TY  - JOUR
T1  - EMEKLİ ASTSUBAYLARIN YAŞAM DOYUMU VE UMUTSUZLUK DÜZEYLERİ İLİŞKİSİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER
AU  - Küçükoğlu Yalçın, Leman
AU  - Özmen, Dilek
PY  - 2019
DA  - December
Y2  - 2019
JF  - Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi
JO  - EGEHFD
PB  - Ege Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2147-3463
SP  - 93
EP  - 102
VL  - 35
IS  - 3
LA  - tr
AB  - ÖZETAmaç: Çalışmada Balıkesir İl merkezinde yaşayan emekli astsubayların yaşamdoyumları ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlandı.Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel tipte olan araştırmanın evreniniBalıkesir-Türkiye Emekli Astsubaylar Derneği’ne (TEMAD) kayıtlı 1211 emekliastsubay oluşturdu (N=1211).Araştırmanın örneklemi ise en küçük örnek sayısı bilinmeyen prevalans%50 alınarak, 0.05 sapma ve %95 güven aralığında 292 astsubaydan oluştu(n=292). Veriler Şubat-Haziran 2016 tarihleri arasında Sosyo-Demografik BilgiFormu, Yaşam Doyumu Ölçeği ve Beck Umutsuzluk Ölçeği kullanılarak toplandı.Verilerin analizi SPSS 20,0 (Statistical Package Social Sicience) paketprogramıyla yapıldı.Bulgular: Araştırmaya katılanların yaş ortalaması 55,58±8,37, ortalama emekliliksüreleri 11,74±9,08’dır. Emekli astsubayların 9,81±4,52 yaşam doyumu puanortalaması ile orta düzeyde yaşam doyumuna sahip oldukları, umutsuzlukortalaması da 9,03±6,24 orta olarakbulundu. Emekli astsubayların yaşam doyumunu etkileyen faktörleremekliliğe hazır olma, emekli maaşından başka geliri olma durumu, emekliliksonrası mali durum ve emeklilik sonrası yakın aile bireyleri ve arkadaşlıkilişkilerinde değişiklik olarak belirlenirken; umutsuzluk düzeyini etkileyenfaktörler ise; emeklilik süresi, emekliliğe hazır olma durumu, emekli maaşındanbaşka geliri olma durumu, emeklilik sonrası mali durum ve emeklilik sonrasıyakın aile bireyleri ve arkadaşlık ilişkilerinde değişiklik olarak bulundu(p<0,05). Emekli astsubayların yaşam doyumları ile umutsuzluk düzeylerikarşılaştırıldığında ise, yoğun umutsuzluk yaşayan emekli astsubayların%78,7’sinin yaşam doyumu puanlarının düşük olduğu ve aralarındaki farkınistatistiksel olarak anlamlı olduğu görüldü (p<0,05). Sonuç: Emekli astsubayların Beck Umutsuzluk Ölçeği puanı ile Yaşam DoyumuÖlçeği puanı arasında da negatif yönde güçlü bir ilişki bulundu (r =-0,694,p<0,05). Emekliye ayrılacak astsubaylara emeklilik öncesi dönemde emeklilikyaşamlarına uyumlarını sağlayacak programlar düzenlenmesi umutsuzlukdüzeylerini azaltma ve yaşam doyumlarını arttırma açısından yararlı olabilir. Anahtar kelimeler: YaşamDoyumu, Umutsuzluk, Emekli Astsubay, halk sağlığı hemşireliğiDestekleyen kurumlar:Kaynakça:1.Aközer M. Nuhrat C. Say Ş. “Türkiye'de yaşlılık dönemineilişkin beklentiler araştırması” Aile ve Toplum, 2011, 7 (27): 103-128.2.Baran AG. (Editör). Ulusal Yaşlılık Kongresi Kitabı.İçinde: Kalınkara V, Akın GV. Başarılı Yaşlanma Modellerinin SosyolojikAnalizi. Ankara: Gazi Kitabevi, 2007:236-45.3.Bayramova N. Karadakovan A. “Kronik hastalığı olanbireylerin umutsuzluk durumlarının incelenmesi”, Atatürk ÜniversitesiHemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2004, 7(2): 39-47.4.Beck A.T. Weissman A. Lester D. Trexler L. “Themeasurement of pessimism: the hopelessness scale”, Journal of Consulting andClinical Psychology, 1974, 42 (6): 861-865.5.Çelikel F.Ç. Erkorkmaz Ü. “Üniversite öğrencilerindedepresif belirtiler ve umutsuzluk düzeyleri ile ilişkili etmenler”Nöropsikiyatri Arşivi, 2008, 45: 122-129.6.Çetinkaya E. “Emekli bireylere yaşam doyumununyordayıcıları olarak sosyal destek ve öz-yeterlilik” (Tez). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal BilimlerEnstitüsü Yüksek Lisans Tezi; 2011.7.Dost Tuzgöl M. Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumununbazı değişkenlere göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim FakültesiDergisi, 2007, 22 (22): 132-143.8.Dünyaoğulları Ö. Üniversiteson sınıf öğrencilerinin kendilerini gerçekleştirme engelleriyle genel ertelemeeğilimi ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez). DokuzEylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi; 2011.9.Erol S. “Yaşlılık sigortası ve emeklilik yaşıtartışması”, Sosyal Bilimler Dergisi, 2011,1 (1), ss. 40-65.10.Güler K.” Beden imajının üniversite öğrencilerinde yaşamdoyumu ve umutsuzluk üzerine etkisi “(Tez). Beykent Üniversitesi, SosyalBilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi; 201511.Günay G. Bireylerin kişi ve aile olarak emekliliğehazırlanmalarına ilişkin plan yapma durumlarının incelenmesi (Tez). HacettepeÜniversitesi, Aile ve Tüketici Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora Tezi; 2006.12.İçli G. “Yaşlılar ve yaşlılığın değerlendirilmesi:Denizli İli üzerine niteliksel bir araştırma”, Yaşlı Sorunları AraştırmaDergisi, 2010, (1):7-14.13.İlbay A.B. Yiğit Y. Özişli Ö. “Emeklilerin yaşam doyumuve rehberlik ihtiyacı ilişkisi- Sakarya örneği “ Bülent Ecevit Üniversitesi,Sakarya Üniversitesi, Journal ofBehavior at Work, 2016 1 (1):6-12.14.Kapıkıran Ş. “Yaşlılarda yalnızlık ile yaşam doyumuarasındaki ilişki: sosyal desteğin aracılık rolünün sınanması”, Yaşlı SorunlarıAraştırma Dergisi (YSAD), Haziran 2016,9: 13-25.15.Karataş K. DuyanV. “Difficulties that elderly people encounter and their life satisfaction”.Social Behavior and Personality: An International Journal, 2008, 36(8):1073-1084.16. Kılıç D. Türkoğlu N. Adıbelli D. Armut S. “Geriatrikyaş grubundaki kişilerin yaşam doyumu ve yaşam tutum profilleri arasındakiilişki”, Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 2016, 5(1): 1-8. 17.Kılınç C. Eşel E. “Stres tepkisi süreci”, KlinikPsikofarmokoloji Bülteni, 2002, 12:41-48.18.Kuraner E. Askeri emekli personelin umutsuzluk düzeylerive psiko-sosyal durumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi (Tez). SelçukÜniversitesi Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi; 2004.19.Li H. Iris C. Ling X. "Life satisfaction of olderChinese adults living in rural communities", Journal Of Cross-CulturalGerontology, 2013, 28 (2):153-165.20.Mascaro, N., & Rosen, D. H. (2005). Existentialmeaning’s role in the enhancement of hope and prevention of depressivesymptoms. Jour- nal of Personality, 73, 985-1013.doi:10.1111/j.1467-6494.2005.00336.x21.Odell K.S. Soloninka J.W. Lawrence L.D. Gartin S.A. “Life Satisfaction Of Retired West VirginiaSecondary School Agriculture Teachers.”, Journal of Agricultural Education,1992, 33: 17-22.22.Öz, F., Swıft, J. “Yaşamın son evresi: yaşlılıkpsikososyal açıdan gözden geçirme” Kriz Dergisi, 2002, 10 (2): 17-28.23.Özer F, Beydağ D, Cengiz Ş. “Hemodiyalize girenhastaların umutsuzluk düzeyleri”. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2009, 10(4): 132-133.24.ÖzerM. Karabulut, Ö.Ö. “Yaşlılarda yaşam doyumu”, Turkish Journal of Geriatrics, 2003, 72-74.25. Salman S.” Öğretmenlerinemeklilik dönemine uyumları ve yaşam tatminleri “(Tez). AnkaraÜniversitesi Ev Ekonomisi Anabilim Dalı, Doktora Tezi; 2004.26.Sevim Y. Şahin J. “Toplumun yeni yoksulları: emekliler(Şanlıurfa ili örneği), Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 2007, 10 (1):187-207.27.Softa H, Karaahmetoğlu G, Erdoğan O. Yavuz S.“Yaşlılarda yaşam doyumunu etkileyen bazı faktörlerin incelenmesi”, YaşlıSorunları Araştırma Dergisi, 2015, (1):12-21.28. Şahin Baltacı H., Selvitopu A. “Öğretmenlerin emeklilik dönemine veemekliliğe hazırlık eğitimine ilişkin görüşleri”, Elementary EducationOnline, 2012, 11: (3), 800-81229.Şimşek A. Büyükkıdık S. “Emekli öğretmenlerin yaşamdoyumlarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi”, Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiEğitim Bilimleri Dergisi, 2015, 4 (6):19-41.30.Tercanlı N. DemirV. “Beck umutsuzluk ölçeğinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi(Gümüşhane ili örneği)” Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2012,1(1): 29-40.31.Tüfekçiyaşar T. Lise 10. ve 11. sınıf öğrencilerindekaygı, umutsuzluk ve benlik imgesi düzeylerinin değerlendirilmesi (Tez). HaliçÜniversitesi Psikoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi; 2014.
KW  - Yaşam Doyumu
KW  - Umutsuzluk
KW  - Emekli Astsubay
KW  - halk sağlığı hemşireliği
CR  - 1.	Aközer M. Nuhrat C. Say Ş. “Türkiye'de yaşlılık dönemine ilişkin beklentiler araştırması” Aile ve Toplum, 2011, 7 (27): 103-128.
CR  - 2.	Baran AG. (Editör). Ulusal Yaşlılık Kongresi Kitabı. İçinde: Kalınkara V, Akın GV. Başarılı Yaşlanma Modellerinin Sosyolojik Analizi. Ankara: Gazi Kitabevi, 2007:236-45.
CR  - 3.	Bayramova N. Karadakovan A. “Kronik hastalığı olan bireylerin umutsuzluk durumlarının incelenmesi”, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2004, 7(2): 39-47.
CR  - 4.	Beck A.T. Weissman A. Lester D. Trexler L. “The measurement of pessimism: the hopelessness scale”, Journal of Consulting and Clinical Psychology, 1974, 42 (6): 861-865.
CR  - 5.	Çelikel F.Ç. Erkorkmaz Ü. “Üniversite öğrencilerinde depresif belirtiler ve umutsuzluk düzeyleri ile ilişkili etmenler” Nöropsikiyatri Arşivi, 2008, 45: 122-129.
CR  - 6.	Çetinkaya E. “Emekli bireylere yaşam doyumunun yordayıcıları olarak sosyal destek ve öz-yeterlilik” (Tez).  Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi; 2011.
CR  - 7.	Dost Tuzgöl M. Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumunun bazı değişkenlere göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2007, 22 (22): 132-143.
CR  - 8.	Dünyaoğulları Ö. Üniversite son sınıf öğrencilerinin kendilerini gerçekleştirme engelleriyle genel erteleme eğilimi ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi; 2011.
CR  - 9.	Erol S.  “Yaşlılık sigortası ve emeklilik yaşı tartışması”, Sosyal Bilimler Dergisi, 2011, 1 (1), ss. 40-65.
CR  - 10.	Güler K.” Beden imajının üniversite öğrencilerinde yaşam doyumu ve umutsuzluk üzerine etkisi “(Tez). Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi; 2015
CR  - 11.	 Günay G. Bireylerin kişi ve aile olarak emekliliğe hazırlanmalarına ilişkin plan yapma durumlarının incelenmesi (Tez). Hacettepe Üniversitesi, Aile ve Tüketici Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora Tezi; 2006.
CR  - 12.	İçli G. “Yaşlılar ve yaşlılığın değerlendirilmesi: Denizli İli üzerine niteliksel bir araştırma”, Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 2010, (1):7-14.
CR  - 13.	İlbay A.B. Yiğit Y. Özişli Ö. “Emeklilerin yaşam doyumu ve rehberlik ihtiyacı ilişkisi- Sakarya örneği “ Bülent Ecevit Üniversitesi, Sakarya Üniversitesi,  Journal of Behavior at Work,  2016 1 (1):6-12.
CR  - 14.	Kapıkıran Ş. “Yaşlılarda yalnızlık ile yaşam doyumu arasındaki ilişki: sosyal desteğin aracılık rolünün sınanması”, Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi (YSAD),  Haziran 2016, 9: 13-25.
CR  - 15.	Karataş K.  Duyan V. “Difficulties that elderly people encounter and their life satisfaction”. Social Behavior and Personality: An International Journal, 2008, 36 (8):1073-1084.
CR  - 16.	Kılıç D. Türkoğlu N. Adıbelli D. Armut S. “Geriatrik yaş grubundaki kişilerin yaşam doyumu ve yaşam tutum profilleri arasındaki ilişki”, Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 2016, 5(1): 1-8.        17.	Kılınç C. Eşel E. “Stres tepkisi süreci”, Klinik Psikofarmokoloji Bülteni, 2002, 12:41-48.
CR  - 18.	Kuraner E. Askeri emekli personelin umutsuzluk düzeyleri ve psiko-sosyal durumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi (Tez). Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi; 2004.
CR  - 19.	Li H. Iris C. Ling X. "Life satisfaction of older Chinese adults living in rural communities", Journal Of Cross-Cultural Gerontology, 2013, 28 (2):153-165.
CR  - 20.	Mascaro, N., & Rosen, D. H. (2005). Existential meaning’s role in the enhancement of hope and prevention of depressive symptoms. Jour- nal of Personality, 73, 985-1013. doi:10.1111/j.1467-6494.2005.00336.x
CR  - 21.	Odell K.S. Soloninka J.W. Lawrence L.D. Gartin S.A.  “Life Satisfaction Of Retired West Virginia Secondary School Agriculture Teachers.”, Journal of Agricultural Education, 1992, 33: 17-22.
CR  - 22.	Öz, F., Swıft, J. “Yaşamın son evresi: yaşlılık psikososyal açıdan gözden geçirme” Kriz Dergisi, 2002, 10 (2): 17-28.
CR  - 23.	Özer F, Beydağ D, Cengiz Ş. “Hemodiyalize giren hastaların umutsuzluk düzeyleri”. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2009, 10 (4): 132-133.
CR  - 24.	Özer M. Karabulut, Ö.Ö. “Yaşlılarda yaşam doyumu”, Turkish Journal of Geriatrics, 2003,  72-74.
CR  - 25.	Salman S.” Öğretmenlerin emeklilik dönemine uyumları ve yaşam tatminleri “(Tez). Ankara Üniversitesi Ev Ekonomisi Anabilim Dalı, Doktora Tezi; 2004.
CR  - 26.	Sevim Y. Şahin J. “Toplumun yeni yoksulları: emekliler (Şanlıurfa ili örneği), Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 2007, 10 (1):187-207.
CR  - 27.	Softa H, Karaahmetoğlu G, Erdoğan O. Yavuz S. “Yaşlılarda yaşam doyumunu etkileyen bazı faktörlerin incelenmesi”, Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 2015, (1):12-21.
CR  - 28.	Şahin Baltacı H., Selvitopu A.  “Öğretmenlerin emeklilik dönemine ve emekliliğe hazırlık eğitimine ilişkin görüşleri”, Elementary Education Online, 2012, 11: (3), 800-812
CR  - 29.	Şimşek A. Büyükkıdık S. “Emekli öğretmenlerin yaşam doyumlarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2015, 4 (6):19-41.
CR  - 30.	Tercanlı N.  Demir V. “Beck umutsuzluk ölçeğinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi (Gümüşhane ili örneği)” Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2012, 1(1): 29-40.
CR  - 31.	Tüfekçiyaşar T. Lise 10. ve 11. sınıf öğrencilerinde kaygı, umutsuzluk ve benlik imgesi düzeylerinin değerlendirilmesi (Tez). Haliç Üniversitesi Psikoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi; 2014.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/egehemsire/issue//524223
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/898492
ER  -