TY  - JOUR
T1  - VAN YONCATEPE SARAYI ERKEN DEMİR DEVRİ NEKROPOLÜ
AU  - Belli, Vedat Evren
PY  - 2018
DA  - December
Y2  - 2018
JF  - Amisos
PB  - Davut YİĞİTPAŞA
WT  - DergiPark
SN  - 2587-2222
SP  - 341
EP  - 358
VL  - 3
IS  - 5
LA  - tr
AB  - Yoncatepe Sarayı ve nekropolü, Van İlinin 12 km.güneydoğusunda yer almaktadır. Deniz seviyesinden 2050 m. yüksekliğinde bulunantepe üzerinde saray, bunun kuzey eteğinde de sivil yerleşim merkezi ve nekropolalanı yer almaktadır. Doğu Anadolu Bölgesi’nde diğer Erken Demir Çağınekropollerinde olduğu gibi, Yoncatepe Nekropolü de sivil yerleşim merkezi ileiç içedir.Yoncatepe Sarayı ve Aşağı Kent yerleşmesi M.Ö. 7yüzyıla ait olmasına rağmen, nekropoldeki birçok mezar Erken Demir Çağı’naaittir. Yoncatepe nekropolünde, genel anlamda iki tür oda mezar bulunmaktaydı;birinci gruptakiler kare veya dikdörtgen planlı olup, mezar odası içine birkuyu gibi inen giriş açıklığına sahiptir. Bu tür mezarların en iyi örneğini,M1, M3, M4 ve M6 mezarları meydana getirmektedir.Yoncatepe Sarayı Erken Demir Çağı nekropolündeikinci grubu oluşturan mezarlar, ön girişi olmayan, üst örtüsü büyük ve ağırsal taşları ile kapatılan mezar türüdür. Bu tür mezara yapılan gömü, kısakenarda kapak taşının kaldırılması ile mezara girilmekte ve gömüyapılabilmektedir. Bu tür mezarların en güzel örneğini, M2 ve M5 mezarlarıoluşturmaktadır. M3 mezarında ortaya çıkarılan boya bezemeli çanak çömleklerin,buraya özgü olduğu anlaşılmaktadır. Omurgalı, tek dikey tutamaklı çanaklarkırmızı renkte boya bant ile bezenmiştir Demirden dövme tekniği ile yapılan yuvarlak başlı iğneler,çoğunluğu oluşturmaktadır Dövme tekniği ile yapılan demir yüzükler, M1 mezarıdışında, her mezar odasında bulunmuştur. M2 mezarında bulunan demir yüzükleryuvarlak kesitli ve uçları açıktır. M3 mezarında ortaya çıkarılan demiryüzüklerin uçları birbiri üzerine geçmiş veya kapalı ağızlı örneklerle üst üsteüç halkanın birleştirildiği çok güzel yüzükler de mevcuttur. Demir bıçak ve kamaların çeşitli örnekleri, M3mezarında ortaya çıkarılmıştır. İki tür olan demir kamadan ilki, sapsızdır veuç kısma doğru incelerek uzanan namlu kısmı, uca doğru bükülmüştür. Namlununüst kısmındaki ahşap kabza çürümüştür ve perçin çivisi izi yoktur; ikinci kamatürünün namlu kısmı keskin omurgalıdır. Omurga kısmı belirgin bir çıkıntıyapar, demir kabzanın uç kısmı, hilal biçiminde oyuktur, bunun altında namluile birleşen kabza kısmı dikdörtgen kesitlidir ve ortasında oyuk bulunur. Hilalbiçimli üst bölümde iki perçin bulunmaktadır. Buraya ahşap sap takılmıştır. M3 mezarından ortaya çıkarılan bıçaklar,genellikle iki grupta incelenebilir; sapsız ve tek ağızlı bıçaklar, uça doğruincelen ve fazla geniş olmayan bir namluya sahiptir. Diğer bıçak örnekleri iseiki ağızlıdır. M3 mezarında, demirden yapılmış silahların fazlalığına karşın,diğer mezar odalarında bu sayı daha azdır. Ayrıca çift konik biçimli, sapdelikli topuz başları, M4 ve M5 mezar odasında ortaya çıkarılmıştır. Gövde kısmı konik biçimli içi boş birçift altın küpe, M3 mezarında ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca, M4 mezarında demirbir cımbız bulunmuştur.
KW  - Van-Yoncatepe Sarayı
KW  - Erken Demir Devri
KW  - Mezar Mimarisi
CR  - Bahşaliyev, V. 2002 Nahçıvan’ın Erken Demir Devri Medeniyeti, Bakü.
CR  - Belli, O. 1987 “Demir Çağı’nda Doğu Anadolu Bölgesi’nde Demir Metaluıjisi”, Anatolian Iron Age  The Proceedings of the I. Anatolian Iron Age Colloquim Held at İzmir 24-27 April 1984, (ed. A. Çilingiroğlu), İzmir, 89-107.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/amisos/issue//504652
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/610969
ER  -