoicAfyon metamorphics. This formation comprises Doğanlar schist and İscehisarmarbles and is unconformably overlain by Cenozoic Gebeceler formation and theAfyon volcanics. Alluvial sediments of the Quaternary age unconformably coveredCenozoic units. Afyon volcanites occurred from intensive volcanic activityduring the Miocene period in Afyonkarahisar and its surroundings. The Seydilerignimbirites formed by the Lower-Middle Miocene aged Köroglu Caldera and thevolcanic rocks are represented by andesite and trachyandesitic lavas. Theserocks are cover large areas north of Afyonkarahisar. This study was carried outto determined geological and minero-petrographical properties of clays inAlanyurt (Afyonkarahisar) province. Alanyurt clays occured from alteration ofSeydiler ignimbirites. The upper levels of Seydiler ignimbirites consist ofmassive layers. Besides, the stratified structure is distinctive in the lowerlevels. The color varies from white, cream to light yellow, yellowish red andlight green due to alteration. The total thickness of Alanyurt clays  is 200m. The clay samples collected from thewall of clay quarries and x-ray diffraction (XRD) and scanning electronmicroscope (SEM) conducted on these samples for determination ofminero-petrographical properties of different alteration zones in Seydilerignimbirites. In XRD studies, it was determined that feldispar, quartz andopal-CT/cristobalite are main rock forming minerals. The white and cream levelsare consist substantially of illite. Besides, kaolinite and smectiteaccompanied to illite in light yellow and light green levels respectively.InSEM investigations, flaky illite and smectite; pseudo-hexagonal ve vermiformkaolinite booklets were observed. The morphological and micro chemical datarelated to the conversion of volcanic glass and potasium feldspar to illite,smectite and kaolinite. CR - [1] Murray, H.H., 2007. Applied Clay Mineralogy; Occurrences, Processing and Application of Kaolins, Bentonites, Palygorskite Sepiolite, and Common Clays. Developments in Clay Science, 2, Elsevier, 189p, Netherland. CR - [2] Grim, R.E., 1942. Modern concepts of clay materials. The Journal of Geology, 50(3), pp.225-275. CR - [3] Savasçin, M.Y., Francalanci, L., Innocenti, F., Manetti, P., Birsoy, R. Dag, N., 1997. Miocene-Pliocene Potassic Ultrapotassic Volcanism of the Afyon-Isparta Region (Central-Western Anatolia, Turkey): Petrogenesis and Geodynamic Implications. In Proceedings of the International Earth Sciences Colloquium on the Aegean Region, Izmir (Vol. 2, pp. 487-502). CR - [4] Savaşcın, M.Y. Oyman, T., 1999. Tectono-magmatic evolution of alkaline volcanics at the Kırka-Afyon-Isparta structural trend, SW Turkey. Turkish Journal of Earth Sciences, 7(3), pp.201-214. CR - [5] Kuşcu, M. Yıldız, A., 2001. Ayazini (Afyon) tüflerinin yapı taşı olarak kullanılabilirliğinin araştırılması. Türkiye III. Mermer Sempozyumu MERSEM, pp.85-98. CR - [6] Kuşcu, M., Yıldız, A. Bağcı, M., 2006. Konarı (İscehisar-Afyon) Traki-Andezitlerinin Yapıtaşı Olarak Kullanılabilirliğinin Araştırılması. Türkiye V Mermer ve Doğaltaş Sempozyumu, pp.281-290. CR - [7] Celik, H., 2010. Technological characterization and industrial application of two Turkish clays for the ceramic industry. Applied Clay Science, 50(2), pp.245-254. CR - [8] Metin, S, Genç, S ve Bulut, V, 1987. Afyon ve yakın dolayının jeolojisi. M.T.A. Raporu No: 2113, Ankara. CR - [9] Tolluoğlu, A.Ü., Erkan, Y., Sümer, E.Ö., Boyacı, M.N. Yavaş (Betaş), F., 1997. Afyon metasedimanter grubunun mesozoyik öncesi metamorfîk evrimi. Türkiye Jeoloji Bülteni 40-1(1997), 1-17. CR - [10] Candan, O. Çetinkaplan, M. 2005. Bayat-İscehisar çevresindeki Mesozoyik yaşlı kayaların Alpin yüksek basınç/düşük sıcaklık metamorfizması ve Batı Anadolu’daki tektonik ünitelerin evrimiyle olan ilişkisi. TÜBİTAK Projesi, No: 101Y022, 152s, Ankara. CR - [11] Erkan, Y., Bayhan, H., Tolluoğlu, A.Ü. Aydar, E. 1996. Afyon yöresi metamorfik ve volkanik kayaçların jeolojik, petrografik ve jeokimyasal incelemesi. TÜBİTAK Projesi, No: YBAG-0044/DPT, 243s, Ankara. CR - [12] Bradley, W.F., 1951. X-ray identification and crystal structures of clay minerals. Mineralogical Soc., Clay minerals group. CR - [13] Brindley, G. W. Brown, G. 1980. Crystal structure of clay minerals and their X–ray identification. Mineralogical Society, London. CR - [14] Karakaya, M. 2006. Kil minerallerinin özellikleri ve tanımlama yöntemleri. Bizim Büro Basımevi, 656s, Ankara. CR - [15] Thorez, J., 1976. Proctical identification of clay minerals. Editions, G. Lelotte, Dison, Belgium. CR - [16] Yıldız, A. ve Başaran, C., 2015. Sediment-hosted kaolin deposit from Çakmaktepe (Uşak, Turkey): Its mineralogy, geochemistry and genesis. Clays and Clay Minerals, 63, 235-261. UR - https://doi.org/10.19113/sdufenbed.499290 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/600792 ER -