TY - JOUR T1 - Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Tarihsel Sorgulama Becerilerinin Değerlendirilmesi TT - Evaluation of Historical Questioning Skills of Social Studies Teacher Candidates AU - Özmen, Cengiz AU - Kuşçu, Samet PY - 2019 DA - October DO - 10.33437/ksusbd.523967 JF - Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi PB - Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi WT - DergiPark SN - 1304-8120 SP - 342 EP - 362 VL - 16 IS - 2 LA - tr AB - Bilgininhızla yayıldığı ve hayata verdiği faydaların yanı sıra bilgi kirliliğinin deson derece etkin olduğu günümüzde, sunulan bilgilerin güvenilirliğinisorgulamak da önem taşımaktadır. Özellikle sosyal paylaşım alanlarında verilenbilgilerle ya da birkaç dakikalık videolarla tarihi olaylar saptırılmakta,algılar yanlış bir şekilde yönlendirilmektedir. Bu bağlamda öğrencilerin düşünmebecerileri üzerinde önemli bir etkisi olduğu düşünülen öğretmenlerin ‘’Tarihselsorgulamaya dayalı araştırma becerilerine ‘’ sahip olması son derece önemlidir.Nitel desende tasarlanan bu araştırmanın amacı, Sosyal Bilgiler öğretmenadaylarının tarihsel sorgulamaya dayalı araştırma becerilerinin kullanımdurumlarını incelemektir. Bu çalışmada veri toplama aracı olarak literatürdekabul görmüş tarihsel sorgulamaya dayalı araştırma becerisini oluşturan altbeceriler doğrultusunda hazırlanan sorular ve ilgili tarihsel kanıtların yeraldığı çalışma yaprakları kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenadaylarının tarihi kanıtlar üzerinde benzer sorular sordukları, özgünyanıtların sınırlı olup derinlemesine ele almakta zorluk yaşadıkları, tarihikanıtları ele alırken aidiyet duygusuyla hareket edip nesnel bir bakış açısıoluşturmakta zorlandıkları, sorgulamayarak var olanı betimlediklerigörülmüştür. Tarihi konularda verileri yorumlamaktan ziyade ön bilgilerindenistifade ettikleri ve duygusal cevaplar verdikleri görülmektedir. Ancak bazıöğretmen adaylarının diğer becerilere nispeten önyargı veya çarpıtmaları tespitedebildikleri, görüşlerini tarihsel kanıtlarla destekleme konusunda ise yeterlibeceriyi gösteremedikleri anlaşılmaktadır. KW - Tarihsel sorgulama KW - Sosyal bilgiler KW - Öğretmen Adayları Tarihsel Düşünme Becerisi N2 - The aim of this research, which is designed as a qualitative research, is to examine the use of social studies teacher candidates’ historical inquiry-based research skills. In this study, as the data collection tool, the worksheets containing the questions prepared in the direction of the sub-skills forming the historical inquiry-based research skill accepted in the literature and the related historical evidence are used. As a result of the research, it was seen that the teacher candidates had asked similar questions on the historical evidence, they had difficulty in dealing with the limited and in-depth answers of the historical evidence, they were sensitive to the historical evidence and acted with the sense of belonging and were forced to form an objective point of view. In historical matters, it is seen that they have used their preliminary knowladge and feeling instead of interpretation of numerical data. Some of the candidates questioned, but they were forced to use historical evidence. CR - Başar, H. (2013). Nasıl Düşünelim? (1. Baskı b.). Ankara: Pegem Aademi. CR - Bayramoğlu, A. Ç. (2016). Sosyal Bilgiler Programında Yer Alan Tarih Konularının Tarihsel Düşünme Becerileri Açısından Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, T.C Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın CR - Bektaş, M., ve Horzum, M. (2010). Otantik Öğrenme. Ankara: Pegem Akademi. CR - Benazus, H. (2011). Düşünce: İnsana Tanınan Ayrıcalık. İstanbul, Türkiye: Hiperlink/Bizim Kitaplar. 04 16, 2018 tarihinde http://eds.b.ebscohost.com/eds/detail/detail?vid=4&sid=ccacd813-6ee9-48fa-a557-af5e0266113d%40sessionmgr101&bdata=Jmxhbmc9dHImc2l0ZT1lZHMtbGl2ZQ%3d%3d#AN=571015&db=nlebk adresinden erişilmiştir. CR - Bono, E. (1999). Altı Şapkalı Düşünme Tekniği (2. Baskı b.). (E. Tuzcular, Çev.) İstanbul: Remzi Kitapevi. CR - Buny, J. B. (2010). Düşünme Ve Konuşma Özgürlüğü (1. Baskı b.). (M. Özdil, Çev.) İstanbul: Çalış Ofset. CR - Collingwood, R. G., ve Dinçer, K. (1996). Tarih Tasarımı. Ankara: Hiperlink (Firm). doi:610344 CR - Demircioğlu, İ. H. (2009, Ocak). ‘’Tarih Öğretmenlerinin tarihsel düşünme becerilerine yönelik görüşleri’’, Milli Eğitim Dergisi, 39(184), 228-239. CR - Demirkaya, H. (2008). Sosyal Bilgilerde Düşünme Ve Soru Sorma Becerileri. B. Tay, Ve A. Öcal İçinde, Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi (s. 392). Ankara: PEGEM Akademi. CR - Dilek, D. (2002). Tarih Derslerinde Öğrenme Ve Düşünce Gelişimi (2. baskı b.). Ankara: Pegem A Yayınları. CR - Doğan, Y. (2007). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Tarihsel Yazılı Kanıtların Kullanımı. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. CR - Guitton, J. (2011). Düşünme Sanatı (1. Baskı b.). (C. Perin, Çev.) Ankara: Elips Kitap. CR - Güneş, F. (2016). ‘’Eğitimde Sorgulamanın Gücü’’ Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 188-204. CR - Işık, H. (2008, EKİM). ‘’Tarih Öğretiminde Döküman Kullanımının Öğrencilerin Başarılarına Etkisi’’, Kastamonu Eğitim Dergisi, 16, 389-402. CR - Jenkins, K. (1997). Tarihi Yeniden Düşünmek (1. b.). (B. S. Şener, Çev.) Ankara: Dost Kitap Evi. CR - Karademir, Ç. A. (2013). Öğretmen Adaylarının Sorgulama ve Eleştirel Düşünme Becerilerinin Öğretmen Öz Yeterlik Düzeyine Etkisi. Doktora tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın. CR - MEB. (2018).Ortaöğretim tarih dersi öğretim programı (9,10 ve 11. sınıflar ). 43. Ankara. CR - MEB. (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı. Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 Ve 7. Sınıflar). Ankara. CR - Narin, N., ve Aybek, B. (2010). ‘’İlköğretim İkinci Kademe Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Eleştirel Düşünme Becerilerinin İncelenmesi’’ Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 336-350. CR - Özmen, C. (2015, July). ‘’Social Studies Teacher Candidates Views On Historical Thinking Skills. Educational Research And Reviews’’, 10(14), 2031-2042. CR - Öztürk, Y. A., Bilgen, Z., ve Bilgen, S. (2017, Temmuz-Aralık). ‘’Sorgulama Becerileri İle Kendi Kendine Öğrenme Becerileri Arasındaki İlişki: Temel Eğitim Öğretmen Adaylarına Yönelik Bir Araştırma’’ Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 179-214. CR - Peale, N. V. (2003). Olumlu Düşünmenin Gücü (14. Basım b.). (Ş. CÜCELOĞLU, Çev.) İstanbul: Sistem Yayıncılık. CR - Saygın, O. (2011). Düşünce Becerisi (5. Baskı b.). İstanbul: Karma Kitaplar. CR - Şimşek, A. (2008). ‘’Tarih Öğretiminde Sorgulamacı Yaklaşım Çerçevesinde Soru Sorma Becerisi Ve Lise Tarih Ders Kitaplarının Durumu’’, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(1), 1-15. 08 31, 2018 tarihinde https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/436/281 adresinden erişildi CR - Turan, R. (2016). ‘’Tarih Öğretmenlerinin Öğrencilere Temel Ve Tarihsel Düşünme Becerilerinin Kazandırılma Düzeyine İlişkin Görüşleri’’, Journal of Turkish Studies, 11(Volume 11 Issue 14), 705–705. CR - TDK. (2018, 04 10). Türk Dil Kurumu. http://www.tdk.gov.tr: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5acc9a935e3034.09752860 adresinden erişildi. CR - University of California, L. A. (2018). https://phi.history.ucla.edu/nchs/historical-thinking-standards/. 08 30, 2018 tarihinde https://phi.history.ucla.edu/: https://phi.history.ucla.edu/ adresinden erişildi CR - Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2003). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (3. b.). Ankara: Seçkin Yayıncılık UR - https://doi.org/10.33437/ksusbd.523967 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/840424 ER -