TY - JOUR T1 - “BARINDIR-“ FİİLİNİN BİLİMSEL YAZILARDAKİ ANLAM GENİŞLEMESİ ÜZERİNE AU - İlker, Ayşe PY - 2018 DA - December Y2 - 2019 JF - Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi JO - TEKE PB - Cengiz ALYILMAZ WT - DergiPark SN - 2147-0146 SP - 2143 EP - 2153 VL - 7 IS - 4 LA - tr AB - Barındır- fiili üzerinde ayrıntılı olarak durmaihtiyacı hissetmem, bilimsel alan yazılarında, tezler, makaleler vebildirilerde bu fiille sıklıkla karşılaşmış olmam; farklı ve ayrıntılı anlamtaşıyan başka fillerin yerine de barındır- fiilinin kullanılmış olduğunugörmem neticesidir. Bu sebeple hem doğrudan incelediğim tezler ve makalelerdenhem de barındır- fiilini genel ağ üzerinden arattığım çalışmalardanörnekleri çoğaltarak değerlendirmeyi bunlar üzerinden yaptım. Aratma sırasındaTürklük Bilgisi alanı dışında hukuk, yabancı dil öğretimi ve turizm ile ilgilibirkaç makalede kullanılan barındır- fiili de örnekler içindeyer aldı. Örneklerin kaynağını, bilimsel etik açısından açıklamadım. Makalede önce,fiilin tarihsel süreçteki basit ve türemiş biçimlerinin anlam alanlarıgösterilmiş; bu fiilin kök ve gövde anlamlarıyla ilgili olarak ortaya konmuşgörüşler değerlendirilmiş, ardından günümüz bilimsel yazı alanındaaraştırmacıların barındır- fiilini tercih ettikleri örnekler dizilmiş, dahasonra tespit edilen örneklerden hareketle, barın- ve barındır- fiillerinin başlangıçta“biryerde bulundurmak, geçimini temin etmek, sığınmak, yaşayacak bir mekânsağlamak” somut anlamlarında kullanılırken, bu temel anlama bağlı yeniyan anlamlarla, yakın zamanlı olarak genişlediği ortaya konmayaçalışılmıştır.Araştırmacıların hangisaikvesebeplerle olursa olsun, barın-/barındır- fiilini tarihtekianlamından farklı bir işleve dönüştürerek kullanmaları, fiilde anlamgenişlemesine sebep olmuş; anlam genişlemesi içinde yer alan fiiller ise, barındır-fiilinin kavram alanına girerek, kendi kullanım alanlarındanuzaklaşmışlardır. Bu yazı, an içinde/eşzamanlı bu seyre ışık tutmak için kalemealınmıştır. KW - barın-/barındır- KW - anlam genişlemesi KW - bilimsel yazı CR - Aksan, D. (1978). Anlambilimi ve Türk anlambilimi.Ankara:Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları. CR - Altaylı, S. (1994). Azerbaycan Türkçesi sözlüğü.İstanbul:I-II Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları. CR - Arat, R. R. (1979). Kutadgu bilig III indeks(İndeksi neşre hazırlayanlar: K. Eraslan-O. F. Sertkaya- N. Yüce).İstanbul:Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü,. CR - Ata, A. (1998). Nehcü’l-feradis IIIdizin-sözlük.Ankara:Türk Dil Kurumu Yayınları. CR - Ata, A. (1997). Kısasü’l-enbiyā, Peygamber kıssaları I giriş-metin_tıpkıbasım.Ankara:Türk Dil Kurumu Yayınları. CR - Banguoğlu, T. (1986). Türkçenin grameri. (2. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. CR - Çağbayır, Y. (2010). Ötüken Türkçe sözlük.İstanbul:Ötüken Yayınları. CR - Dilçin, C. (1991). Mes’ud Bin Ahmed Süheyl ü Nev-Bahar, inceleme-metin-sözlük.Ankara:Atatürk Kültür Merkezi Yayını. CR - Ergin, M. (1977). Türk dil bilgisi.İstanbul:Minnetoğlu Yayınları. CR - Ercilasun, A. B.(2007). Makaleler dil-destan-tarih-edebiyat.Ankara:Akçağ Yayınları. CR - Ercilasun, A. B. veAkkoyunlu,Z. (2014). Kaşgarlı Mahmuddivanulugati’t-Türkgiriş-metin-çeviri-notlar-dizin.Ankara:Türk Dil Kurumu Yayınları. CR - Gülensoy, T. (2007). Türkiye Türkçesindeki Türkçe sözcüklerin köken bilgisi sözlüğü.Ankara:Türk Dil Kurumu Yayınları. CR - Gülensoy, T. (2010). Türkçe el kitabı. Ankara:Akçağ Yayınları. CR - Hüseyin Kazım Kadri. (1928). Türk lûgatı, Türk dillerinin iştikakȋ ve edebȋlûgati, I.cilt.İstanbul:İstanbul Devlet Matbaası. CR - Johanson, L. (2014). Türkçe dil ilişkilerinde yapısal etkenler.(2.Baskı).(Çev. N. Demir).Ankara:Türk Dil Kurumu Yayınları. CR - Karaağaç, G. (2017). Türkçe üzerine yazılar.Ankara:Akçağ Yayınları. CR - Korkmaz, Z. (2003). Türkiye Türkçesi grameri (şekil bilgisi).Ankara:Türk Dil Kurumu Yayınları. CR - Korkmaz, Z. (1995). Türk dili üzerine araştırmalar,birinci cilt.Ankara:Türk Dil Kurumu Yayınları. CR - Öner, M. (1995). Barış sözü hakkında. Uluslararası Altın Ordu Konferansı, Tataristan Cumhuriyeti, Kazan, 8-11 Ağustos 1993. Ege Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları VIII, 57-65, İzmir. CR - Özkan, M. (1995). Türk dilinin gelişme alanları ve Eski Anadolu Türkçesi.İstanbul:Filiz Kitabevi. CR - Özmen, M. (2001). Ahmed-iDa’idivanı, Cilt II.Ankara:Türk Dil Kurumu Yayınları. CR - Şemsettin Sami. (2002). Kamus-ı Türki.(1317-İkdam Matbaası yayımından 12. Tıpkıbasım).İstanbul:Çağrı Yayınları. CR - Şeyh Süleyman Efendi’yi Buharȋ. (1298). Lûgat-i Çağatāyi ve Türki-yiOsmāni.İstanbul:Mihran Matbaası. CR - Tekin, Ş. (2001). İştikakçının köşesi,Türk dilinde kelimelerin ve eklerin hayatı Üzerine denemeler.İstanbul:Simurg Yayınları. CR - Topaloğlu, A. (1978). XV. yüzyıl başlarında yapılmış Kur’an tercümesi, ikinci cilt (sözlük). İstanbul:Kültür Bakanlığı Yayınları. CR - Türk Dil Kurumu.(2011). Türkçe sözlük. Ankara:Türk Dil Kurumu Yayınları. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/teke/issue//511128 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/623448 ER -