TY  - JOUR
T1  - İslâm Hukukunda Gözetilmesi Zorunlu Maslahatlar Çerçevesinde İnsan Onuru
TT  - Human Dignity in terms of the Imperative Interests Regarded in Islamic Law
AU  - Habergetiren, Ömer Faruk
PY  - 2019
DA  - June
DO  - 10.32711/tiad.539625
JF  - Türkiye İlahiyat Araştırmaları Dergisi
JO  - TİAD
PB  - Yasemin ÖZCAN
WT  - DergiPark
SN  - 2602-3067
SP  - 150
EP  - 169
VL  - 3
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Kur’an’a göre insan engüzel şekilde yaratılmış, şerefli ve üstün kılınmıştır. İnsanın haysiyet veşerefi günümüz Türkçesinde onur kelimesiyle ifade edilmektedir. Hukukun tanımışolduğu hak ve sorumluluklar, yaratılıştan gelen özellikler, kişinin onurunuoluşturur. Haklı bir gerekçe olmadan bunlara müdahale edilemez; kişi, bunlardandolayı eleştirilemez, herhangi bir şekilde kınanamaz. İslam hukukunda maslahat genelolarak “yararı sağlama ve zararı giderme” şeklinde tanımlanmaktadır. Fıkıhusulünde maslahatlar, zarûrî, hâcî ve tahsînî şeklinde üçlü ayrıma tabitutulmuştur. Zorunlu maslahatlar: din, can, nesil, mal ve aklın korunmasındanoluşur. Hukuki düzenlemelerin gerekçeleri arasında bu maslahatlar bulunmaktadır.Toplum halinde yaşamanın bir gereği olan, inanç ve dini yaşantıya saygı, dininkorunması; kişi ve organ dokunulmazlığı, canın korunması; evlilik ve ailemahremiyeti, neslin korunması; özel mülkiyet hakkı ve bu hakka saygı, malınkorunması; inanç ve düşünce özgürlüğü ise aklın korunması kapsamında düşünülebilir.Bu çalışmada zorunlumaslahatlar temelinde, onurun yeri belirlenmeye çalışılacak bu kapsamda hukukidüzenlemelere işaret edilecektir.
KW  - Maslahat
KW  - Onur
KW  - İnanç hürriyeti
KW  - Can güvenliği
KW  - Aile mahremiyeti
KW  - Özel mülkiyet
KW  - Düşünce özgürlüğü
N2  - According to the Qur'an, created in the most beautiful way, human hasbeen given to honor and superiority. The rights and duties established by thelaw and the innate characteristics constitute the dignity of a person. Excepton a valid ground, these components of the dignity are protected against any interventionand nobody may be criticized or condemned because of them.In Islamic law, maslaha (interest) is generally defined as “seeking what is beneficial and avoidingwhat is harmful”. In the methodology of jurisprudence, interests are dividedinto three categories as the imperative (daruriyyat), the necessary (hajiyyat) and the enhancing (tahsiniyyat). The imperative interests consist of the protection of religion,life, lineage, property and reason (aql). These interests are found among the grounds of legal regulations.Respect for the faith or the religion of the others, which is a requisite ofcoexistence in the societal life is part of the protection of religion whileright to physical integrity aims at the protection of life. Likewise, marriageand family privacy are essential for the protection of lineage. In themeantime, right to private property and respect for it means protecting theproperty. Lastly, freedom of belief and thought can be considered within the scopeof the protection of reason.This study strives to ascertain the place of the dignity based on theimperative interests. In this regard, it will also point out legal regulations.
CR  - Ahmed b. Hanbel. Müsned. Müessesetü’r-Risâle, 2001.
CR  - Aybakan, Bilal. “Zarar”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 44: 130-134. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2003.
CR  - Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed ibnu’l-Hüseyn. Şu’abu’l-îmân. 1. Bs, 14 Cilt. Riyâd: Mektebetü’r-Rüşd, 2003.
CR  - Bilgili, İsmail. “İslam Hukukunda Cenin Hakkı ve Onuruyla İlgili Hükümler”. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi. 24 (2015): 219-240.
CR  - Buhârî, Muhammed b. İsmail. Sahîh. Dâru Tûki’n-necât, 1422.
CR  - Dönmez, İbrahim Kâfi. “Maslahat”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 28: 79-94. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2003.
CR  - Ebû Dâvûd, Süleyman b. Eş’as. Sünen. Beyrut: el-Mektebetü’l-asriyye, t.y.
CR  - Erturhan, Sabri. “İnsan Onuru Bağlamında İslâm Ceza Hukukuna Genel Bir Bakış”. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi. 21 (2013): 185-214.
CR  - İbn Mâce, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî. Sünen. Dâru’r-risâleti’l-âlemiyye, 1430.
CR  - İbn Nüceym, Zeynüddîn b. İbrâhîm. el-Eşbâh ve’n-Nezâir. Dımeşk: Dâru’l-fikr, 1986.
CR  - İbn Sa’d, Ebû Abdullah Muhammed. et-Tabakâtu’l-kübrâ. Beyrut: Dâru Sâdr, 1968.
CR  - İbn Selam, Kâsım. Kitâbü’l-emvâl. Düşünce yayınları: İstanbul, 1981.
CR  - İbnü’l-Esîr, Ebu’l-Hasen Ali b. Ebi’l-Kerem. el-Kâmil fi’t-târîh. 1. Bs, 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-kitâbi’l-Arabî, 1417.
CR  - Karaman, Hayrettin - Çağrıcı, Mustafa - Dönmez, İbrahim Kâfi - Gümüş, Sadrettin. Kur’an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir. 5 Cilt. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2006.
CR  - Kâsânî, Alâuddin Ebû Bekr b. Mesud. Bedâi’u’s-sanâi’ fî tertîbi’ş-şerâi’. Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1406.
CR  - Köse, Saffet. İslam Hukukuna Giriş. İstanbul: Hikmetevi Yayınları, 2012.
CR  - Müslim b. Haccâc. Sahîh. 5 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-turâsi’l-Arabî, t.y.
CR  - Nesâî, Ebû Abdurrahman Ahmed b. Şuayb. Sünen. Haleb: Mektebetü’l-matbûâti’l-İslâmiyye, 1406.
CR  - Öztürk, Levent. “Kur’an’a Göre (Hac 22/40) Hristiyan Mabetlerine Gösterilmesi Gereken Saygı”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4/5 (2002): 71-83.
CR  - Şâtıbî, Ebû İshâk. Muvâfakât. 4 Cilt. İstanbul: İz Yayıncılık, 1990.
CR  - Temel, Nihat. Kur’an’da Sosyal Güvenlik Kurumu Olarak İnfak. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2001.
CR  - Tezcan, Tuğrul. “İnsan Onuru – Şûrâ İlişkisi: Kur’an ve Sünnet Bağlamında Bir Değerlendirme”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 6/5 (29 Aralık 2017): 3266-3290. https://doi.org/10.15869/itobiad.284641.
CR  - Tirmizî, Muhammed b. İsa. Sünen. Beyrut: Dâru’l-garbi’l-İslâmî, 1998.
CR  - Ünalan, Sıddık - Öztürk, Hakan. “Hz. Muhammed’in Hırıstiyanlarla Yapmış Olduğu Diplomatik Münasebetlerin Evrensel Boyutu”. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12/2 (2007): 11-31.
CR  - Zuhayli, Vehbe. el-Fıkhu’l-İslâmî ve edilletühü. Trc. Mehmet Ali Yekta Saraç. İstanbul: Risale Yayınevi, 1992.
UR  - https://doi.org/10.32711/tiad.539625
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/726940
ER  -