TY  - JOUR
T1  - KULLANIMLAR VE DOYUMLAR KURAMI ÇERÇEVESİNDE BİR SOSYAL PAYLAŞIM AĞI İNCELEMESİ: FACEBOOK ÖRNEĞİ
AU  - Yıldırım, Şeyma
AU  - Özdemir, Murat
AU  - Alparslan, Ece
PY  - 2018
DA  - June
JF  - Intermedia International E-journal
PB  - İstanbul Ticaret Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2149-3669
SP  - 42
EP  - 65
VL  - 5
IS  - 8
LA  - tr
AB  - Kitle iletişim araçlarındaki gelişmelerle şekillenen her bir kitle iletişim biçimi ve dönemi, beraberinde iletişim sürecini dedeğiştirip dönüştürmektedir. Kitle iletişim süreçlerindeki değişimlerle birlikte, izleyicilerin/kullanıcıların kitle iletişimaraçlarına birtakım farklı sosyal ve psikolojik gereksinimlerle yönelmeleri her dönemde söz konusu olmuştur. Günümüzdekiiletişim sürecini şekillendiren başlıca kitle iletişim araçları, yeni medya olarak tanımlanan Web 2.0 teknolojileridir. Buçalışma kapsamında, söz konusu yeni medya ortam ve araçlarından biri olan sosyal medya platformu Facebook, kullanımlarve doyumlar kuramı çerçevesinde incelenmiştir. Toplamda 23 katılımcıyla gerçekleştirilen dört odak grup görüşmesinde,temel olarak katılımcıların Facebook’u nasıl ve ne gibi amaçlarla kullandıkları ve bu kullanımlarından ne gibi doyumlar eldeettikleri irdelenmiştir. Ayrıca bu temel sorularla birlikte değerlendirilmek üzere, katılımcıların, Facebook’a atfettikleri anlamve Facebook’un yokluğunda ne hissettikleri/hissedecekleri de sorgulanmıştır. Yani bu araştırma, üç ana hat üzerinekurulmuştur: Facebook kullanım pratikleri, Facebook kullanım nedenleri/sağladığı doyumlar, Facebook’suz kalmanınkatılımcılar açısından ifade ettiği anlam. Araştırmanın katılımcıları, ölçütlü örnekleme tekniğiyle belirlenmiş ve ‘Facebookkullanıyor olma’ ölçütü esas alınmıştır. Katılımcılara; ‘demografik bilgiler’, ‘Facebook kullanım pratikleri’, ‘Facebook kullanımnedenleri’ ve ‘Facebook’suz kalmanın katılımcılar açısından ne anlam ifade ettiği’ başıkları altında dört kategoridehazırlanan, toplamda 40 adet açık uçlu soru yöneltilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, günümüzde akıllı cep telefonukullanımının hızla artması, sosyal medya kullanım pratiklerini de etkiliyor görünmektedir. Akıllı cep telefonlarıyla zaman vemekân kısıtlı olmaksızın Facebook’a her an, her yerden ulaşabiliyor olmak, bu platformda geçirilen sürenin belli bir zamanaralığına işaret etmeyen ‘az az, sık sık’ şeklindeki bir kullanım pratiğine dönüştüğü söylenebilir. Bu araştırma kapsamındaFacebook’un kullanım nedenleri/sağladığı doyumlar önem sırasına göre şu şekildedir: (1) sosyal çevreyle (aile, arkadaş vs.)iletişim hâlinde olmak, (2) haber takibi, (3) etkinlik takibi, (4) grup üyeliği ve sayfa takibi. Çalışma sonucunda Facebook katılımcılar tarafından, yoğun olarak, hem çevresindeki insanlara hem de kendilerine dair bilgileri depoladıkları bir veritabanı (database) olarak görülmektedir. Ayrıca, katılımcıların bu depodaki bilgilere/paylaşımlara zaman zaman bakarakbellek tazelediklerini ifade etmeleri, Facebook’un bellek inşasında da önemli bir yeri olduğunu göstermektedir.Facebook’suz kalmanın, kullanıcılar açısından ne anlam ifade ettiğine dair sonuçların, Facebook’un ‘veri tabanı’ işleviylebağlantılı olduğu görülmüştür. Öte yandan, Facebook’un olmaması hâlinde yerine mutlaka muadili bir platformunaçılacağına duyulan inanç da, bu konuda ulaşılan önemli bir noktadır. Yani, Facebook’suz kalmaktan endişe/üzüntüduyacağını belirten katılımcılar, Facebook’a depoladıkları bilgilerin kaybolacağı için üzüntü/endişe duyacaklarını belirtirken;Facebook’suz kalmaktan etkilenmeyeceklerini belirten kullanıcıla 
KW  - Facebook
KW  - Sosyal Medya
CR  - Alikılıç, Ö., Gülay, G., Binbir, S. (2013). Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı Çerçevesinde Facebook Uygulamalarının
İncelenmesi: Yaşar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi,
37: 40-67. Erişim adresi: http://iletisimdergisi.gazi.edu.tr/site/index.php/IKAD/article/view/33
Balcı, Ş., Ayhan, B. (2007) Üniversite Öğrencilerinin İnternet Kullanım ve Doyumları Üzerine Bir Saha
Araştırması. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi 5.1: 174-197.
Benkler, Y. (2006). The Wealth of Networks. How Social Production Transforms Markets and Freedom. London:
Yale University Press.
Biçer, Serkan. (2014). Akademisyenlerin Sosyal Ağlarda Bulunma Motivasyonları: Facebook Örneği. Dumlupınar
Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 40: 59-80.
Binark, M., Löker K. (2011). Sivil Toplum Örgütleri İçin Bilişim Rehberi. Ankara: Uzerler Matbaası.
Bowman, S., C, Willis. (2003). We Media: How Audiences are Shaping the Future of News and Information.
Stanford: The Media Center.
Bumgarner, B. A. (2007). You Have Been Poked: Exploring the Uses and Gratifications of Facebook Among
Emerging Adults. First Monday, 12(11).
Çokluk, Ö., Yılmaz, K., Oğuz, E. (2011). Nitel Bir Görüşme Yöntemi: Odak Grup Görüşmesi. Kuramsal Eğitimbilim,
4(1), 95-107.
Çomu, T., Halaiqa, İ. (2015). Web İçeriklerinin Metin Temelli Çözümlemesi. M. Binark (Der.). Yeni Medya
Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri (s. 26-87). İstanbul: Ayrıntı.
Demir, M. (2015). Kullanım ve Doyumlar Kuramı Bağlamında Sosyal Medya Kullanımı: Beykent Üniversitesi
Örneği. Ö. Oğuzhan (Ed.). İletişimde Sosyal Medya Sosyal Medyada Etkileşim (s. 131-198). İstanbul:
Kalkedon.
Dicken-Garcia, H. (1998). The Internet and Continuing Historical Discourse. Journalism and Mass
Communication Quarterly, 75: 19–27.
Fiske, J. (2015). İletişim Çalışmalarına Giriş. Süleyman İrvan (Çev.). Ankara: Pharmakon.
Güngör, N. (2013). İletişim Kuramlar ve Yaklaşımlar. Ankara: Siyasal.
Kaplan, A. M., Haenlein, M. (2010). Users of the World, Unite! The Challenges and Opportunities of Social
Media. Business Horizons. 53 (1): 59-68.
Kara, T. (2016). Gençler Neden Snapchat Kullanıyor: Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Üzerinden Bir
Araştırma. Intermedia International, 3(5): 262-277. doi: 10.21645/intermedia.2017.14
Katz, E. (1959). Mass Communications Research and the Study of Popular Culture: An Editorial Note on a
Possible Future for This Journal. Studies in Public Communication, 2-16.
(http://repository.upenn.edu/asc_papers/165)
Kirkpatrick, D. (2010). The Facebook Effect the Inside Story of The Company that is Connecting the World. New
York: Simon & Schuster Publishing.
Koçak, N. G. (2012). Bireylerin Sosyal Medya Kullanım Davranışlarının ve Motivasyonlarının Kullanımlar ve
Doyumlar Yaklaşımı Bağlamında İncelenmesi: Eskişehir’de Bir Uygulama. (Doktora Tezi). Anadolu
Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
McQuail, D., Blumler, J. ve Brown, R. (1972). The Television Audience: A Revised Perspective. D. McQuail (Ed.).
Sociology of Mass Communication. London: Longman.
Mutlu, E. (2012). İletişim Sözlüğü. Ankara: Sofos.
Özçetin, B. (2010). “Kullanımlar ve Doyumlar”dan İzlerkitle Sosyolojisine: Türkiye’de İzlerkitle
Çalışmaları. İletişim : Araştırmaları, 8(2), 9-46.
Özer, Ö. (2016). Doyumun Öyküsü. İstanbul: Literatürk.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/intermedia/issue//513396
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/627354
ER  -