TY  - JOUR
T1  - Manyetik Alana Maruz Toz Metalurjisiyle (T/M) Üretilmiş Bronz Yatakların Sürtünme Özelliklerinin İncelenmesi
TT  - Investigation of Frictional Properties of Manufactured by Powder Metallurgy (P/M) the Bronze Bearings Exposed to Magnetic Field
AU  - Durak, Ertuğrul
AU  - Daban, Zekeriya
PY  - 2020
DA  - March
DO  - 10.2339/politeknik.526746
JF  - Politeknik Dergisi
PB  - Gazi Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2147-9429
SP  - 137
EP  - 149
VL  - 23
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Bu çalışmada elektrikmotorlarındaki rotor milini destekleyen yataklarda oluşan sürtünme durumunamanyetik alanının etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Deneysel çalışmadakendinden yağlamalı Toz Metalurji (T/M) esaslı kaymalı yataklarla 15 N, 40 N,65 N sabit yüklerde ve 100, 200, 400, 800, 1200 d/d hızlarda testleryapılmıştır. Manyetik alan şiddeti olarak 2.5, 5 ve 7.5 mT seçilmiştir.Deneyler üçer defa tekrarlanarak elde edilen sürtünme katsayısı sonuçlarınınortalamaları (µort) hesaplanarak grafiklerde sunulmuştur. Manyetikalansız testlerde yük ve hızın artması ile genel olarak µort arttığıgözlemlenmiştir. Manyetik alan uygulanmış 2.5 mT testlerinde yük ve hızınartmasıyla µort değerlerinde artış göstermiştir. 5 mT uygulanmıştestlerde, µort yük ve hız değişimine göre çok fazla değişimgöstermemiştir. 7.5 mT uygulanmış testlerde, µort yük ve hızartışına göre bir azalma göstermiştir.
KW  - Manyetik alan
KW  - elektrik motoru
KW  - sürtünme katsayısı
KW  - kaymalı yatak
KW  - toz metalurji
KW  - sürtünme katsayısı
N2  - In this study, it is aimed to give an experimentalinvestigation of the effect of the magnetic field in the electric motors to thefriction state in the rotor shaft supporting journal bearing. In theexperimental study, it was performed with self-lubricated Powder Metallurgy(P/M) based journal bearings such as at 15 N, 40 N, 65 N constant loads and100, 200,400, 800, 1200 rpm speeds, respectively. Three different values of2.5, 5, and 7.5 mT were selected as the magnitude of the magnetic field. Theexperiments were repeated three times and then the arithmetic mean values (µave)presented in the graphics was calculated from friction coefficients testresults. It has been observed µave increases in general with theincrease of the load and rotation speed in the without magnetic field tests. Inmagnetic field applied 2.5 mT tests, µave values increased withincreasing load and speed. For the 5 mT, it was seen that µave didnot change much compared to the change of load and speed. In tests conductedwith 7.5 mT, µave showed a decrease by increasing load and speed.
CR  - [1] Karacaörenli, A., “50 Hz Şebeke Frekanslı Elektrik Alanın Sıçanlarda Yavru Gelişimi Üzerine Etkileri”, Süleyman Demirel Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta, (2007).
CR  - [2] Bold, A., Toros, H. ve Şen O., “Manyetik Alanın İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkisi”, III. Atmosfer Bilimleri Sempozyumu, İstanbul, (2003).
CR  - [3]    http://hbogm.meb.gov.tr/MTAO/3ElektrikBilgisi/unite16.pdf/https://hbogm.meb.gov.tr/MTAO/1ElektrikMakLab/unite5.pdfErişim Tarihi: 27.09.2017.
CR  - [4]    http://www.elektrikde.com/Asenkron-motor-nedir-kullanim-alanlari-nelerdir.htmlErişim Tarihi: 27.09.2017.
CR  - [5] Özçelik,. S., “Cu ve Fe Esaslı T/M Yatak Malzemelerinin Aşınma Özelliklerinin Deneysel İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, , Konya(2007).
CR  - [6] German, R.M., “Powder Metallurgy & Particulate Materials Processing, Toz Metalurjisi ve Parçacıklı Malzeme İşlemleri”, Çeviri Editörleri Sarıtaş, S., Türker, M., Durlu, N., Türk Toz Metalurjisi Derneği Yayınları:05, Uyum Ajans, 573, Ankara, (2007).
CR  - [7] Kurt, A., “Toz Metal Bronz Yatak Malzemelerinin Özellikleri”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, (1992).
CR  - [8] ASM MetalsHandbook, “Powder Metal Technologies and Applications”, ASM International,7, 1146, USA, (1998).
CR  - [9] Tunay, R.F., Durak, E., “Manyetik Alana Maruz Kalan T/M Esaslı Yatakların Tribolojik Özellikleri”,VI. Makina Tasarım ve İmalat Teknolojileri Kongresi, Konya, 341-350, (2011).
CR  - [10] Zsidai, L.,Baets, P.De., Samyn, P., Kalacska, G., “The Tribological Behavior of Engineering Plastics During Sliding Friction Investigated With Small-Scale Specimens”, Wear 253 673–688, (2002).
CR  - [11] Daban, Z.,“Manyetik Alana Maruz T/M Esaslı Bronz Kaymalı Yatakların Sürtünme Özelliklerinin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta, (2018).
CR  - [12] Raymond, O. K. J.,“An Investigation of Shaft Current in A Large Sleeve Bearing Induction Machine, Doktora Tezi, McMaster University, Canada, (1999).
CR  - [13] Sohre, J. S.,Nippes, P., “Electromagnetic Shaft Currents in Turbomachinery -An Update, Part II: Magnetics and Dernagnetization”, 25th Symposium on Safety in Amrnonia Plants and Related Facilities, American Institute of Chernical Engineers, Portland, Oregon, (1978).
CR  - [14] http://www.elektrikport.com/teknik-kutuphane/asenkron-motorlar-1-bolum/12177 vehttp://www.elektrikport.com/teknik-kutuphane/elektromanyetik-alan-gercegi/4455#ad-image-0/Erişim Tarihi: 27.09.2017.
CR  - [15] Kadıoğlu, M, “Manyetik Alan Etkisindeki Yuvarlanma Elemanlı Yatakların Tribolojik Özelliklerinin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta,(2016)
CR  - [16]http://www.skf.com/binary/68-134586/13459-EN-Rolling-bearings-and-seals-in-electric-motors-and-generators.pdfErişim Tarihi: 25.04.2016
CR  - [17] Prashad, H.,“Diagnosis of failure of rolling-element bearings of alternators - a study”,Wear, 198, 46-5(1996).
CR  - [18] Djeddi, M.,Granjon, P., Leprettre, B., “Bearing fault diagnosis in induction machine based on current analysis using high-resolution technique”, IEEE International Symposium on Diagnostics for Electric Machines, Power Electronics and Drives, Cracow, Poland, 23-28, (2007).
CR  - [19] Singh, S., Kumar, A., Kumar, N., “Motor current signature analysis for bearing fault detection in mechanical systems”, Procedia Materials Science, 6, 171–177, (2014).[20] Prashad, H., “Determination of magnetic flux density on the surfaces of rolling element bearings as an indication of the current that has passed through them - an investigation”, Tribology International, 32, 455–467, (1999).
CR  - [21] Uysal, A.,“Tek Sıra Sabit Yuvarlanma Elemanlı Yataklarda Sürtünme Kaybının Deneysel Olarak İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, (2006).
CR  - [22] http://www.rkbbearings.com/admin/gest_docs_res/attach1/1271884609.pdfErişim Tarihi: 01.02.2017.[23] Aleutdinova, M.I., Fadin, V., Kolubaev, A.V., Aleutdinova, V.A., “Contact Characteristics of Metallic Materials in Conditions of Heavy Loading by Friction or by Electric Current”, Friction and Wear Research, 2, 22-28,(2014). [24] Raman, R. Chennabasavan, T.S., “Experimental Investigations of Porous Bearings Under Vertical Sinusoidally Fluctuating Loads”, Tribology International, 31(6), 325-330,(1998).
CR  - [25] http://www.olcum.org/images/docs/elektromanyetik/4.pdfErişim Tarihi: 30.01.2018.
CR  - [26] Kaneko, S., Porous Oil Bearings, 1993, Japanese Journal of Tribology, 38(9), 1141-1150.
CR  - [27] Cusano, C.,Phelan R.M., “Experimental Investigation of Porous Bronze Bearings”, Trans. ASME, Journal of Lubrication Technology, 95, 173-180, (1973).
CR  - [28] Durak, E., “Experimental Investigation of Porous Bearings Under Different Lubricant and Lubricating Conditions”, KSME International Journal, 17(9), 1276-1286, (2003,). [29] Soydan Y.,Ulukan L., “Temel Triboloji Sürtünme- Aşınma Yağlama Bilimi ve Teknolojisi”, Tagem Kopisan Ltd., Sakarya, (2013).
CR  - [30] Bhushan, B.,“Modern Tribology” Handbook I, Principles of Tribology, II, Materials, Coatings, and Industrial Applications Columbos, Ohio, ABD, CRC Press LLC, ISBN: 0-8493-8403. (2001).
UR  - https://doi.org/10.2339/politeknik.526746
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/674997
ER  -