TY - JOUR T1 - NEVEVÎ’NİN, MİNHÂC ŞERHİNDE MÜSLİM VE SAHÎH’İ HAKKINDAKİ TESPİT VE TENKİTLERİ TT - THE DETERMİNATION AND CRITICISMS OF THE IMAM AL-NAWEVI ABOUT MUSLIM AND CORRECT AU - Acet, Semih PY - 2019 DA - April Y2 - 2019 DO - 10.26791/sarkiat.519551 JF - Şarkiyat PB - Şarkiyat Araştırmaları Derneği WT - DergiPark SN - 1308-9633 SP - 52 EP - 73 VL - 11 IS - 1 LA - tr AB - Sahîh-i Müslim, hadis alanında itibar gören, şerh, hâşiye veihtisar nevinden birçok çalışmaya temel teşkil eden önemli bir kaynak kabuledilmektedir. Tarih boyunca alimler Sahih-i Müslim’in daha iyianlaşılabilmesi adına birçok eser kaleme almışlardır. Bu çalışmalar içerisinde İmam Nevevî’ninşerhi, önemli bir mevki kazanmıştır. Nevevî, şerhinin çeşitli yerlerindeMüslim’in hadis alanındaki konumuna temas etmiştir. Bu vesile ile İmam Nevevî, eserinin mukaddimeve şerh bölümünde, İmam Müslim’in hadis alanındaki ihtiyatına, rivayetlerintahrici esnasında gözettiği esaslara, müellifin eserini meydana getirirkentakip ettiği metoda değinmiştir. Gerektiği durumda müdafaa sadedinde görüşlerede yer ayıran İmam Nevevî, ihtiyaç arzettiği zamanlarda Müslim’i tenkitten degeri durmamıştır. Bizbu makalemizde Nevevî’nin Minhâc şerhinde Müslim ve Sahîh’ihakkında yapmış olduğu değerlendirmelerini irdelemeye çalışacağız. Bunuyaparken de öncelikle Nevevî’nin gerek Müslim gerekse Sahîh’i hakkındakideğerlendirmelerine, akabinde alimlerin Müslim ve eserine dair tenkitlerine,son olarak da yapılan tenkitler karşısında Nevevî’nin tespitlerine temasedilecektir. Neticeolarak Kur’ân’ın dışında hatadan berî hiçbir eserin olamayacağını gösterenmakalemizin, Müslim ve eserini tahlil adına bir ışık tutacağı kanaatindeyiz. KW - Nevevî KW - Müslim KW - Hadis KW - Şerh KW - Sahîh N2 - Sahîh-i Muslim is an important resource that forms the basisof many works that are respected in the field of hadith. Throughout history,scholars have written many works in order to better understand Sahîh-i Muslim. In this works, the commentary of Imam Al-Nawevi gained asignificant position. Imam Al-Nawevi mentioned to position of Muslim’s hadithscience while writing his commentary. In this context Imam Al-Nawevi mentionedupon the precaution in the hadith science, the criteria observed in theprotection of the hadith, the methodwhich used during the author writing his Works, the criticisms to İmamMuslim and his work. Imam Al-Nawevi, who included expressions in his defense,also didn’t refrain from criticizing Muslim from time to time. In this articlewe will try to record the evaluations of Nawevi about Muslim, with theframework of Minhâc,and his Sahîh. In doing so, first of all Nawevi’s evaluationsabout both Muslim and Sahîh, then criticisms of scholars about Muslim andhis work and then Nawevi’s evaluations in the face of recent criticisms will bereferred. Consequently,we believe that our article, which show that there are no faultless works ofexcept for the Holly Qur’an, will shed light on analyzing Muslim and his work CR - ACET, Semih. İmam Nevevî ve Minhâc İsimli Eserinin Hadis Şerhçiliği Açısından Değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Dicle Üniversitesi, 2018. AŞIKKUTLU, Emin. Hadiste Rical Tenkidi. İstanbul: Marmara Üniversitesi İFAV Yayınları, 1997.ATÂ Ahmed, İbrahim Hasan. es-Sınâatü’l-Hadisiyye fî Şerhi’n-Nevevî alâ Sahîh-i Müslim. Kahire: Zehrâü’ş-Şark, 2008.AYDINLI, Abdullah. Hadis Istılahları Sözlüğü, Hadisevi, İstanbul 2006.AYNÎ, Ebû Muhammed (Ebü’s-Senâ) Bedrüddîn Mahmûd b. Ahmed b. Mûsâ b. Ahmed. Umdetü’l-Kârî Şerhu Sahîh-i Buhârî. Mısır: Mektebetü ve Matabaatü Mustafa el-Bâbî Halebî, 1972.BABANZADE. Ahmed Naim. Sahîh-i Buhârî Muhtasarı Tecrîd-i Sarîh Tercemesi ve Şerhi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1984.BAĞCI, Musa. “el-Kutubu's-Sitte Kavramının Tarihsel Gelişimi ve Otoritesini Oluşturan Faktörler”, İslâmi İlimler Dergisi. 3/2 (Güz 2007). 123-160.BİLEN, Mehmet. İbn Hacer’in Buhârî Savunusu. Ankara: Ankara Okulu, 2013.ÇAKAN, İsmail Lütfi. “Dârekutnî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 8: 488-390. İstanbul: TDV Yayınları, 1993.…………….Hadis Edebiyatı. İstanbul: Marmara Üniversitesi İFAV Yayınları, 2003.ÇELEBİ, Katip. Keşfü’z-Zunûn. Beyrut: Daru İhyî Türasi’l-Arabiyye, tarihsiz.DAVUDOĞLU, Ahmed. Sahîh-i Müslim Tercüme ve Şerhi, İstanbul 2013.el-BÂCÎ, Ebû’l-Velîd Süleyman b. Halef el-Mâlikî. et-Ta’dîl ve’t-Tecrîh limen Harace anhü el-Buhârî fî Câmi’ı-s-Sahîh. Thk. Ahmed Lebzâr. Marakeş, 1991.el-BAĞDÂDÎ, Hatîb. el-Muvaddih li-Evhâmi’l-Cem’ ve’t-Tefrîk. Thk. Abdurrahman b. Yahyâ el-Muallimî. Dâr’ül-Fikri el-İslamiyyi, 1985.el-GASSÂNİ, Ebû Ali el-Ceyyânî. Takyîdü’l-Mühmel ve Temyîzü’l-Müşkil. Mekke: Dâr’ül-Âlemi’l-Fevâid, 1421.el-KEVSERÎ, Muhammed Zâhid. Makâlât. Kahire: Mektebetü’t-Tevfîkiyye, tarihsiz.HATİBOĞLU, M. Said. Hadis Tedkikleri. Ankara: Otto Yayınları, 2009.……………. “Müslüman Âlimlerin Buhârî ve Müslim’e Yönelik Eleştirileri”. İslâmi Araştırmalar. 10/1-3 (1997): 1-14.İBN MANZÛR, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed er-Rüveyfiî. Lisânü’l-Arab. Beyrut: Dâru Sâdır, 1997.İBNÜ’S-SALÂH, Ebû Amr Takıyyüddîn Osmân b. Salâhiddîn Abdirrahmân b. Mûsâ eş-Şehrezûrî. Sıyânet-ü Sahîh-i Müslim mine’l-İhlâli ve’l-Galat ve Himâyetühü mine’l-İskâti ve’s-Sakat, Thk. Muvaffak b. Abdullah b. Abdülkâdir, Beyrut: Dârü’l-Garbi’l-İslamî, 1984. …………………Ulûmü’l-Hadîs, Thk. Nurettin Itr. Dımaşk: Dârü’l-Fikr, 1998.İZMİRLİ, İsmail Hakkı. Hadis Tarihi, Nşr. İbrahim Hatiboğlu. İstanbul: Darulhadis, 2002. KANDEMİR, Yaşar. “Sahihayn'e YöneltilenTenkitlerin Değeri”. Sünnetin Dindeki Yeri. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2000.…………….“el-Câmiu’s-Sahih”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 7:114-123, İstanbul: TDV Yayınları, 1993.……………..“Sahîhayn”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 35: 523-527; İstanbul: TDV Yayınları, 2008KIRBAŞOĞLU. M. Hayri. İslâm Düşüncesinde Hadis Metodolojisi. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2006.KOCA, Ferhat, “Müşkil”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 32: 161-162. İstanbul: TDV Yayınları, 2006.KOÇYİĞİT, Talat. Hadis Istılahları. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, Ankara Basımevi, 1980. NEVEVÎ, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî. el-Minhâc Şerhu Sahîh-i Müslim b. Haccâc. Thk. Şeyh Halil Memûn b. Şîhâ. 18 Cilt. Beyrut: Dâr’ül-Ma’rife, 1427.……….Mâ Temessü ileyhi Hâcetü’l-Kârî li Sahîh-i’l-İmâmi’l-Buhârî. Thk. Ali Hasan Ali Abdülhamit. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye.………..İrşâdü Tullâbi’l-Hakâik ilâ Ma’rifeti Süneni Hayri’l-Halâik Sallallâhü Aleyhi ve Sellem. Thk. Nurettin Itr. Beyrut: Dârü’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1991..………Tehzîbü’l-Esmâ ve’l-Lügât. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, tarihsiz.ÖZAFŞAR Mehmet Emin. Hadis ve Kültür Yazıları. Ankara: Otto Yayınları, 2015.………… “Rivayet İlimlerinde Eser Karizması ve Müslim’in el-Câmiu's-Sahîh’i”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 39 (1999): 287-356.ÖZCAN, Kemal. Müslim’e Yöneltilen Eleştiriler. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, 2014.ÖZTOPRAK, Mustafa. “Endülüs Hadisciliğinde Sahîhayn Algısı ve Doğu İslâm Dünyasıyla Karşılaştırılması”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 34 (2013): 109-136.SEZGİN, Fuad. Târîhü’t-Türâsi’l-Arabî. Riyad: Câmiatü Melik Suud, 1991.SÜYÛTÎ, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân. Tedrîbü’r-Râvi fî Şerhi Takrîbü’n-Nevevî, Beyrut: Müessetü Kütübi’s-Sekafiyye, 2003.TAHÂNEVÎ, Zafer Ahmed Osmânî. İ’lâü’s-Sünen. Thk. Muhammed Takî el- Osmânî. Karaçi: İdâretü’l- ve’l Uûmi’l-İslâmiyye, 1418.TUĞLU, Nuri. “Eser Karizması Mı Musannif Karizması Mı?”. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 17/2 (2012): 51-70.UĞUR, Mücteba. Hadis İlimleri Edebiyatı. Ankara: TDV Yayınları, 2006.ZEHEBÎ, Şemsüddin Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed b. Osman. Siyerü A’lamü’n-Nübelâ, Beyrut: Müessetü’r-Risâle, tarihsiz. UR - https://doi.org/10.26791/sarkiat.519551 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/704968 ER -