TY  - JOUR
T1  - Dijital Gözetimin Pazarlama Amaçlı Aracıları: “Çerezler” ve Çerez Kullanımında “Açık Rıza”
AU  - Taşkaya, Merih
AU  - Talay, Ömür
PY  - 2019
DA  - June
DO  - 10.31123/akil.534603
JF  - Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi
JO  - Akdeniz İletişim
PB  - Akdeniz Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2619-9718
SP  - 356
EP  - 376
IS  - 31
LA  - tr
AB  - Tarih, insanlığın bilim ve teknoloji alanında atmış olduğu ilk adımları, deyim yerindeysedaha koyu harflerle yazar. Yeniliklerin başlangıç noktası olarak kabul edilen bu ilkadımlar, daha sonraki gelişmelere de dayanak olarak kabul edilir. Yaşadığımız çağdakiteknolojik gelişmeler de ileride gerçekleşecek olan daha büyük gelişmelerin başlangıçnoktası olarak öngörülmektedir. Öte yandan, dijital teknolojilerde yaşanan gelişmeleriçin “henüz yolun başındayız” düşüncesi, pek çok uzman tarafından dile getirilmiştir.Tüm gelişmeler gibi, cesaretlendirici ve korkutucu sonuçları içinde barındıran dijitaldünyaya dair gelişmeler, kişisel verilerin güvenliği söz konusu olduğunda genelliklekötümser öngörüleri gündeme getirmektedir. Pazar kurallarının geniş hakimiyetinedeniyle, dijital gözetime konu olan “kişisel verilerin güvenliği” sorunu, konu üzerineçalışan sosyal bilimcilerin sıklıkla uyarıda bulunduğu bir alan haline gelmiştir.Pazarlama amaçlı geliştirilen yazılımlar, dijital birer göz gibi çalışmakta, kişisel verilerinpazarlama hedefleri temelinde elde edilmesinde aktif rol oynamaktadır. Özellikleçerez kullanımının aracı kılındığı bu tür uygulamalarda kişilerin açık rızasının alınmasıkonusundaki karmaşa, hem çerez kullanımının bir hizmet sunumu için koşul halinegetirilmesi noktasında, hem de yine bu kapsamda açık rıza kavramının tanımındakibulanıklık nedeniyle sorunlu bir alan yaratmaktadır. Bu çalışmada bu sorun, yargıve denetleme aktörlerinin görüşleri ışığında, alana ilişkin literatür ve yasal mevzuatkapsamında değerlendirilmiştir.
KW  - Dijital Gözetim
KW  - Veri Gözetimi
KW  - Kişisel Veri
KW  - Açık Rıza
KW  - Dijital Pazarlama
KW  - Çerezler
CR  - Alternatif  Bilişim Derneği (2013). Veri Korumaya Giriş [Broşür] https://ekitap.alternatifbilisim.org/files/veri_korumaya_giris_edri_paper_06_tr.pdf (Erişim Tarihi: 22.12.2017).
CR  - Arslantaş-Toktaş, S., Binark, M., Dikmen, E. Ş., Küzeci, E., ve Özaygen, A. (2012). Türkiye’de Dijital Gözetim: TC Kimlik Kartlarından E Kimlik Kartlarına Yurttaşın Sayısal Bedenlenişi. Alternatif Bilişim Derneği, İstanbul.
CR  - Baştürk, E. (2016) Gözetimin Soykütüğü: Faucault’dan Deleuze’e Postmodern Bir Arkeoloji. Kalkedon Yayıncılık, İstanbul.
CR  - Bauman, Z. ve Lyon, D. (2016). Akışkan Gözetim. (Çev. E. Yılmaz), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
CR  - Bogard, W. (1996). The Simulation of Surveillance: Hypercontrol in Telematic Societies. Cambridge University Press.
CR  - Çakır, M. (2015). İnternette Gösteri ve Gözetim. Eleştirel Bir Okuma. Ütopya Yayınevi, Ankara.
CR  - Ersoy, U. (2009). Bir İnsan Hakları Kavramı Olarak “Kişisel Verilerin Korunması”. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
CR  - Eyüpoğlu, C., Aydın, M. A., Sertbaş, A., Zaim, A. H., ve Öneş. O. (2017). “Büyük Veride Kişi Mahremiyetinin Korunması”. International Journal Of Informatics Technologies, 10(2): 177-184.
CR  - Karakehya, H. (2009). “Gözetim ve Suçla Mücadele: Gözetimin Tarihsel Gelişimi İle Yakın Dönemde Gerçekleştirilen Hukuki Düzenleme ve Uygulamalar Bağlamında Bir Değerlendirme”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 58(2): 319-357.
CR  - Ketizmen, M. (2008). Türk Ceza Hukukunda Bilişim Suçları: Bilişim Alanında Suçlar, Kişisel Verilerin Korunması. Adalet Yayınevi, Ankara.
CR  - Kırlıdoğ, M ve Fidaner, I. B. (2013). “Derin Veri Analizi: İnternet’teki Temel Gözetim Aracı”. Akademik Bilişim Konferansı 2013, Antalya.
CR  - Lyon, D. (2006). Gözetlenen Toplum: Günlük Hayatı Kontrol Etmek. (Çev. G. Soykan),  Kalkedon Yayıncılık, İstanbul.
CR  - Lyon, D. (2013). Gözetim Çalışmaları. (Çev. A. Toprak), Kalkedon Yayıncılık, İstanbul.
CR  - Meng, W. Ding R., Chung S. P., Han S., ve Lee W. (2016:) “The Price Of Free: Privacy Leakage  In Personalized Mobile In-Apps Ads,” 23nd Annual Network and Distributed System Security Symposium, NDSS, San Diego, California, USA, February, 1-15.
CR  - TBD-Kamu-BİB, Kamu Bilişim Platformu X. "Kişisel Verilerin Korunması." (2008). II. Çalışma Gurubu 1. Bölüm “Kişisel Verilerin Korunması ya da Kişisel Verilerin İşlenmesi Karşılığında Bireyin Korunması” 13-22.
CR  - Turow, J. (2015). İzleniyoruz. (Çev. M. Benveniste), Hil Yayın, İstanbul.
CR  - Van Dijk, J. (2016). Ağ Toplumu. Kafka Yayınevi, İstanbul.
CR  - Wayne, M. (2009). Marksizm ve Medya Araştırmaları: Anahtar Kavramlar, Çağdaş Eğilimler. (Çev. B. Cezar), Yordam Kitap, İstanbul.
CR  - İnternet Kaynakları
CR  - http://ayrintidergi.com.tr/sokak-internet-muhalefet/ (erişim tarihi: 23.05.2018).
CR  - https://labs.rs/en/invisible-infrastructures-data-flow/ (erişim tarihi: 15.12.17).
CR  - https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1467-923X.1972.tb02068.x (erişim tarihi: 10.04.2018).
CR  - https://labs.rs/en/as/ (erişim tarihi: 15.12.17)
CR  - https://labs.rs/en/metadata/ (erişim tarihi: 15.12.17).
CR  - https://www.linkedin.com/pulse/big-data-vs-metadata-whats-difference-toby-martin
CR  - https://labs.rs/en/invisible-infrastructures-data-flow/ (erişim tarihi: 15.12.2017).
CR  - https://labs.rs/en/invisible-infrastructures-online-trackers/ (erişim tarihi: 15.12.2017).
CR  - https://labs.rs/en/invisible-infrastructures-mobile-permissions/ (erişim tarihi: 15.12.2017).
UR  - https://doi.org/10.31123/akil.534603
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/760528
ER  -