TY  - JOUR
T1  - Kaybolmaya Yüz Tutan Bir Halk Geleneği:  Çelüm Çelüm Çemçecük veya Çemçegelin
AU  - Erdal, Kelime
PY  - 2019
DA  - February
DO  - 10.22559/folklor.850
JF  - Folklor/Edebiyat
JO  - folk/ed
PB  - Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1300-7491
SP  - 29
EP  - 40
VL  - 25
IS  - 97
LA  - tr
AB  - Tüm insanlık için hayati değere sahip olan su ve onun kaynağı olan yağmur,doğal olarak kültürümüzde kutsanmış, suyun ve yağmurun yokluğu ya da azlığıhalkı endişelendirmiştir. Bu endişe, halkın kendi içinde sorgulama, kendinceçözüm üretme yollarını araştırmasına yol açmıştır. İşte bu arayışlar sonucundahalkın ürettiği çözüm yolları zaman içinde kabul görerek kültüre mal olmuş,nesilden nesile aktarılarak günümüze ulaşmış, kültürümüzün önemli yapıtaşlarını oluşturmuştur.Çelüm çelüm çemçecük ya da çemçegelin, çıkış itibariyle bir inanışı temsiletse de çocuklar bunu sahiplenmiş, oyuna dönüştürmüş, yayılmasında veyaşatılmasında önemli rol oynamışlardır. Bu inanış ve oyun, tüm halk kültürüdeğerlerinde olduğu gibi farklı yörelerde farklı şekillerde yer alsa da Muşkültürü denince ilk akla gelen ve kaybolmaya yüz tutmuş değerlerdendir. İlahive maniler eşliğinde oynanan oyun, hem çocuklar için bir eğlence aracı hem deyağmur yağması için edilen bir halk duasıdır.Çelüm Çelüm Çemçecük, tahta bir çömçenin ya da bir araya getirilen çubukşeklindeki tahta parçalarının çeşitli bez parçaları ile süslenerek gelin halinegetirilmesiyle oynanır. Çocuklar bunu kapı kapı dolaştırıp bir yandan yağmuryağması için maniler söylerken diğer yandan kapısını çaldıkları evlerdenkendilerine de bir şeyler isterler. Ev sahibi, kapı kapı dolaştırılan bu tahtadanoyuncağın üzerine yağmur yağması dileğiyle su döker, çocuklara da baştaşeker olmak üzere evinde var olan yiyeceklerden verir.Araştırmada, farklı yörelerde farklı şekillerde oynansa da daha çok Muşile özdeşleşen Çelüm Çelüm Çemçecük geleneği ve çocuk oyunu; tarihselgeçmişi, içerdiği mani, ilahi ya da inanışlarıyla ayrıntılı olarak incelenmiş,günümüzde unutulmaya yüz tutan bu geleneksel oyunun geleceğe taşınmasıhedeflenmişti
KW  - Muş
KW  - gelenek
KW  - çelüm çelüm çemçecük
KW  - çemçegelin
KW  - yağmur duası
CR  - Acıpayamlı, O. (1964). Türkiye’de yağmur duası. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya
Fakültesi Dergisi, XXII (3- 4), Temmuz - Aralık, 221-250.
CR  - Akalın, F. (1970). Muş İl Yıllığı, Muş.
CR  - Aliyeva Esen, M. (2008). Geleneksel çocuk oyunlarının eğitimsel değeri ve unutulmaya yüz
tutmuş Ahıska oyunları. Eğitim Fakültesi Dergisi XXI (2), 357-367.
CR  - And, M. (2003). Oyun ve bügü. 2. baskı. İstanbul: Yapı Kredi.
CR  - Bulakçıbaşı, D. S. (2018, Mart Perşembe). Çemçegelin oyunu. (K. Erdal, Röportaj yapan)
Çoruhlu, Y. (2002). Türk mitolojisinin ana hatları. İstanbul: Kabalcı.
CR  - Demren, Ö. (2006 / 12). Yağmur yağdırma ritüeli çerçevesinde Ortaköy “yağmur duası”. Türkbilig,
76-92.
CR  - Gökşen, G. (2016). Çomçalı Gelin-Belgesel. (Yönetmen, G. M. Bozokul)
CR  - Huizinga, J. (1995). Homo ludens, oyunun toplumsal ı̇şlevi üzerine bir deneme, (Çev. M. A.
Kılıçbay). İstanbul: Ayrıntı.
CR  - Özdemir, N. (2006). Türk çocuk oyunları. Cilt I, Ankara: Akçağ.
CR  - Sayar, A. (2016). Çomçalı gelin-Belgesel. Gaziantep (Yönetmen, G. M. Bozokul)
Sel, R. (1974). Eğitsel oyun. Ankara: Ayyıldız.
CR  - Sınar Çılgın, A. (2007). Çocuk edebiyatı. İstanbul: Morpa Kültür.
CR  - Şimşek, E. (2003). Anadolu’da yağmur duasına bağlı olarak oynanan bir oyun: Çömçeli gelin.
Milli Folklor, Sayı 60, s. 79-87.
CR  - Taşkın, H. (Yöneten). (1986, Muş). Muş’un genel özellikleri. İl İl Türkiye. TRT Belgesel [Sinema
Filmi]
UR  - https://doi.org/10.22559/folklor.850
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/637556
ER  -