TY  - JOUR
T1  - The Relationship between Pre-service Teachers’ Awareness Levels of Electromagnetic Pollution and other Environmental Problems
TT  - Öğretmen Adaylarının Elektromanyetik Kirlilik ve Diğer Çevre Sorunlarına Yönelik Farkındalık Düzeyleri Arasındaki İlişki
AU  - Koklukaya, Ayse Nesibe
AU  - Guven Yıldırım, Ezgi
AU  - Selvı, Mahmut
PY  - 2016
DA  - December
JF  - Eurasian Journal of Educational Research
PB  - Özer DAŞCAN
WT  - DergiPark
SN  - 1302-597X
SP  - 0
EP  - 0
VL  - 16
IS  - 67
LA  - en
AB  -  science teachers took part in the quantitativepart of this study in Ankara, Turkey. In the qualitative part of the study,seven female and eight male preservice teachers were chosen out of the 76 on avolunteer basis. Three data collection tools were used. Findings:  The findingsobtained from the research show that there is no remarkable difference amongpreservice science teachers’ awareness levels of electromagnetic pollutiondepending on the gender variable. Then, it was concluded that students who hadtaken environmental science courses had higher levels of awareness compared tothose who had not. With another sub-problem, it was seen that there is norelationship between preservice teachers’ awareness levels of conscious use oftechnological devices causing electromagnetic pollution and their awarenesslevels of environmental problems. Implicationsfor Research and Practice:Preservice science teachers are less sensitive to electromagnetic pollutionthan other types of pollutions. Future studies could investigate why studentsthink that they are less sensitive to electromagnetic pollution.Purpose:  Thepurpose of this study is to find out the relationship between the awarenesslevel of preservice science teachers’ conscious use of technological devices,which cause electromagnetic pollution, and their awareness level of relatedenvironmental problems. Research Methods: Inthis study, a mixed design method was used. A relational screening model wasused to collect quantitative data. The phenomenological method, which includesdefining and interpreting individuals’ perception and perspective related to aphenomenon, was used to collect qualitative data. While selecting participants,purposeful sampling was used. Seventy-six preservice
KW  - awareness scale electromagnetic issues environmental pollution technology.
N2  - ProblemDurumu: Çağımızda bilim ve teknolojinin sürekli gelişmesi;toplumun yaşam standartlarım arttırırken çevrede pek çok şeyin yok olmasınaveya değişim geçirmesine neden olmaktadır. Bu tür değişimler çevre sorunlarınımeydana getirmektedir. Teknoloji çağında yaşamamızın bir sonucu olarakelektromanyetik kirlikte çevremizi ve sağlığımızı etkileyen onemli çevresorunlarından birisi haline gelmiştir. Elektromanyetik dalgalar gozle gorülmezve kolaylıkla hissedilmez fakat sonuçları saptanabilir. Bu sebepleelektromanyetik dalgaların insan sağlığına verdiği zararlar da ne yazık ki farkedilmemektedir. Elektromanyetik kirlilik denilen kavram orneğin gürültükirliliği gibi olsaydı, kulağımızı rahatsız eden bir gürültü esnasında ya oortamı terk ederek ya da gürültü kaynağını ortadan kaldırılarak bu kirliliktenkorunmak mümkün olabilirdi. Ancak elektromanyetik kirliliğin bir ortamda fazlaolduğunu algılayacak bir duyu maalesef yoktur. Bu sebeple elektromanyetikkirlilik, ancak insan sağlığı üzerindeki sonuçları ortaya çıktığında farkedilebilir. Elektromanyetik kirliliğin varlığı şiddeti mühendislik alanındayapılan çalışmalarla, canlılar üzerine olan etkileri ise tıp alanında yapılançalışmalarla ortaya konulmuştur. Ancak alanyazın incelendiğinde toplumunelektromanyetik kirlilik üzerine farkındalık düzeyini inceleyen geliştirençalışmaların az olduğu belirlenmiş, bu çalışma bu anlamda alanyazına katkısağlayarak ileride toplumu şekillendirecek olan bireylerin yetişmesine katkı sağlayacakoğretmen adaylarının elektromanyetik kirlilik ve çevre sorunlarına yonelikfarkındalık düzeyleri ile ilişkisini incelemektedir. AraştırmanınAmacı: Bu çalışma ile fen bilgisi oğretmen adaylarınınelektromanyetik kirliliğe sebep olan teknolojik cihazların bilinçli kullanımınailişkin farkındalık düzeyleri ile çevre sorunlarına yonelik farkındalıkdüzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmaktadır.AraştırmanınYontemi: Fen bilgisi oğretmen adaylarının elektromanyetikkirliliğe sebep olan teknolojik cihazların bilinçli kullanımına ilişkinfarkındalık düzeyleri ile çevre sorunlarına yonelik farkındalık düzeyleriarasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla yapılan bu çalışmada karma desenkullanılmıştır. Bu araştırma karma desen türlerinden zenginleştirilmiş yontemegore düzenlenmiştir. Oncelikle nicel veriler toplamış daha sonra nitel verilertoplanarak nicel verilerin desteklenmesi sağlanmıştır. Araştırmanın nicelverilerinin elde edilmesinde ilişkisel tarama modeli, nitel verilerin elde edilmesindeise fenomenolojik yontem kullanılmıştır. Bu araştırmanın nicel bolümünde2012-2013 eğitim oğretim yılında bahar doneminde Ankara ilinde bir devletüniversitesinde oğrenim gormekte olan 45 kız 31 erkek olmak üzere 76 fenbilgisi oğretmen adayı yer almaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarakiki adet farkındalık olçeği ve gorüşme soruları kullanılmıştır. Araştırmanınnicel verileri SPSS programı ile analiz edilmiştir. Nicel verilerin analizinde,Kolmogrov-Smirnov testi, ilişkisiz orneklemler t- testi ve Pearson korelasyontesti kullanılmıştır.  Nitel veriler iseiçerik analizi yontemi ile analiz edilmiştir. AraştırmanınBulguları: İlk olarak, oğretmen adaylarının elektromanyetikkirliliğe sebep olan teknolojik cihazların bilinçli kullanımına ilişkinfarkındalık düzeyleri arasında cinsiyete gore istatistiksel olarak anlamlı birfark çıkmamıştır [t (74)=0.73, p>.05].Daha sonra “Çevre Bilimi” dersini alan oğretmen adaylarının elektromanyetikkirliliğe sebep olan bazı teknolojik cihazların bilinçli kullanımına ilişkinfarkındalık düzeyleri “Çevre Bilimi” dersini almayan oğretmen adaylarınınelektromanyetik kirliliğe sebep olan teknolojik cihazların bilinçli kullanımınailişkin farkındalık düzeyleri ile karşılaştırılmıştır. Dersi alan oğretmenadaylarının farkındalık düzeyleri dersi almayan oğretmen adaylarından dahayüksek bulunmuştur [t (74)= 2.22, p< .05].Daha sonra fen bilgisi oğretmen adaylarının elektromanyetik kirliliğe sebepolan teknolojik cihazların bilinçli kullanımına ilişkin farkındalıkları ileçevre sorunlarına yonelik farkındalıkları arasında bir ilişki olmadığı tespitedilmiştir (r= .003, p>.05). Nitel bulgular da ise, oğretmenadaylarının büyük bir kısmının elektromanyetik kirlilik kavramını daha onceduydukları belirlenmiştir. Oğretmen adaylarının bir kısmı, elektromanyetikkirliliğin güneş, ay, gezegenler ve galaksiden kaynaklı olarak var olduğunudiğer bir kısmı ise, bilgisayar, baz istasyonu, telsizler ve pillerden kaynaklıolarak var olduğunu belirtmişlerdir. Oğretmen adayları elektromanyetikkirliliğe sebep olan teknolojik cihazlardan en fazla cep telefonlarınıkullandıkları daha sonra sırasıyla, televizyon, dizüstü bilgisayar, tabletbilgisayar, kablosuz modem, saç kurutma makinası, mikrodalga fırınkullandıklarını belirtmişlerdir. Son olarak oğretmen adaylarınınelektromanyetik kirliliğe ilişkin olarak kendilerini daha az duyarlı olaraknitelendirdikleri belirlenirken, çevre sorunlarına yonelik olarak kendilerinidaha duyarlı olarak nitelendirdikleri ortaya çıkmıştır. AraştırmanınSonuçları ve Oneriler: Fen bilgisi oğretmen adaylarınınelektromanyetik kirliliğe sebep olan teknolojik cihazların bilinçli kullanımınailişkin farkındalık düzeyleri ile çevre sorunlarına yonelik farkındalıkdüzeyleri arasındaki ilişkinin belirlendiği bu çalışmada dort alt problemecevap aranmıştır. İlk olarak fen bilgisi oğretmen adaylarının elektromanyetikkirliliğe sebep olan teknolojik cihazların bilinçli kullanımına ilişkinfarkındalık düzeyleri arasında cinsiyet değişkenine gore anlamlı bir fakolmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Daha sonra “çevre bilimi” dersini alan fenbilgisi oğretmen adaylarının elektromanyetik kirliliğe sebep olan teknolojikcihazların bilinçli kullanımına ilişkin farkındalık düzeylerinin dersialmayanlara gore daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Bir sonraki alt problemlefen bilgisi oğretmen adaylarının elektromanyetik kirliliğe sebep olan bazıteknolojik cihazların bilinçli kullanımına ilişkin farkındalık düzeyleri ileçevre sorunlarına yonelik farkındalık düzeyleri arasında bir ilişki olmadığıtespit edilmiştir. Son olarak nitel verilerle fen bilgisi oğretmen adaylarının11’inin elektromanyetik kirlilik kavramını daha onceden duyduğu 4’ünün iseduymadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte oğretmen adaylarınınelektromanyetik kirliliğin doğal(güneş, ay…) ve teknoloji (bilgisayar,telefon…) ile olmak üzere iki şekilde oluştuğunu düşündükleri belirlenmiştir. Oğretmenadayları elektromanyetik kirlilik oluşturan cihazlardan en sık cep telefonuolmak üzere sırasıyla televizyon, dizüstü bilgisayar, tablet bilgisayar,kablosuz modem, saç kurutma makinası, mikrodalga fırın ve radyoyukullandıklarını belirtmişlerdir. Son olarak çevre sorunlarına yonelik oğretmenadaylarının oz değerlendirme puan ortalamalarının 7,93 olduğu ancak elektromanyetikkirliliğe ilişkin oğretmen adaylarının oz değerlendirme puan ortalamalarının 5olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
CR  - Altun, N. (2001). Elektromanyetik dalgalarin insan vucudu uzerindeki biyolojik etkileri [The biological effects of electromagnetic waves on the human body]. Yuksek Lisans Tezi, Yildiz Teknik Universitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Istanbul.
CR  - Aksoy, B. A. (2006). Mobil telefon kullanimina bagli olusan 900-1800 mhz radyo frekans dalgalarinin meydana getirdigi elektromanyetik alanin iliak kanat kemik mineral yogunluguna etkisi. [900-1800 MHz radio frequency waves that occurres mobile phone effects on Iliac wing bone mineral density.] Tipta Uzmanlik Tezi. Suleyman Demirel Universitesi, Tip Fakultesi, Isparta.
CR  - Arkis, S. (1992). The effect of water conservatian unit integrated into 6 th grade junior high school science curriculum, Master Thesis, METU, Ankara.
CR  - Aydin, O. & Aykac, N. (2016). Yaratici drama yontemi ile verilen egitimin okul oncesi ogrencilerinin cevre farkindaligina etkisi [The effect of the education implemented by the creative drama method on the environmental awareness of pre-school students]. Yaratici Drama Dergisi, 11(1), 1-16.
CR  - Balmori, A. (2006). The incidence of electromagnetic pollution on the amphibian decline: Is this an important piece of the puzzle? Toxicological & Environmental Chemistry, 88(2), 287-299.
CR  - Balmori, A. (2009). Electromagnetic pollution from phone masts. Effects on Wildlife. Pathophysiology, 1-9.
CR  - Berman, E., Carter, H. B. & House, D.  (1982). Observations of Syrian hamster foetuses after exposure to 2450 MHz microwaves. J. Microwave Power (17), 107–112.
CR  - Berman, A., Quinn, R. & Zarro, V. (1991). Quantitative gait analysis in unilateral and bilateral total hip replacements. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation 72, 190- 194.
CR  - Bold, A., Toros, H. & Sen, O. (2003). Manyetik alanin insan sagligi uzerindeki etkisi [The effect of magnetic field on human health]. O. Sen, L. 
Saylan, K. Kocak, H. Toros (Editorler).  3. Atmosfer Bilimleri Sempozyumu Bildiri Kitabı. İstanbul, ss.62-68.
CR  - Borbely, A. A, Huber, R, Graf, T, Fuchs, B. Gallmann, E. & Achermann, P. (1999). Pulsed high–frequency electromagnetic field affects human sleep and sleep electroencephalogram. Neurosci Lett 275: 207–210.
CR  - Bozkurt, M. (2011). Fen bilgisi ogretmen adaylarinin cevre kavramlari ile ilgili algilamalarinin degerlendirilmesi ve bu algilamalarin cevreye yonelik tutumlari ile tutarliliginin incelenmesi [Evaluation of the perception of environmental issues among the science pre service teachers and examination of consistency between their perception and attitude of the environment]. Yuksek Lisans Tezi, Cukurova Universitesi, Sosyal Bilimler Enstitusu, Adana.
CR  - Caldarelli, M. K. (2004). Targeting Environmental Beliefs in a Community College Environmental Science Course. Doctoral Dissertation. Pennsylvania State University. USA.
CR  - Chakraborty, R.C. (2007). Electromagnetic pollution causing health hazards how do you campaign to resolve issues? Retrieved September 05, 2012, from http://www.myreaders.info/01_Electromagnetic-pollution-causing-health-hazards.pdf.
CR  - Creswell, J.W. & Plano-Clark, V.L. (2007). Designing and conducting mixed methods research. California: Sage Publications.
CR  - Demir, T. (2005). Elektromanyetik alanlarin etkisi [The effects of electromagnetic fields]. Yuksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Universitesi 
Fen Bilimleri Enstitusu, Trabzon.
CR  - Denis, H. & Genc, H. (2007) Cevre bilimi dersi alan ve almayan sinif ogretmenligi ogrencilerinin cevreye iliskin tutumlari ve cevre bilimi dersindeki basarilarinin karsilastirilmasi. [Definiton the environmental knowledge and attitudes of first year primary school teacher candidates who have not taken environment science lesson and third year primary school teacher candidates who have taken environment science lesson]. Mehmet Akif Ersoy Universitesi Egitim Fakultesi Dergisi, 13, 20-26.
CR  - Dincer, H. (2000). Elektromanyetik isinimlar ve insan sagligina etkileri [Electromagnetic radiation and its effects on human health]. Elektrik, Elektronik ve Bilgisayar Muhendisligi Sempozyumu 8–12 Kasim, Bursa.
CR  - Dogan, M. (1993). The effect of soil conservation unit integrated into 7 th grade junior high school science curriculum, Master Thesis METU, Ankara.
CR  - Durusoy, R., Hassoy, H., Karababa A.O. & Ozkurt, A. (2011). Bornova’da 2150 Lise Ogrencisinin Cep Telefonu Kullanimi ve İlişkili Semptomlar [Symptoms that related Use of Mobile Phones in Bornova High School with 2150 Students]. Elektromanyetik Alanlar ve Etkileri Sempozyumu, İstanbul.
CR  - Ekiz, D. (2009). Bilimsel arastirma yontemleri [Research methods]. Ankara: Ani Yayincilik.
CR  - Erdogan, Y. (2007). Electromagnetic pollution in the computer labs: the effects on the learning environment. Essays in Education. 22, 78-86.
CR  - Ermol, C. (2008). 900 ve 1800 mhz mobil telefonlarin olusturdugu elektromanyetik alanin tendon iyilesmesine etkisi: ratlarda deneysel calisma [900 and 1800 MHz tendon healing effects of electromagnetic fields generated by mobile phones: an experimental study in rats]. 
Yuksek Lisans Tezi, Suleyman Demirel Universitesi, Tip Fakultesi. Isparta.
CR  - Feychting, M., Ahlbom, A. & Kheifets L. (2005). EMF and health. Annu Rev Public Health, 26: 165-89.
CR  - Garaj Vrhovac V., Fucic A. & Horvat D. (1992). The correlation between the frequency of micronuclei and spesific chromosome aberrations in human lymphocytes exposed to microwave radiation in vitro. Mutation Res 281(3), 181–186.
CR  - Graham, C., Cook, M.R., Cohen, H.D. & Gerkovıch, M.M. (1994). Dose response study of human exposure to 60 hz electric and magnetic fields. Bioelectromagnetics, 15, 447–463.
CR  - Greenberg, E. (2010). An activist’s journey to raise awareness about electromagnetic pollution, 19 (4). 56-65. Explore Publication.
CR  - Greengard, R. (2008). Turkiye’de Mobil Teknolojilerin Kullanımına Yonelik Toplumsal Cinsiyet Ayrımının Kapatılması: Zorluklar ve Fırsatlar, Retrieved July, 27, 2013, from http://www.teknolojidekadinhareketi.org/Files/Report/report_mwomen_rapor_ozeti.pdf.
CR  - Kaya Gulagiz, F., Goz, F. & Kavak, A. (2016). A study on environmental effect of electromagnetic waves. International Journal of Computer Applications, 140 (7). 35-41.
CR  - Guven, E. & Aydogdu, M. (2012). Cevre sorunlarina yonelik farkindalik olceginin gelistirilmesi ve ogretmen adaylarinin farkindalik duzeylerinin belirlenmesi [Development of an awareness scale and determination of teacher candidates’ awareness levels regarding environmental problems]. Ogretmen Egitimi ve Egitimcileri Dergisi, 1(2), 185-202
CR  - Guven, E. & Ince Aka, E. (2009). Cevre kirliligi ve nedenleri [Environmental pollution and its causes]. Aydogdu, M. (Editor). Fen egitiminde cevre. Ankara: Pozitif Matbaacilik.
CR  - İnce, T. (2007). Elektromanyetik kirlilik [Electromagnetic Pollution]. Yuksek Lisans Tezi, Gazi Universitesi Fen Bilimleri Enstitusu, Ankara.
CR  - Kang G. H., Lee, C. H., Seo, J. W., Sung, R. H., Chung, Y. H., Lee, S. K., Suh, Y. H. & Chi, J. G. (1997).  In vivo study on the harmful effect of the extremely low frequency unipolar pulsating magnetic field in mice. Korean Medical Science 12(2), 128–134.
CR  - Karasar, N. (2000). Bilimsel arastirma yontemi [Scientific research methods]. Ankara: Nobel Yayincilik.
CR  - Karasek, M., Woldanska-Okonska, M., Czernicki, J., Zylinska, K., & Swietoslawski, J.(1998) Chronic exposure to 2.9 mT, 40 Hz magnetic field reduces melatonin concentrations in humans. J. Pineal Res. 25, 240–244.
CR  - Kenar, I., Turgut, S. & Gokalp, M. S. (2014). Ogretmen adaylarının elektromanyetik kirlilik farkındalıklarının belirlenmesi. [Determination of electromagnetic pollution awareness of pre-service teachers]. Egitimde Kuram ve Uygulama Dergisi, 10(4), 1077-1090.
CR  - Kilic, A. (2007). Sinif ogretmeni yetistirme programinda yer alan derslerin ogrenilme duzeyleri [The level of learnings the courses included in classroom teachers training program]. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(19), 136-145.
CR  - Kislalioglu, M. & Berkes, F. (2007). Cevre ve ekolojisi [Environment and ecology]. Ankara: Remzi Kitapevi.
CR  - Koklukaya, N. (2013). Ogrencilerin elektromanyetik kirlilige sebep olan bazi teknolojik cihazlarin bilincli kullanimina iliskin farkindalik duzeylerinin incelenmesi ve gelistirilmesi [ The analysis about the research and the development of knowledge of using technological devices which cause electromagnetic pollution of the students]. Doktora Tezi, Gazi Universitesi Egitim Bilimleri Enstitusu, Ankara.
CR  - Koklukaya, A. N. & Selvi, M. (2015). Elektromanyetik kirlilige sebep olan teknolojik cihazlarin bilincli kullanimina iliskin farkındalik olceginin 
gelistirilmesi [Development of an awareness scale regarding knowledge of using technological devices which cause electromagnetic pollution]. Ahi Evran Universitesi Kirsehir Egitim Fakultesi Dergisi (KEFAD), 16(3), 105-121.
CR  - Krause C. M, Sillanmaki, L., Koivisto, M. Haggqvist, A, Saarela, C., Revonsuo, A., Laine, M. & Hamalainen, H. (2000). Effects of electromagnetic field emitted by cellular telephones on the EEG during a memory task. NeuroReport 11, 761–764.
CR  - Kus, E. (2003). Nicel- nitel arastirma teknikleri [Quantitative- qualitative research techniques]. Ankara: Ani Yayincilik.
CR  - London, S.J., Thomas, D.C., Bowman, J.D., Sobel, E., Cheng, T.C. & Peters, J.M. (1991). Exposure to residential electric and magnetic fields and risk of childhood leukemia. Am. J. Epidemiol., 134, 923–993.
CR  - Mann, K. &  Roschke, J. (1996). Effects of pulsed high–frequency electromagnetic fields on human sleep. Neuropsychobiology 33: 41–47.
CR  - Moulder,  J, E & Foster, K, R. (1995). Biological effects of power frequency fields as they relate to carcinogenesis, Proc Soc Exper Biol Med, 209, 309–324.
CR  - Moulton Howe, L.(2008). Growing concern about electromagnetic pollution and cell phones. Retrieved September 05, 2012, from http://www.earthfiles.com/subscription.php?accesscheck=%2Fnews.php.
CR  - Nagy, S. & Biber, H. (2010). Mixed methods research. New York and London: The Guilford Press.
CR  - Onal, E. (2005). Elektromanyetik alanlarin canli organizmalara etkilerinin incelenmesi [Investigation of the effects of electromagnetic fields on living organisms]. Yuksek Lisans Tezi, Inonu Universitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Malatya.
CR  - Ozdemir, A. & Yapici, E. (2010). Ogretmen adaylarinin cevre sorunlarina yonelik farkindalik ve ilgi duzeylerinin karsilastirilmasi [A comparison of the pre-service teachers awareness level and interest in environmental issues]. Anadolu Doga Bilimleri Dergisi 1(1), 48-56.
CR  - Oznur, S. A. (2008). İsbirlikli ogrenme yaklasiminin ogretmen adaylarinin cevreye iliskin tutumlarina etkisi [The effect of cooperative learning approach on preservice science and technology teachers? attitude towards environment]. Abant Izzet Baysal Universitesi Sosyal Bilimler 
Enstitusu, Yayinlanmis Yuksek Lisans Tezi, Bolu.
CR  - Page, J. (2000). Reframing the early childhood curriculum: educational imperatives for the future. London: Routledge Falmer.
CR  - Punch, K. F. (2005). Sosyal arastirmalara giris: nicel ve nitel yaklasimlar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
CR  - Sandstrom, M. et al. (1998). Subjective symptoms among mobile phone users in Sweden and Norway, a Swedish–Norwegian epidemiological study; Bioelectromagnetic Society, Tampa.
CR  - Sarigoz, A., Karakus, A. & Irak, K. (2012). Meslek yuksekokulu ogrencilerinin elektromanyetik kirlilik ile ilgili goruslerinin degerlendirilmesi [Determination of vacational students’ perception on electromagnetic pollution]. Electronic Journal of Vocational Colleges,1-8.
CR  - Saunders, T. (2003). Health hazards and electromagnetic fields. Complementary Therapies in Nursing and Midwifery, 9(4), 191-197.
CR  - Sevinc, V. (Editor). (2009). Egitim fakulteleri icin genel cevre bilimi, [Environmental science for faculty of education]. Ankara: Maya Akademi Yayinlari.
CR  - Vasistha, S. & Garg, A. (2016). Effect of electromagnetic radiation on lactobacillus species. Journal of Chemical and Pharmaceutical Research, 8(7),123-126.
CR  - Shekoohi Shooli, F., Mortazavi, S. A. R., Jarideh, S., Nematollahii, S., Yousefi, F., Haghani, M., Mortazavi, S.M.J. & Shojaei-fard, M. B. (2016). Short–Term exposure to electromagnetic fields generated by mobile phone jammers decreases the fasting blood sugar in adult male rats. Journal of Biomedical Physics & Engineering, 6(1),  27-32.
CR  - Solange, C. M. V. & Trufen, S. F. B. (2004). Effects of air and soil pollution on the root system of the Tibouchina pulchra Cogn. (Melastomataceae): arbascular mycorrhizal associations and morphology in Atlantic Forest Area. Revista Brasileira de Botanica. 27(2).
CR  - Sahin, N. F., Cerrah, L., Saka, A. & Sahin, B. (2004). Yuksekogretimde ogrenci merkezli cevre egitimi dersine yonelik bir uygulama [A practice of student-centered, environmental education course in higher education]. Gazi Egitim Fakultesi Dergisi, 24( 3), 113-128.
CR  - Taktak, F., Tiryakioglu, I. & Yılmaz, I. (2005). GPS’de Kullanilan Elektromanyetik Dalgalarin Insan Sagligina Etkilerinin Irdelenmesi [Investigation of the effects of electromagnetic waves used in gps to human health]. 2. Ulusal Muhendislik Olcmeleri Sempozyumu, 641-648.
CR  - Tican, S., (1996). The effect of air conservation unit ıntegrated into 8 th grade junior high school science curriculum, Master Thesis, METU, Ankara.
CR  - Turner, B. L, II, Kasperson, R. E., Meyer, W. B., Dow, K. & Golding, D. (1991). Two types of global environmental change: definitional and spatial scale issues in their human dimensions. Global Environmental Change 1, 14-22.
CR  - Uygunol, O. & Durduran, S. S. (2008). Elektromanyetik kirlilik haritalarinin cografi bilgi sistemi (cbs) yardimiyla olusturulmasi [Establishing electromagnetic pollution map (EPM) by means of geographic information system]. TMMOB Harita ve Kadastro Muhendisleri Odasi Ankara
CR  - Subesi I. CBS Gunleri Sempozyumu, Ankara.
CR  - Uygunol, O. & Durduran, S. S. (2009). Gsm baz istasyonlarinda elektromanyetik kirlilik haritalarinin cografi bilgi sistemi (cbs) yardimiyla olusturulmasi; Konya ornegi [ Establishing electromagnetic pollution map (EPM) in GSM base station by means of Geographic information systems] TMMOB Harita ve Kadastro Muhendisleri Odası 12. Turkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayi, Ankara.
CR  - Yalcin, S. & Okur, E. (2014). Ekopedagojik yaklasim ile uygulanmis elektromanyetik alan (EMA) egitiminin EMA farkindaligi uzerine etkisi [The effects of electromagnetic field (EMF) education within ecopedagogy on EMF awareness]. Pamukkale Universitesi Egitim Fakultesi Dergisi, 35 (I), 143-156.
CR  - Yildiz, K., Sipahioglu, S. & Yilmaz, M. (2008). Cevre bilimi [Environmental science]. Ankara: Gunduz Egitim ve Yayincilik.
CR  - Yilmaz, A., Morgil, İ., Aktug, P. & Gobekli, I. (2002). Ortaogretim ve universite ogrencilerinin cevre, cevre kavramlari ve sorunlari konusundaki bilgileri ve oneriler [Knowledge of the secondary school and unıversıty students on the envıronment, envıronmental concepts and problems and suggestıons]. Hacettepe Universitesi Egitim Fakultesi Dergisi, 22, 156-162.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/ejer/article/511136
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/623464
ER  -