TY - JOUR T1 - Ekolojik Ayak İzi Kavramının Kullanılmasının 7. Sınıf Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutumları ve Tüketim Tercihleri Üzerine Etkisi AU - Üçüncü, Gökşen AU - Yılmaz, Mehmet PY - 2019 DA - July Y2 - 2019 JF - Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi JO - GJES PB - Parantez Teknoloji WT - DergiPark SN - 2149-4932 SP - 81 EP - 94 VL - 5 IS - 2 LA - tr AB - İnsanoğlu barınma,gıda, enerji üretimi gibi faaliyetleri gerçekleştirirken teknolojidenfaydalanarak, hızlı bir kaynak tüketimi gerçekleştirmektedir. Kaynak tüketimi sonucu ortaya çıkan çevresorunlarının çözülmesi, sürdürülebilir yaşam konusunda bilinçli olan birtopluma bağlıdır. Bu bilincin kazandırılmasında eğitim önemli bir yeresahiptir. Bu çalışmada, ortaokul 7. sınıf Fen Bilimleri dersi İnsan ve ÇevreÜnitesinde sürdürülebilirlik için ekolojik ayak izi kavramının kullanılmasınınöğrencilerin çevreye yönelik tutumları ve tüketim tercihleri üzerine etkisininaraştırılması amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Ankara ilinde yeralan sosyoekonomik düzeyleri, okul kapasitesi ve fiziki şartlar açısındanbenzer iki okulun 7. sınıf şubelerine devam etmekte olan toplam 80 öğrencioluşturmaktadır. Çalışma, ön test-son test uygulamalarına dayalı deney-kontrolgruplu deneysel araştırma modeli olarak tasarlanmıştır. Uygulama, dört haftasüresince toplam 16 ders saatinde yürütülmüştür. Veri toplama için, ön test veson test olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen çevreye yönelik tutumölçeği ve tüketim tercihlerine yönelik anket uygulanmıştır. Tutum ölçeğinden eldeedilen verilerin analizinde ANOVA testi; anketlerin analizinde ise öğrencilerintercihlerine dayalı yüzde-frekans tabloları oluşturulmuştur. Veri analizisonucunda çevreye yönelik tutum için deney grubu lehine anlamlı farklılıkbulunmuştur. Tüketim tercihlerine yönelik uygulanan anket sonuçlarında isedeney grubunda çalışma öncesi ve sonrası değişim oluşurken, kontrol grubundaherhangi bir değişim gerçekleşmediği tespit edilmiştir. KW - Ekolojik ayak izi KW - Çevre eğitimi KW - Fen bilimleri eğitimi CR - Cunningham, W.P., & Cunningham, M.A. (2018). Environmental science: A global concern. (Fourteenth Ed.) USA: McGraw-Hill Education. CR - Çetin, A.F., Aydemir Güven, E., & Aydoğdu, M. (2017). Sürdürülebilir yaşama yönelik ekolojik ayak izi eğitiminin çevre sorunlarına yönelik tutum ve davranış düzeyine etkisi. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 10(1), 31-48. CR - Feriver, Ş. ve Dinçel, D. (2007). Yeryüzüne küçük izler. Yeşil Ufuklar Dergisi, Ocak-Mart, 1, 14-15. CR - Grigoryeva, V. V. (2010). Research of parameters of a personal ecological footprint as an effective tool of education for sustainable development. The State of the Art in Ecological Footprint Theory and Applications Footprint Forum Academic Conference Short Communications. CR - Keleş, Ö. (2014). Sürdürülebilir ulaşımı tercih edin ekolojik ayak iziniz azalsın. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi, 1, 46-57. CR - Keleş, Ö. (2011). Öğrenme halkası modelinin öğrencilerin ekolojik ayak izlerini azaltmasına etkisi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,10(3), 1143-1160. CR - Keleş, Ö., & Aydoğdu, M . (2010). Fen bilgisi öğretmen adaylarının ekolojik ayak izlerini azaltma yolları konusundaki görüşleri. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(3), 171-187. CR - Keleş, Ö., Uzun, N., & Özsoy, S. (2008). Öğretmen adaylarının ekolojik ayak izlerinin hesaplanması ve değerlendirilmesi. Ege Eğitim Dergisi, 9 (2), 1-14. CR - Keleş, Ö. (2007). Sürdürülebilir yaşama yönelik çevre eğitimi aracı olarak ekolojik ayak izinin uygulanması ve değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara. CR - Marin, C. M. (2004). Sistem Yaklaşımıyla ekosistemde enerji ve maddenin dönüşümü ve ekolojik sorunlar. çevre sorunlarına çağdaş yaklaşımlar - Ekolojik, ekonomik, politik ve yönetsel perspektifler. İstanbul: Beta Basım A.Ş. CR - McMillan, E. E., Wright, T., & Karen, B. (2004). Impact of a university –level enviromental studies class of students’ values. The Journal of Enviromental Education, 35, 19-28. CR - Meyer, V. (2004). The ecological footprints as an enviromental education tool for knowledge, attitude and behaviour changes towards sustainable living. MS Thesis, University of South Africa. CR - Reece, J.B, Urry, L.A.,Cain, M.L., Wasserman, S.A., Minorsky, P.V., & Jackson, R.B. (2013). Campbell genel biyoloji, (Çev. Ed. Gündüz, E., & Türkan, İ). Ankara: Palme Yayıncılık, 1263s. CR - Sadava, D., Hillis, M.D., Heller, H.C., & Berenbaum, M.R. (2014). Yaşam bilimi biyoloji, (Çev. Ed. Gündüz, E., & Türkan, İ). Ankara: Palme Yayıncılık. CR - Simon, E.J., Dickey, J.L., Hogan, K.A. & Reece, J.B. (2017). Campbell temel biyoloji. (Çev. Ed. Gündüz, E., & Türkan, İ). Ankara: Palme Yayıncılık CR - Şahin, H., Erkal, S. and Ateşoğlu, L. (2018). Determination of ecological footprint awareness of preschool teacher candidates. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 9 (31), 1-12. CR - UNESCO (2002). Education for sustainability from Rio to Johannesburg: lessons learnt from a decade of commitment. http://unesdoc.unesco.org/images/0012/001271/127100e.pdf CR - Venetoulis, J. & Talberth, J. (2008). Refining the ecological footprint. Environment, Development and Sustainability, 10(4), 441-469. CR - Vuuren D.P. & Smeets, E. M. W. (2000). Ecological footprints of Benin, Bhutan, Costa Rica and the Netherlands. Ecological Economics, 34(1), 115-130. CR - Wackernagel, M., & Moran, D. (2005). Europe 2005 the ecological footprint, WWF European http://assets.panda.org/downloads/europe2005ecologicalfootprint.pdfPolicy Office, Brussels, Belgium adresinden alınmıştır. CR - Wackernagel, M. & Yount, J. D. (2000). Footprints for sustainability: The next steps. Enviroment, Development and Sustainability, 2, 21-42. CR - Wackernagel, M., & Rees, W. (1996). Our ecological footprint reducing human ımpact on the Earth. Canada: New Society Publishers. CR - Weinberg, R., & Quesenberry, J. (2010). Introducing the footprint in information systems education. The State of the Art in Ecological Footprint Theory and Applications Footprint Forum Academic Conference Short Communications, Italy. CR - Yaşayan Gezegen Raporu (2018). Erişim adresi: https://www.wwf.org.tr/ CR - Yıldız, E., & Selvi, M. (2015). The awareness levels of science and technology teacher candidates towards ecological footprint. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 12(4), 23-34. CR - Yıldız, K., Sipahioğlu., & Yılmaz, M. (2008). Çevre bilimi ve eğitimi. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/gebd/issue//538148 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/771841 ER -