TY  - JOUR
T1  - Doğu Karadeniz Bölgesinde Nosema apis ve Nosema ceranae’nın Epidemiyolojisi
TT  - Epidemiology of Nosema apis and Nosema ceranae in Eastern Black Sea Region
AU  - Yılmaz, Fatih
AU  - Öztürk, S.hasan
AU  - Kuvancı, Ahmet
AU  - Kayaboynu, Ümit
AU  - Karataş, Ümit
AU  - Kaya, Selma
AU  - Derebaşı, Engin
AU  - Buldağ, Mücahit
PY  - 2018
DA  - December
JF  - Arıcılık Araştırma Dergisi
PB  - Arıcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü
WT  - DergiPark
SN  - 2146-2720
SP  - 34
EP  - 44
VL  - 10
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Doğu Karadeniz Bölgesinioluşturan illerin, Arıcılık Kayıt sisteminde yer alan ve 50’den fazla koloniyesahip olan 209 arıcılık işletmesinden ilkbahar ve sonbahar dönemlerindebalarısı numuneleri alınmıştır. Alınan numuneler mikroskobik muayene yapılarakspor yönünden pozitif olanlar; spor sayımı, Giemsa boyama ve PCR yapılmıştır. Bölgeye ait numunelerde yapılanmikroskobik incelemelerde İlkbahar döneminde 185 (%89), sonbahar döneminde ise81 (%39) işletmede pozitiflik tespit edilmiştir. İlkbahar dönemindeişletmelerin sadece %11’inde nosema enfeksiyonu görülmezken, işletmelerin  %36’sında 10 milyon ve üzeri nosema sporutespit edilmiştir. Sonbahar döneminde %61’inde nosema enfeksiyonuna rastlanmaziken yine işletmelerin. %4’de 10 milyon ve üzeri nosema sporu tespitedilmiştir. Doğu Karadeniz Bölgesindeki arıcılık işletmelerinin, varroa venosemanın birlikte görüldüğü işletme sayısı ilkbahar döneminde 29 (%14)sonbahar döneminde 51(%24) iken varraoa bulaşıklığı olmayan fakat nosema tespitedilen işletme sayısı ilkbahar döneminde 156(%75) sonbahar döneminde 32(%15)olarak belirlenmiştir.  İlkbahar vesonbahar döneminde alınan 1254 örnekten, poztif olanların tamamında nosemaceranae tespit edilirken nosema apis’e rastlanılmamıştır. Doğu KaradenizBölgesi Arıcılık İşletmelerin büyük çoğunluğunda ilkbahar ve sonbahardönemlerinde nosema sporları tespit edilmesi ve bununda nosema ceranae olmasıdikkate alınması gereken önemli bir husustur.
KW  - Bal Arısı
KW  - Nosema apis
KW  - Nosema ceranae
KW  - PCR
KW  - varroa
N2  - Honey bee sampleswere taken in spring and autumn periods from 209 bee culture enterprises whichare involved in bee culture Register system of the cities composing East Blacksea Region and which have more than 50 colonies. The samples taken were subjectedto the microscopic analysis and those which were positive in terms of sporewere subjected to spore count, Giemsa coloring and PCR. In the analysesperformed on the samples of the region, positiveness was determined for 185enterprises in spring and for 81 enterprises in autumn. While nosema infectionwas not seen only for 11% of the enterprises in spring period, 10 million andmore nosema spores were determined for 36% of the enterprises. While nosemainfection was not seen for 61% of the enterprises in autumn period, 10 millionand more nosema spores were determined for 4% of the enterprises.While numberof the bee culture enterprises in East Black sea Region where varroa and nosemaare seen together is 29 (14%) in spring period and 51 (24%) in autumn period,number of the enterprises where varroa is not seen but nosema is determined is156 (75%) in spring period and 32 (15%) in autumn period. While nosema cerenaewas determined in all the positive ones of 1256 samples taken in spring andautumn periods, nosema apis was not encountered. It is an important point toconsider that nosema spores were determined in spring and autumn periods for agreat majority of Bee culture Enterprises involved in East Black sea Region andthat they were nosema cerenaes. 
CR  - Anonim, 2005.. Final Report. Annex 3.5, Laboratory Method Collection. Twinning Project between Turkey and Germany, Support for the Alignment of Turkey with the EU Veterinary Acquins. Twinning No: TR02/IB/AG-01, Project No: TR 0203.05.
Anonim, 2009. OIE Manual of Diagnostic Tests and Vaccines for Terrestrial Ani- mals. Erişim:http://www.oie.int/eng/normes/mmanual/2008/pdf/2.02.04_NOSEMOSIS. pdf.  Erişim Tarihi: 29.01.2009.
Akyol, E., Korkmaz,A. 2005. Bal Arısı (Apis Mellifera) Zararlısı Varroa Destructor’un Biyolojisi. Uludag Arıcılık Dergisi 122 Agustos 2005-5
Aydın, L. 2010. Türkiye’de Arı Hastalıkları Biyogüvenlik Tedbirleri ve Kontrol Politikaları Türkiye –İsrail 1. Arıcılık Konferansı 21 – 25 Şubat 2010 Antalya
Beyazıt, A.,  Akkoca,  N., Eskiizmirliler, S., Albayrak, H., Özan, E., Özden, M., Selver, M. M., Tunalıgil, S. 2012. Ege Bölgesi İllerinde Önemli Arı Hastalıklarının Yaygınlığının Araştırılması, Hayvan Sağlığı Program Değerlendirme Kitapçık.
Civan , M. 2006. Nosema ceranae hastalığı (Çeviri). Uludağ  Arıcılık Dergisi.6(3): 91-92.
Hıges, M., Garcıa-Palencıa, P., Martın-Hermandez, R., Meana, A. 2007.   Experimental infection of Apis mellifera honeybees with Nosema ceranae (microsporidia). Journal of Invertebrate Pathology, 94: 211-217. 
Kar, S., Kaya, N., Güven, E., Karaer, Z. 2006. Yeni geliştirilen tespit kabı ile ergin arılarda Varroa enfestasyonunun belirlenmesi. Uludağ Arıcılık Dergisi, Mayıs 2006.
Kurt, M., Albayrak, H., Kaya, S., Özan, E., Gür, Y., Aydın, İ. 2013. Ana Arı Yetiştirme Kolonilerinde Önemli Arı Hastalıklarının Araştırılması, TAGEM Proje Sonuç raporu, Proje No: TAGEM/ HS/10/13/01/169.   
Morse, R. A. and Flottum, K. 1997. Honey Bee Pests, Predators and   Diseases. Third Edition, Published by the A.I. Root Company, Medina, Ohio, USA.
Muz, M. N. 2008. Bal Arılarında Ani Koloni Sönmesi, Türkiye Parazitoloji Dergisi, 32(3): 271-275.
Muz, M. N., Muz, D. 2009. N. ceranae ve N. apis’ in PCR-RFLP ile tespiti, 16. Ulusal Parazitoloji Kongresi, 1-7 Kasım. Adana. s: 311.   
Muz, M. N., Girişgin, A. O., Muz, D., Aydin, L. 2010. Molecular Detection of N. ceranae and N.     apis in CCD apiaries of Turkey, J. Apicult. Res., 49 (4) 342-344.
Muz, M. N., Solmaz, H., Yaman, M., Karakavuk, M. 2012. Kış Salkımı Erken Bozulan Arı Kolonilerinde Paraziter ve Bakteriyel Patojenler, YYU Veteriner Fakultesi Dergisi, 23 (3), 147 – 150.
Sammataro, D., Yoder, J. A. 2012. Honeybee Colony Health, CRC Press, USA.
Shımanukı,  H., Knox ,D.A. 2000.  Diagnosis of honey bee diseases. United States Department of Agriculture. Agric Res 2000, No. 690, p. 55.
Tutkun, E., Boşgelmez, A. 2003. Bal Arısı  Zararlıları ve Hastalıkları Teşhis ve Tedavi Yöntemleri Kitabı. ISBN:975-96377-4-X. Bizim Büro Basımevi ANKARA
Uygur,  Ş. Ö., Girişgin, A. O. 2008. Bal Arısı Hastalık ve Zaralıları, Uludağ Arıcılık  Drg., Kasım 2008, 8(4):130-142.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/aader/issue//518447
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/635294
ER  -