TY  - JOUR
T1  - Görenler Sesli Betimlenmiş Bir Filmi Nasıl Anlar? Sesli Betimleme ile İlgili Bir Alımlama Çalışması Denemesi
TT  - How is an Audio Described Movie Perceived by Sighted Receivers? A Case Study on the Reception of Audio Description
AU  - Baş, Nurhan
PY  - 2019
DA  - July
DO  - 10.37599/ceviri.518756
JF  - Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi
PB  - Hacettepe Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2687-2846
SP  - 37
EP  - 59
IS  - 26
LA  - tr
AB  - Bu çalışmanınamacı, bir sesli betimlemeli filmin, sesli betimleme kullanıcıları gibi sadeceişitsel düzgüden görüntüsüz olarak izlendiğinde alımlama sürecinde karşılaşılanzorluk ve ortaya çıkan sonuçları tartışmaktır. Sesli betimleme eğitimi içinyöntem arayışından doğan bu araştırmanın verileri, Mütercim Tercümanlıköğrencilerinin bir çeviri atölyesi dersi kapsamında Değirmen (Yılmaz, 1986) başlıklı Türk filminin sesli betimlemeli vekaynak sürümüyle ilgili ürettikleri metinlerden oluşmaktadır. Çalışma, bu ikimetnin karşılaştırılmasıyla açığa çıkan alımlama farklarına yoğunlaşmıştır. Bumetinlerden alınan örnekler, ilgili oldukları film görselleri ve seslibetimleme örnekleriyle birlikte bir sesli betimleme kılavuzu ışığındairdelenmiştir. Bu irdelemede sesli betimleme yer yer dillerarası çeviriyöntemleriyle ilişkilendirilmiştir. Ayrıca, betimlemede kılavuzdaki kimikurallara kolaylıkla uyulabilirken kimilerinde güçlüklerin yaşandığıgözlemlenmiştir. Bu çalışma, bir filmin (görsel düzgüsü olmadan) seslibetimleme metniyle nasıl anlamlandırılabileceğini örnekleyerek betimleme metninioluştururken, betimlenmiş bir filmin (görsel düzgüsü işitsel olarak iletilenbir filmin) kör ve görme engelli izleyiciler üzerinde yaratabileceği olasıetkileri düşünmenin ve ifade seçiminde duyarlılık geliştirmenin ne denli önemliolduğunu vurgulamaktadır. Bu yönüyle, bu araştırma sesli betimleme eğitiminekatkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Çalışmada bazı örnekler/bulgular ise örtükcinsiyet (Braun, 2000a, 2000b) ve/veya toplumsal cinsiyet bağlamındatartışılmıştır. Çalışma, sesli betimlemenin disiplinlerarası olarak araştırılmasınıve bu alanda alımlama çalışmalarının yapılmasını önererek sonuçlandırılmıştır.
KW  - sesli betimleme
KW  - Değirmen
KW  - alımlama çalışması
KW  - örtük cinsiyet
KW  - toplumsal cinsiyet
N2  - The aim of this study is to discuss the challenges encountered bysighted viewers during the reception of audio described audiovisual productswhen the product is received solely through the audio channel and without the visualchannel. The results obtained from this process are discussed within thisframework. The study entails the search for an alternative exercise in audiodescription training and the data includes texts about the audio describedversion and source audio-visual of the Turkish movie Değirmen (Yılmaz, 1986). The texts referred to were produced bystudents during the translation workshop course at the Department ofTranslation and Interpreting. The study focuses on the differences in thereception based on a comparison. The findings are then examined on the basis ofaudio description guidelines which also yields results pertaining to interlingualtranslation. Furthermore it has been noted that whereas some guidelines seemeasier to follow others tends to be more challenging. The study underlines howan audio described movie is received and underlines the importance of targetingblind and visually impaired receivers and to improving translators’ sensitivityin making choices when composing the audio description text. Thus the studyaims to contribute to the audio description training. Some of the examples and findingsare discussed within the framework of covert gender (Braun, 2000a,2000b) and/or gender. In conclusion the study underlinesthe importance of conducting further especially interdisciplinary research onaudio description.
CR  - ACB (2018). The Audio Description Project  http://www.acb.org/adp/guidelines.html(06.02.2018)
CR  - Ayverdi, İ. (2011). Misalli Büyük Türkçe Sözlük, 4. Baskı, İstanbul: Kubbealtı Lugatı Yayınları.
CR  - Baş, N. (2016). Görsel-İşitsel Çeviri, Dublaj ve Sesli Betimleme. Ankara: Grafiker Yayınları.
CR  - Benecke, B. (2004). Audio-Description, Meta: Translators’ Journal, 49, 1, 78-80. http://id.erudit.org/iderudit/009022ar
CR  - Benecke, B. (2014). Audiodeskription als partielle Translation. Modelle und Methode. Berlin: Lit.
CR  - Benecke, B. (2014). Der Ton macht die Audiodeskription, Sprache barrierefrei gestalten. Perspektiven aus der Angewandten Linguistik. Berlin: Frank & Timme, 109-125.
CR  - Braun, F. (2000a). Gender in the Turkish language system. Turkic Languages 4, 3-21.
CR  - Braun, F. (2000b). Geschlecht im Türkischen. Untersuchungen zum sprachlichen Umgang mit einer sozialen Kategorie. Wiesbaden: Harrassowitz.
CR  - Butler, J. (2014). Cinsiyet Belası. (Çev. B. Ertür), 4. Baskı, İstanbul: Metis Yayınları.
CR  - Chmiel, A. ve Mazur, I. (2012). AD reception research: Some methodological considerations,  (Ed: E. Perego) Emerging Topics in Translation: Audio description, EUT, Trieste, 57-80. https://www.openstarts.units.it/bitstream/10077/6361/1/Chmiel_Mazur_EmergingTopics.pdf
CR  - Çarpışma (2005). Umut Aral, kısa metrajlı film. https://www.imdb.com/title/tt0759905/ (Son erişim tarihi: 14.08.2018)
CR  - Değirmen (1986). Atıf Yılmaz, Odak Film, DVD.
CR  - Fine, C. (2011). Toplumsal Cinsiyet Yanılsaması. Zihnimiz, Toplum ve Nörocinsiyetçilik Nasıl Fark Yaratıyor? (Çev. K. Tanrıyar), İstanbul: Sel Yayıncılık.
CR  - Gümüşoğlu, Firdevs (2016). Ders Kitaplarında Toplumsal Cinsiyet, 1928’den Günümüze, 4. Baskı, İstanbul: Tarihçi Kitabevi.
CR  - Holland, A. (2009). Audio Description in the Theater and the Visual Arts: Images into Words. J. Diaz Cintas ve G. Anderman (ed.). Audiovisual Translation: Language Transfer on Screen. Basingstoke: Palgrave Macmillan, 170-185.
CR  - https://www.ofcom.org.uk/__data/assets/pdf_file/0023/19391/guidelines.pdf
CR  - ITC (2000). ITC Guidelines on Standards for Audio Description. http://audiodescription.co.uk/uploads/general/itcguide_sds_audio_desc_word3.pdf (son erişim tarihi 15 Temmuz 2018)
CR  - Kerimoğlu, C. ve Doğan, G. (2015). Türkçede Cinsiyet Görünümleri ve Çağrışımsal Zihniyet, Türklük Bilimi Araştırmaları, 38, 143-178 http://dergipark.gov.tr/download/article-file/157239
CR  - Nöth, W. (2000). Der Zusammenhang von Text und Bild, (Ed: K. Brinker, G. Antos, W. Heinemann, S. F. Sager), Text- und Gesprächslinguistik. Ein internationales Handbuch zeitgenössischer Forschung, 1. cilt, Berlin/New York: de Gruyter, 489-496.
CR  - Ofcom (2017) https://www.ofcom.org.uk/__data/assets/pdf_file/0020/97040/Access-service-code-Jan-2017.pdf (son erişim tarihi 12.07.2018)
CR  - Okyayuz, A. Ş. (2017). Sesli Betimlemenin Çeviribilim Sınıflarında Tanıtımı için Bir Eğitim Bileşeni Önerisi. Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12/22, 559-586.
CR  - Öyle Bir Geçer Zaman Ki (2010- 2013). Zeynep Günay, D Productions. http://www.imdb.com/title/tt1784141/
CR  - Peçenek, D. ve Gökmen, S. (2018). Türkçede Çağrışımsal Cinsiyet Görünümleri. 32. Ulusal Dilbilim Kurultayı, 3-4 Mayıs 2018, İzmir, Bildiri Özetleri, İzmir, 34-35.
CR  - Sesli Betimleme Derneği - Betimleme Kumbarası (t.y.) http://www.sebeder.org/betimleme-kumbarasi.php (son erişim tarihi 06.07.2018)
CR  - Sesli Betimleme Derneği - Hakkımızda (t.y.) http://www.sebeder.org/hakkimizda.php (son erişim tarihi 06.07.2018)
CR  - Snyder, J. (2014). The Visual made verbal, A Comprehensive Training Manual and Guide to the History and Applications of Audio Description, Arlington: ACB.
CR  - Tan, B. (13.02.2013). Bir Devrin Sonu: Değirmen, https://filmhafizasi.com/bir-devrin-sonu-degirmen/ (Son erişim tarihi 09.08.2018)
CR  - Tanış Polat, N. (2009). Çeviribilim ve Dilbilim Bağlamında Türkiye’de Sesli Betimlemenin Yeri ve Önemi, Dilbilim Araştırmaları, 2009/1, 1-10, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi. http://turkoloji.cu.edu.tr/DILBILIM/np_betimleme/np_betimleme.htm
UR  - https://doi.org/10.37599/ceviri.518756
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/635874
ER  -