TY - JOUR TT - Türkiye yazmaları arasında bir Çağatayca-Oğuzca kısa sözlükçe AU - Nalbant, Bilge PY - 2013 DA - August DO - 10.1501/Trkol_0000000258 JF - Türkoloji Dergisi PB - Ankara Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2602-4934 SP - 79 EP - 90 VL - 20 IS - 2 KW - dictionary KW - lexicography KW - Chagatai dictionaries KW - Chagatai Turkish N2 - Çağatay (Doğu Türkçesi) sözlükçülüğünün Türk dilinin gelişmesine çok büyük bir katkısı vardır. Özellikle Çağatay (Doğu Türkçesi) sahasında yazılmış sözlüklerin temel amacı Nevâyî’nin dilini anlamaktır. Bu gelenekten Anadolu sahası da nasibini almıştır. Anadolu sahasında oluşturulan Abuşka ve Şeyh Süleyman Efendi Sözlüğü’nün yanında Lûgat-i Şinasi ve Der Beyān-ı Istılāhāt-ı Emlahu’ş-şuarā Mevlānā Nevāyî, İmes Sözlüğü gibi küçük Çağatayca sözlükler de bulunmaktadır. Bu sözlüklerin oluşturulmasında özellikle Nevâyî eserlerine duyulan ilgi ve bu ilginin sonucunda bu dile ilişkin olarak sözlüklere duyulan ihtiyacın karşılanması isteği etkin olmuştur. İncelememize konu olan metin Anadolu sahasında yazılmış Çağatayca sözcüklerin ve yer yer bunların Oğuz Türkçesi ile karşılıklarının verildiği bir sözlükçedir CR - Atalay, Besim, (1970). Abuska Lûgati veya Çağatay Sözlügü, Ayyıldız Matbaası, Ankara. CR - Clauson, Sır Gerard, (1960). Sanglax, A Persian Guide to the Turkish Language by Muhammad Mahdi Xan,(“E. J. W. Gibb Memorial” Series. New Series, XX), London. CR - Courteille, Pavet de, (1870). Dictionnaire Turc-Oriental, Paris. CR - Demirci, Ümit Özgür, Korkmaz, Şenol (2008). Yusuf u Zeliha, Kaknüs Yayınları, İstanbul. CR - Eckmann, János, (1988). Çagatayca El Kitabı, (Çev. Günay Karaağaç), İ. Ü. Edebiyat Fakültesi Yay., İstanbul. [Orijinali: Eckmann, Janos: Chagatay manual, Bloomington: Americaan Council of Learned Societies, 1966]. CR - Güzeldir, Muharrem, (2002). Abuşka Lügati (Giriş-Metin-İndeks), Erzurum, 652 s. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Doktora Tezi. YÖK Tez Merkezi Nu. 112154. CR - İlker, Ayşe, (1998). Çağatay Türkçesinden Osmanlı Türkçesine Küçük Bir Sözlük ‘İmes Sözlügü’ (Metin-Degerlendirme-Dizin), Manisa. CR - Mehmed Sadık (1895). Üss-i Lisân-ı Türkî, Hazırlayanlar: Recep Toparlı - Ali Ilgın, TDK Yay., Ankara. 2006. CR - Şeyh Süleyman Efendi-i Buhari (1881). Lugat-i Çagatay ve Türki-i Osmani, İstanbul. CR - Özkan, Fatma, (1996). “Nevayi Eserleri İçin Yazılmıs Bir Lügat: Der Beyan-ı Istılahat-ı Emlahu’ş-şuara Mevlana Nevayi”, Bilig, Bilim ve Kültür Dergisi, Sayı: 1, Bahar, Ankara, s, 198-243. CR - Nalbant, Bilge, (2009) “Türkistan, İran, Anadolu Sahası Doğu Türkçesi Sözlük ve Gramerleri”, Tarihselden Moderne Özbekistan: Timur Dönemi Ve Sonrası Kaynak Araştırmaları Sempozyumu, 13-17 Temmuz, Ankara. UR - https://doi.org/10.1501/Trkol_0000000258 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/648506 ER -