@article{article_501563, title={DİVAN ŞİİRİNDE ‘GÖNÜL’ KAVRAMININ REDİF BAĞLAMINDA KAZANDIĞI ANLAMLAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME}, journal={Hikmet - Akademik Edebiyat Dergisi}, pages={474–490}, year={2018}, DOI={10.28981/hikmet.501563}, author={Çalka, Mehmet Sait and Türk, Fatma}, keywords={Divan Edebiyatı,Redif,Gönül,Anlam dünyası}, abstract={<p class="MsoNormal" style="text-align:justify;text-indent:1cm;line-height:normal;"> <span style="font-size:9pt;font-family:’Times New Roman’, serif;">Gönül,
Türklerin ilk yazılı kaynakları olan Göktürk Yazıtlarından itibaren yazılı
edebiyatımızda sıklıkla kullanılan bir kelime olup sözlükte, duyguların merkezi
olarak tanımlanmaktadır. İnsan vücudunda somut bir organ olmasa da genellikle
kalp olarak algılanmaktadır. Esas olarak duygulara dayalı durumları anlatırken
kullanılan bu kelime, edebiyatın önemli bir parçasıdır. Özellikle edebi
sanatlarla inşa edilmiş Divan şiirinde sıklıkla kullanılan ve kendisine
sayısızca mana yüklenen gönül ifadesi, farklı yönleriyle incelemeye değer mefhumlardandır. </span> </p> <p> </p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;text-indent:1cm;line-height:normal;"> <span style="font-size:9pt;font-family:’Times New Roman’, serif;">Gönül
kelimesi divan edebiyatı ürünleri olan manzumelerde sıklıkla kullanılır. Aynı
şekilde çeşitli ekler alarak veya farklı kelimelerle yan yana gelerek beyit
sonlarında redif olarak kullanılır. Redif, sadece divan şiiri için değil Cumhuriyet
dönemi Türk edebiyatına dek bütün geleneklerde şiirin önemli bir parçasını
teşkil etmektedir. Öyle ki divan edebiyatı geleneğinde şiirlerin başlığı
olmadığı için şiirler, genellikle redif kelime ile adlandırılmaktadır. Redif
kelimenin bir diğer önemi ise, şiirdeki konunun onun etrafında şekillenmesidir. </span> </p> <p> </p> <span style="font-size:9pt;line-height:107%;font-family:’Times New Roman’, serif;">Bu çalışmada, 13.
asırdan başlayarak Divan edebiyatı üslubuyla kaleme alınmış divanların
bulunduğu 20. yüzyıla kadar ulaşılabilen yaklaşık 650 divan içinde 450 farklı
divanda 1600’den fazla ‘gönül’ redifli manzume tespit edilmiş olup bu
tespitlerin sayım ve dökümü örneklerle verilmiştir. Yine bu çalışmada manzumelerde
kullanılan ‘gönül’ redifinin gerek tek başına gerekse etrafında kullanılan
kelime ve eklerle nasıl bir anlam mecrasına girdiği üzerinde değerlendirmeler
yapılmış ve bu değerlendirmeler sayısal verilerle de desteklenmiştir. </span>}, publisher={Ahmet TANYILDIZ}