TY  - JOUR
T1  - Afyonkarahisar Yorganlarının Teknik, Desen ve Kompozisyon Özellikleri
TT  - Technical, Pattern and Composition Specifications of Afyonkarahisar Quilts
AU  - Küçükkurt, Ülkü
PY  - 2019
DA  - September
DO  - 10.32709/akusosbil.522985
JF  - Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
JO  - AKÜSBD
PB  - Afyon Kocatepe Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1302-1265
SP  - 1014
EP  - 1027
VL  - 21
IS  - 3
LA  - tr
AB  - İnsanlıktarihi kadar eski olan temel ihtiyaçlar içinde örtünme yer almaktadır. Teknikve estetik anlamda kendini geliştiren insan, yorgan üretiminde bu süreciyaşamıştır. Dîvânu Lugâti’t Türk’te yorgan: Yogurkan, yörgen olarakgeçmektedir. Türklerin tarihinde yorgan her dönem önemini korumuş, hayatınvazgeçilmez bir parçası olmuştur. Ege bölgesinde yer alan ve karasal iklimesahip Afyonkarahisar’da günlük kullanılan eşyalar ve çeyiz geleneğinde yorganınönemli bir yeri vardır. Şer’iye sicillerinde yorganlar, kayıt altınaalınmıştır. Afyonkarahisar’da yorgan dikimi atölyelerde ve evlerde yapılmakta,atölyelerde erkekler, evlerde kadın ustalar çalışmaktadır. Afyonkarahisar’dayün, pamuk dolgulu yorganlar dikilmektedir. Yorganlarda açık renkler, pasteltonlar tercih edilmektedir. Motifler bitkilerden, eşyalardan ve geometrikşekillerden oluşturulmuştur. Hazır yorganların mağazalarda yerini almasıyla eldikimi yorganlara ilgi azalmış, zamanla arz ve talebe bağlı olarak yorganustalarının sayısında azalma meydana gelmiştir. Çalışmada, alan araştırmasıyöntemi kullanılarak kaybolmaya yüz tutmuş Afyonkarahisar el dikimiyorganlarının, incelenerek yazılı kaynak haline getirilmesi amaçlanmıştır.Araştırmada, yorganların Afyonkarahisar kültüründe ki yerine, üretimindekullanılan malzemelere, dikim tekniklerine, desen özellikleri ile yorgan örneklerineyer verilmiş, üretimin devamına yönelik önerilerde bulunulmuştur.
KW  - Afyonkarahisar
KW  - kültür
KW  - yorgan
KW  - yorgan üretimi
KW  - yorgan motifleri
N2  - Covering their bodies is oneof the basic needs of humankind, which is as old as the history of humanity.Humans who developed themselves in technical and aesthetic sense experiencedthis process in the production of quilts. The quilt in Diwan-ı Lughat Al Turkis referred to as yogurkan or yörgen. In the history of Turks, quilts havealways been important and have been an indispensable part of life. AtAfyonkarahisar in the Aegean region, which has a continental climate, quiltshave an important place within the daily items and dowery tradition. Quiltswere recorded in the Şeriye registers In Afyonkarahisar, quilt production isdone in workshops and houses, men work in workshops, and female crafters workin houses. Wool and cotton-filled quilts are sewn in Afyonkarahisar. Lightcolors and pastel tones are preferred in quilts. Motives represent plants,objects and geometric shapes. With the availability of ready-made quilts instores, interest in hand sewing quilts decreased, and the number of quiltmasters decreased in time due to supply and demand. In this study, it is aimedto transform the quilts of Afyonkarahisar, which are among the traditional artsand in the brink of being lost, by using the field research method. In theresearch, place of the quilt in Afyonkarahisar culture, the materials used inproduction, sewing techniques, pattern characteristics quilt samples werementioned and suggestions were made for the continuation of this art.
CR  - Çeliker, D. ve Ölmez, F. N. (2012). Burdur İlinde Yorgancılık, Art-e, 5 (1): 122-138.
CR  - Çetin, N. (2013). Yorgan Kitabı, İçinde: Torbalı ve Civarında Yorgan Motifleri (Ed: E. G. Naskali), Ankara: Kitabevi.
CR  - Duman, M. (2007). Geleneksel Türk Yorgancılık Sanatı, İstanbul: Heyamola Yayınları
CR  - Ercilasun, A. B. ve Akkoyunlu, Z. (2015). Kaşgarlı Mahmud Divanu Lugatit Türk, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Genç, R. (1997). Kaşgarlı Mahmud’a Göre XI. Yüzyılda Türk Dünyası, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
CR  - Gümüşer, T. (2018). Kaybolmaya Yüz Tutmuş Geleneksel Türk Yorgancılığının Analizi: Tire İlçesi Örneği, Akra Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 6 (15): 229-237.
CR  - Karatay, S. ve Sert, E. (2018). Aksaray El Sanatları, Ankara: Aksaray Valiliği Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları.
CR  - Kemer, G. ve Etikan, S. (2014). Niğde İli Kemerhisar Beldesinde Yorgancılık, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 3 (1): 25-36.
CR  - Ögel, B. (1991). Türk Kültür Tarihine Giriş 3. Cilt, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
CR  - Öz, T. (1951). Türk Kumaş ve Kadifeleri 2. Cilt, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi yayınları.
CR  - Türk Dil Kurumu (2019). Güncel Türkçe Sözlüğü,
http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5c55aad48259c5.70231921 (Erişim Tarihi: 02.02.2019).
CR  - Yardımcı, N. (2008). Ankara El İşi Yorganları Üzerine Bir Araştırma, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
CR  - Darı, B. (2018). Yorgan Dikimi Konulu Görüşme.
CR  - Kartal, İ. (2018, 2019). Afyon Yorgancılığı Konulu Görüşme.
CR  - Küçükkurt, L. (2019). Afyon Yorgancılığı Konulu Görüşme.
CR  - Uzun, İ. S. (2018). Afyonkarahisar Esnaf ve Sanatkârlar Odası Birliğine kayıtlı yorgan ustaları konulu görüşme.
CR  - Yalçınkaya, R. G. (2019). Afyonkarahisar Yorgancılığı Konulu Görüşme.
CR  - İlker, Yalçınkaya, G. (2019). Afyonkarahisar Yorgancılığı Konulu Görüşme
UR  - https://doi.org/10.32709/akusosbil.522985
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/818681
ER  -