TY - JOUR T1 - Tek Şehir İki Seyyah: İbrahim Hamdi ve Evliya Çelebi’ye Göre Babadağı Şehri TT - One City Two Travelers: The City of Babadağı According to Ibrahim Hamdi and Evliya Chelebi AU - Altıok, Fatma PY - 2019 DA - March DO - 10.24186/vakanuvis.513897 JF - Vakanüvis - Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi JO - VAKANÜVİS PB - Serkan YAZICI WT - DergiPark SN - 2149-9535 SP - 1 EP - 25 VL - 4 IS - 1 LA - tr AB - GünümüzdeRomanya’da bulunan Babadağı şehri 1416 yılında Çelebi Mehmed döneminde Osmanlıhâkimiyetine girmiştir. Şehir, Eflak Prensi III. Vlad Tepeş (Kazıklı Voyvoda)döneminde tahrip edilmiş; ancak daha sonra, II. Bayezid döneminde yenidencanlandırılmıştır. Şehir ismini Sarı Saltuk’tan almış olup “Babadağı” adınınyanı sıra “Baba Saltuk” ismiyle de anılmıştır. Konumu itibariyle bir ordu şehirvasfına sahip olan Babadağı, 1878 Berlin anlaşmasına kadar Osmanlıhâkimiyetinde kalmıştır. Babadağı şehri, Osmanlı kültüründe önemli bir dinifigür olan Sarı Saltık’ı barındırmasının yanı sıra coğrafi konumu, demografikniteliği ve kültürel vasfı itibariyle büyük bir öneme haizdi. Şehirbulunduğu yol güzergahının işlek bir hat üzerinde olması nedeniyle sık sıkziyaret edilmiştir. Evliya Çelebi ve İbrahim Hamdi de şehri ziyaret eden vegözlemleyen iki seyyahtır. Seksen yıllık arayla şehre gelen seyyahlarımız şehrifarklı açılardan gözlemleyerek bir Babadağı resmi çizmişlerdir. Onların şehre dair anlatılarındaki farklılıkOsmanlı Devleti’nin geçirdiği değişim ve dönüşümü gözler önüne sermektedir.Aradaki seksen yıllık süreç her iki seyyahın şehri algılayış ve anlatımına dayansımıştır. Bu makale iki seyyahın bir sınır şehri olan Babadağı’nı farklızamanlarda ziyaret ederek şehre dair anlatılarını, gözlemlerini vegözlemlerindeki benzerlik ve farklılıkları ele almaktadır. KW - Evliya Çelebi KW - Bartınlı İbrahim Hamdi Efendi KW - Babadağı KW - Sarı Saltık N2 - The cityof Babadağı is located in Romania today, was under Ottoman rule in 1416 duringthe period of Çelebi Mehmed period. This city was destroyed during the period ofVlad Tepeş (Vlad the Impaler). But it was revived period of Bayezid II. Thecity was named after Baba Saltuk as well as the name of Babadağı. Babadağı,which has the status of an army city due to its location, remained underOttoman rule until 1878 with Berlin agreement. The city of Babadağı had a greatimportance in terms of its location, demographic and cultural character, aswell as its harboring of Sarı Saltık, which is an important religious figure inOttoman culture.The cityis frequently visited due to the fact that the road route is on a busy line.Evliya Çelebi and Bartınlı İbrahim Hamdi Efendi are two travelers who visit andobserve the city. Evliya Çelebi and İbrahim Hamdi who came to the city on aneighty year apart observed two different city from different perspective. Thedifference in their narratives about the city reveals the change andtransformation of the Ottoman Empire. Eighty-year process is also reflected inthe perception and expression of the two travelers. This article discusses thesimilarities and differences between two travelers visiting Babadağı, a bordertown, at different times and observations on the city. CR - Ak, Mahmut, “İbrahim Hamdi”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), Cilt 21, Ankara, 2000. Aktepe, Münir “Babadağı”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), Cilt IV, Ankara, 1991. Anetshofer, Helga, “Seyahatname’deki Sarı Saltık Menkıbeleri ve Bektaşi Sözlü Rivayeti” Ed. Nuran Tezcan), Doğumunun 400. Yılında Evliya Çelebi, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara, 2011. Bartınlı İbrahim Hamdi, Atlas, Süleymaniye Kütüphanesi Esad Efendi, 6244. Bıyık, Ömer, Bartınlı Es- Seyyid İbrahim Hamdi Efendi’nin Atlas’ında Eflak-Boğdan (Memleketeyn), Zafer Gölen, Balkan Tarihi, Cilt II, Osmanlı Mirasını ve Türk Kültürünü Araştırma Derneği Yayınları, 2016. Dankoff, Robert, “Evliya Çelebi Seyahatnamesi Işığında Osmanlı Toplum Hayatı”, Çev. Nasuh Uslu, Türkler, Yeni Türkiye Yayınları, Cilt 10, Ankara, 2002. Erkal, Mehmet, “Cizye”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), Ankara, 1993. Evliya Çelebi Seyahatnamesi Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat 305 Numaralı Yazmanın Transkripsiyonu-Dizini,(Haz:Orhan Şaik Gökyay), 1. Kitap, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 1996 Evliya Çelebi Seyahatnamesi Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat 305 Numaralı Yazmanın Transkripsiyonu-Dizini,(Haz: Z. Kurşun Y. Dağlı, S.A. Kahraman), 2. Kitap, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 1999 Evliya Çelebi Seyahatnamesi Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat 305 Numaralı Yazmanın Transkripsiyonu-Dizini,(Haz: Y. Dağlı, S.A. Kahraman), 3. Kitap, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 1999 Evliya Çelebi Seyahatnamesi Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat 305 Numaralı Yazmanın Transkripsiyonu-Dizini,(Haz: Y. Dağlı, S.A. Kahraman), 4. Kitap, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2001 Evliya Çelebi Seyahatnamesi Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat 305 Numaralı Yazmanın Transkripsiyonu-Dizini,(Haz: Y. Dağlı, S.A. Kahraman, İbrahim Sezgin), 5. Kitap, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2001 Evliya Çelebi Seyahatnamesi Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat 305 Numaralı Yazmanın Transkripsiyonu-Dizini,(Haz: Y. Dağlı, S.A. Kahraman), 6. Kitap, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2002 Evliya Çelebi Seyahatnamesi Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat 305 Numaralı Yazmanın Transkripsiyonu-Dizini,(Haz: Y. Dağlı, S.A. Kahraman R. Dankoff), 7. Kitap, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2003 Evliya Çelebi Seyahatnamesi Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat 305 Numaralı Yazmanın Transkripsiyonu-Dizini,(Haz: Y. Dağlı, S.A. Kahraman R. Dankoff), 8. Kitap, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2003 Evliya Çelebi Seyahatnamesi Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat 305 Numaralı Yazmanın Transkripsiyonu-Dizini,(Haz: Y. Dağlı, S.A. Kahraman R. Dankoff), 9. Kitap, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2005 Evliya Çelebi Seyahatnamesi Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat 305 Numaralı Yazmanın Transkripsiyonu-Dizini,(Haz: Y. Dağlı, S.A. Kahraman R. Dankoff), 10. Kitap, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2007 Fidan, Fadimeana, “Osmanlı’da Zahire Mübaşiri Olmak: Ziştovili Hacı Ali Örneği (1749-1755)”, DTCF Dergisi,56-2, 2016. Gökçe, Turan, “Babadağı Kasabasının XIX. Ortalarındaki Sosyal ve Ekonomik Yapısı”, Tarih İncelemeleri Dergisi, Cilt XXV, Sayı.1, 2010. Kiel, Michael, “The Türbe of Sarı Saltık at Babadağı-Dobrudja”, Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, İstanbul, 1977-1978. Ocak, A. Yaşar, Osmanlı Sufiliğine Bakışlar-Makaleler, İncelemeler, 2010, İstanbul, Timaş Yayınları. Ocak, A. Yaşar, Sarı Saltık Popüler İslam’ın Destani Öncüsü (XIII. Yüzyıl), Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2002, Ankara. Orhonlu, Cengiz, “XVIII. Yüzyılda Osmanlılarda Coğrafya ve Bartınlı İbrahim Hamdi’nin Atlası, Tarih Dergisi, XIV/19. Ökiç, M. Tayyib, “Sarı Saltık’a Ait Bir Fetva”, AÜİFD, Cilt I, 1952. Öztürk, Yücel, Özü’den Tuna’ya Kazaklar-1, Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2004. UR - https://doi.org/10.24186/vakanuvis.513897 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/677664 ER -