TY - JOUR T1 - Kırım Savaşı (1853-56) Döneminde Propaganda: Rus Popüler Kültüründe Savaş ve Düşman İmgesi AU - Acar, Kezban PY - 2019 DA - January DO - 10.12995/bilig.526788 JF - Bilig PB - Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi WT - DergiPark SN - 1301-0549 SP - 113 EP - 136 IS - 88 LA - tr AB - 1853-1856 yılları arasında Rusya ile Osmanlı Devleti, İngiltere ve Fransa arasında yaşanan Kırım Savaşı, Rusya’nınmağlubiyetiyle sonuçlanmıştır. Esasen Osmanlı Devleti’ne karşı özelikle doğu cephesinde başarılı olan Rusya,Kırım’da Fransızlar karşısında tutunamamış; İngilizlerindeniz gücü karşısında da mağlup olmuştur. Ancak o dönemde propaganda amacıyla sıradan insanlar için üretilen lubki resimlerinde, kitaplarında ve şiirlerinde Rusyasavaşın kesin kazananıdır. Bu makale, popüler resim veedebiyattan bazı örnekleri analiz ederek, savaş dönemiRus propagandasını değerlendirmeyi amaçlamaktadır. KW - Kırım Savaşı KW - lubki KW - Rusya KW - Osmanlı Devleti KW - İngiltere KW - Fransa CR - A-i-da Abdul’! Vseh v parije obmanul ili donesenie Tatarina lyudoviku napoleonu o vzyatii sevastopolya (1855). Sankpeterburg: Tip. L. Dmitriyeva. CR - Andıç, Fuat ve Süphan Andıç (2002). Kırım Savaşı Ali Paşa ve Paris Antlaşması. İstanbul: Eren Yay. CR - Anglo-Frantsuzkiy Desant v Krymu. Sevastopol vzyat? (1854). CR - Aysal, Necdet (2013). “Kırım Savaşı’ndan Lozan Barış Antlaşması’na Osmanlı Dış Borçlarının Tarihsel Gelişim Süreci (1854-1923)”. Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi 13/53: 1-28. CR - Badem, Candan (2010). The Ottoman Crimean War: (1853- 1856). London: Brill. CR - Badem, Candan (2006). “Rus ve Sovyet Tarih Yazımında Kırım Savaşı”. Toplumsal Tarih 155: 16-23. CR - Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü (2006). Osmanlı belgelerinde Kırım Savaşı (1853-1856). Ankara: Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayın Nu: 84. CR - Başer, Alper (2010). “Kırım’da Rus Kolonizasyonu (1783-1850)”. Karadeniz Araştırmaları Dergisi 24: 29-42. CR - Bayraktar, Hilmi (2008). “Kırım Savaşı Sonrası Adana Eyaleti’ne Yapılan Nogay Göç ve İskânları (1859-‐1861)”. Bilig-Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 45: 45-72. CR - Bayraktar, Hilmi (2007). “Kırım ve Kafkasya’dan Adana Vilayeti’ne Yapılan Göç ve İskânlar (1869-1907)”. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 22: 405-434. CR - Besbelli, Saim (1977). 1853-1856 Osmanlı-Rus ve Kırım Savaşı Deniz Harekâtı. Ankara: Genkur Basımevi. CR - Bogdanoviç, M. Ivanoviç (1876). Vostoçnaya Voyna, 1853-56 godov. St. Peterburg. CR - B. N. (1855). Rasskaz Soldata Sidorova o voennyh sobytyah proyshodivşih pri bombardirovaniy Sevastopolya Anglo-Frantsuzami. Moskva. CR - Budak, Mustafa (1993). 1853-1856 Kırım Savaşı’nda Kafkas Cephesi. Doktora Tezi. İstanbul. CR - Çakır, Ömer (2009). “Tanzimat Sonrası Türk Edebiyatının Kaynaklarından Biri Olarak Harpler I: Kırım Harbi (1853-1856)”. Turkish Studies V4/1-II: 1823-1874. CR - Dağlar, Oya (2004). “Kırım Savaşı’nda Orduların Sağlık Durumu ve Bir Belge”. Tıp Tarihi Araştırmaları 12: 41-57. CR - Demirel, Muammer (2005). “Kırım Savaşı’ndan Sonra Eskişehir’e Yerleştirilen Göçmenler”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 12/28: 311-329. CR - Demirtaş, Mehmet (2011). “Osmanlıya Gelen Kırım ve Kafkasya Göçmenlerinin Sorunları”. Bilig-Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 57: 17-44. CR - Demirtaş, Mehmet (2009). “Kırım Savaşı ve 93 Harbi Sürecinde Osmanlı Memleketine Gelen Göçmenlerin Sevk ve İskânları”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırma Enstitüsü Dergisi 41: 215-238. CR - Eldem, Ethem (2006). “War and Symbolism: Ottoman Medals and Decorations During the Crimean War”. Kırım Savaşı’nın 150nci Yılı. 150th Anniversary of the Crimean War. Istanbul 30-37. CR - Flemming, Karl Magnusoviç (1854). Rasskazçik: o Ottomanah, angliçanah i Frantsuzah. St. Peterbug: Ekpersta. CR - Geroy Russkih Povedonosnıh Voysk, zaşçitniki very, tsarya i oteçestva protiv anglo-Ottomano-Frantsuzov ili voennyya sobytiya nastoyaşçavo vremeni (1856). Moskva. CR - Gürel, A. Tevfik (1935). “1853-55 Türk-Rus ve Müttefiklerin Kırım Savaşı”. Askeri Mecmua 97. CR - Jelavich, Barbara (1974). St. Petersburg and Moscow: Tsarist and Soviet Foreign Policy, 1814-1974. Bloomington: Indiana University Press. CR - Karasu, Cezmi (1998). Kırım Savaşı Sırasında Osmanlı Diplomasisi (1853-1856). Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi. CR - Kazas, Elvira (1994). 1853-1863 Yıllarında Kırım’dan Osmanlı Topraklarına Yapılan Göçler. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi. CR - Keep, John L. H. (1985). Soldiers of the Tsar. Army and Society in Russia, 1462-1874. Oxford: Clarendon Press. CR - Keleş, Erdoğan (2010). “Kırım Savaşı’nın (1853-1856) Finansmanı ve Buna Dair Bir Defterin Değerlendirmesi”. OTAM 27: 107-141. CR - Keleş, Erdoğan (2008). “Kırım Savaşı’nda (1853-1856) Karadeniz ve Boğazlar Meselesi”. Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi 23: 149-194. CR - Lebedev, I. V. (1994). Russki Voennyi Lubok: iz kollektsiy otdela redkih knih. Moskva. Meç’ i Lira. Sovremennyya stihotvoreniya soçinenie V. D. (1855). S. Peterburg. CR - Mez’er, Avgusta Vladimirovna (2000). Slovar’ Russkih Senzorov. Moskva: Gosudarstvennaya Publiçnaya İstoriçeskaya Biblioteka Rossi. CR - Moon, David (1992). Russian Peasants and Tsarist Legislation on the Eve of the Reform: Interaction between Peasants and Officialdom, 1825-1855. The Macmillian Press Ltd. CR - Norris, Stephen (2006). A War of Images: Russian Popular Prints, Wartime Culture and National Identity, 1812-1945. Northern Illinois University Press. CR - Odin na troih ili john-bul, rober-maker i abdul-aga protiv sily bogatyreva (1854). St. Peterburg: tip. Ştaba otdel. Korp. Vnutr. Straji. CR - On Spiritual Unity, A Slavophile Reader, Aleksei Khomiakov, Ivan Kireevsky with Essays by Yuri Samarin, Nikolai Berdiaev and Pavel Florensky (1998). Translated and edited by Boris Jakim and Robert Bird. Lindisfarne Books. CR - Özcan, Besim (1998). “Kırım Harbi Sırasında Bazı Avrupalı Devlet Adamlarının Osmanlı Ülkesine Ziyaretleri (1854-1855)”. OTAM 9: 287-321. CR - Pançevskii ve Vladimirov (1854). Jertva otçizn’ dramatiçeskii epizod iz sovremennoy narodnoy jizni v odnom deystvii, v stikah i proz. Sanktpeterburg v tip. İmp. Akademi nauk. CR - “Paskevich’s Letters to Mikhail Dimitrievich Gorchakov (1876). Russkaya Starina 15: 1. CR - Pinson, Marc (1993). Kırım Savaşı’ndan Sonra Osmanlılar Tarafından Çerkeslerin Rumeli’ne İskânı. Çev. Erol Taymaz. Ankara: Kafdağı Yay. CR - Pinson, Marc (1973). “Ottoman Colonization of the Crimean Tatars in Bulgaria 1854-1862”. VII. Türk Tarih Kongresi Bildirileri. C. II. Ankara: TTK Yay. CR - Pinson, Marc (1972). “Russian Policy and the Emigration of Crimean Tatars to the Ottoman Empire 1854-1862”. Güney Doğu Avrupa Araştırmaları Dergisi 1: 37-55. CR - Pogodin, Mikhail Petroviç (1874). Istoriko-Politiçeskiya pis’ma I zapiski v prodoljenii Krymskoy voiny, 1853-1856. Moskva. CR - Polveka Dlya Knigi: Literaturno-Hudojestvennyi Sbornik, posvyaşçennyi pyatidesyatiletiyu izdatel’skoy deyatel’nosti I. D. Sytina, 1866-1916 (1916). Moskva: I. D. Sytin. CR - Puryear, Vernon John Puryear (1965). England, Russia, and the Straits Question, 1844-1856. Hamden, Connecticut: Archon Books. Reskripty I Pis’ma Imperatora Nikolaya I k’ Knyazyu Menşikovu za vremya Sevastopol’skoy CR - Oborony (1908). S. Peterburg: izdal’ A. I. Anisimov. CR - Riasanovsky (1959). Nicholas I and Official Nationality in Russia, 1825-1855. Berkeley and California Press: University of California Press. Russia and the English Church during the Last Fifty Years (1895). vol. 1. Containing a correspondence between Mr. William Palmer Fellow of Magdalen College, Oxford and Khomiakov, in the years 1844-1854. Ed. By W. J. Birkbeck. London: Rivington. CR - Ruud, Charles A. (1982). Fighting Words: Imperial Censorship and the Russian Press, 1804-1906. Buffalo, London, Toronto: University of Toronto Press. CR - Sarınay, Yusuf (2006). Osmanlı Belgelerinde Kırım Savaşı (1853-1856). Ankara: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yay. CR - Savaştan Barışa. 150. Yıldönümünde Kırım Savaşı ve Paris Barış Antlaşması (1853-1856), Bildiriler Kitabı (2006). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Tarih Araştırma Merkezi Yay. CR - Semerikhin, Ivan (1854). Soyuzniki u sevastopolya. Pis’mo Frantsuza k priyatelyu na rodinu. S. Peterburg, v tip Karla Krayya. CR - Serbestoğlu, İbrahim (2006). “Kırım Savaşı Sonrasında Samsun’da Göç ve Göçmen Sorunu”. Geçmişten Geleceğe Samsun. Ed. Cevdet Yılmaz. Samsun: Samsun Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Eğitim Hizmetleri Daire Başkanlığı Yay. CR - Sertoğlu, Midhat (2011). Mufassal Osmanlı Tarihi. Resimli-Haritalı. Ankara: TTK Yay. CR - Sirer, Münir (1 Şubat 1965). “Kırım Savaşı ve Sivastopol Zaferleri”. Hayat Tarih Mecmuası 1/1: 31-40. CR - Süer, Hikmet (1976). “Kırım Harbi Kafkas Cephesi Özeti (1853-1856)”. Askeri Tarih Bülteni 3/6: 33-49. CR - Şahin, Hasan (1998). “Kırım Harbi (1853-1856) Öncesinde Erzurum Eyaletinde Doğu Anadolu Kafkas Sınırında Meydana Gelen Karışıklıklar”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 9: 159-164. CR - Şahin, Hasan (1999). “Kırım Savaşı (1853-1856) Sırasında Rusların Doğu Anadolu’daki Aşiretleri Elde Etme Gayretleri”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 11: 217-224. CR - Şimşek, Eyyub (2013). “Kırım Savaşı’nın Trabzon Eyaleti’ne Toplumsal Etkileri”. History Studies: 273-291. CR - Şimşir Bilâl N. (1985).”Kırım Savaşı Arifesinde Mustafa Reşit Paşa’nın Yazışmaları (91 belgeyle birlikte)”. Mustafa Reşit Paşa ve Dönemi Semineri Bildiriler. Ankara: TTK Yay. CR - Taşkın, Figen (2007). Kırım Savaşı’nın Osmanlı İmparatorluğu’na Ekonomik Etkileri ve İaşe Sorunu. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi. CR - Tatarinov, P. (1854). Russkii Patriot ili Voyna s Turkami i Anglo-Frantsuzami. Sankt-Peterburg. CR - Terzioğlu, Arslan (1991). “Kırım Harbi Esnasında Osmanlı Hastaneleri ve Dünya Hastaneciliğine Etkileri”. Tarih ve Toplum 15/85: 39-46. CR - Türk Tarih Kurumu (2008). Muâhedât Mecmûası. IV. Cilt. CR - Ünalp, F. Rezzan (2013). “İlklerin Savaşı: Kırım Savaşı 1853-1856”. Askeri Tarih Araştırmaları Dergisi 22: 1-17. CR - Slade, Adolphus (2012). Müşavir Paşa’nın Kırım Harbi Anıları. Çev. Candan Badem. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yay. CR - Wirtschafter, Elise Kimerling (1997). Social Identity in Imperial Russia. DeKalb: Northern Illinois University Press. CR - Yıldız, Netice (1984). “İngiliz Basını ve Arşiv Belgeleri Işığında Kırım Savaşı İle İlgili Bazı Sosyal Etkinlikler”. Tarih ve Toplum 18/103: 24-29. CR - Yüksel, Ahmet ve Zafer Karademir (2012). “Ulema, Göç ve Devlet: Kırım Harbi’nden Sonra Osmanlı Ülkesine Göç Eden Ulemanın İskânına Dair Bazı Bilgiler”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi 31/51: 253-276. UR - https://doi.org/10.12995/bilig.526788 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/648617 ER -