TY  - JOUR
T1  - Şeyhülislam Muhammed ve Sâmih’in kudûmiyeleri üzerine mukayeseli bir inceleme
TT  - A comparative investigation on Sheikh al-Islam Muhammed and Samih's kudumiyes
AU  - Batur, Halil
AU  - Yıldız, Enes
PY  - 2019
DA  - March
DO  - 10.29000/rumelide.541019
JF  - RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
JO  - RumeliDE
PB  - Yakup YILMAZ
WT  - DergiPark
SN  - 2148-7782
SP  - 259
EP  - 288
IS  - 14
LA  - tr
AB  - Divan edebiyatının altı yüz yıllık gelişimindefarklı nazım şekilleri ve türlerine rastlamak mümkündür. Klasik Türkedebiyatının şeklî kuralcı yapısı içerisinde siyasî ve kültürel ortamın etkisi,sanatçıların yenilik arayışı ve estetik kaygıları gibi nedenlerle yeni türlerortaya çıkmıştır. Klasik edebiyatımızda “sefer, teşrif ve tebrik” temellitürlerden biri de kudûmiyelerdir. Kudûmiye; büyük ve önemli zâtların birseferden avdeti veya bir şehre teşrifi vesilesiyle takdim olunan armağanadenir. Edebî bir terim olarak kudûmiye; büyük ve önemli bir zâtın seferdendönmesi veya bir şehre teşrifi vesilesiyle yazılan, avdetin veya teşrifintebrik edilip şairin ve halkın üzerindeki duyguların yansıtıldığı, dönen veyateşrif eden kişinin methedildiği manzumelere denir. Bu çalışma 17. yüzyılsanatçılarından Şeyhülislam Hocazâde Mehmed Efendi ve 19. yüzyılsanatçılarından Mehmed Sâmih’in kaside nazım şekliyle yazdıkları kudûmiyelerinmukayeseli olarak incelenmesinden oluşmaktadır. Çalışmada öncelikle klasik Türkedebiyatında kudûmiyeler ve kudûmiyelerin diğer türlerle ilişkisi hakkındabilgi verilmiş, ardından farklı yüzyıllarda yazılmış ve farklı kişileresunulmuş iki kudûmiye, şekil ve muhteva açısından incelenmiştir. Yazınınsonunda iki kasidenin transkripsiyonlu metni de verilmiştir. 
KW  - Klasik Türk edebiyatı
KW  - kudûmiye
KW  - Şeyhülislam Muhammed
KW  - Sâmih
N2  - It is possible to find different forms and typesof divan literature in its six hundred years of development. Within theprescriptive structure of classical Turkish literature, new species emergedwith the effect of political and cultural environment, artists' quest fornovelty and aesthetic concerns. In our classical literature, one of the speciesbased on ud “expedition, honour and greeting”is kudumiye. Kudum to; the great andimportant person is called a gift or a gift that is presented to a city. As aliterary term, kudumiye is called poems, in which a great and important personis returned from the expeditionor written on the occasion of his disseminationto a city, where he is congratulated, the emotions on the poet and the public,and the person returning or praising is praised. This study consists ofcomparative study of the 17th century Shaykh al-Islam Mehmed Efendi and the 19th century Mehmed Sâmih in the form of kasida. In this study, firstly someinformation about kudumiye and the relation betweenother species in classicalTurkish literature. Will be given and the two kudûmiye written in differentcenturies and presented to different people will be examined in terms of formand content. At the end of the article, the transcribed text of both kasidaswill be given.
CR  - Akkuş, Metin (1993). Nef’î Divanı. Ankara: Akçağ.
Akkuş, Metin (2007). Klasik Türk Şiirinin Anlam Dünyası Edebi Türler ve Tarzlar. Erzurum: Fenomen Yayınları.
Aydemir, Yaşar (2004). Methiye. TDV İslam Ansiklopedisi (C. 29, S. 410-411). Ankara: TDV.
Çalışkan Nurettin & Ünal, Mehmet (2018). Mehmet Sâmih’in Üsküp Valisi Müşir Mustafa Paşa Medhiyesi Bağlamında Bir Tarihi Dönem İncelemesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11/61, 64-75.
Çiftçi, Ömer (1996). Fatîn Davud Hâtimetü’l-Eş’âr (Fatîn Tezkiresi), Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
Devellioğlu, Ferit (2004). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Yayınları.
Ertuğrul, Züleyha Nurgül (2018). Klasik Türk Edebiyatında Kudûmiye. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
İnal, İbnü’l Emîn Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri III, İstanbul: Dergâh Yayınları.
İpşirli, Mehmet (2003). Mehmed Efendi Hocazâde. TDV İslam Ansiklopedisi 	(C. 28, S. 452-453). Ankara: TDV.
Kocakaplan, İsa; Gökalp, Haluk; Aça, Mehmet (2012). Başlangıçtan Günümüze Türk Edebiyatında Tür ve Şekil Bilgisi. İstanbul: Kesit.
Küçük, Sebahattin (2018). Bâkî Divanı. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr, (Erişim Tarihi: 01.01.2018).
Mehmed Süreyya (1996). Sicill-i Osmanî 5, (Haz: Nuri Akbayar), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. 
Odabaşı, Mihrican (2009). Tuhfe-i Nâilî Metin ve Muhteva, Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
Ölmez, Ahmet (1996). Behceti Hüseyin Efendi Divan (Hayatı-eserleri ve Divanının Tenkidli Metni). Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
Pala, İskender (2003). Ansiklopedik Divân Şiiri Sözlüğü. İstanbul: L&M Yayınları.
Sami, Şemseddin (2009). Kâmûs-ı Türkî, İstanbul: Çağrı Yayınları.
Tuğluk, Halil İbrahim (2010). Divan Şiiri’nde Manzum Tebrik-nâmeler. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 42, 41-68.
Tuman, Mehmed Nâil (2001). Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri II, (Haz: Cemal Kurnaz, Mustafa Tatcı), Ankara: Bizim Büro 	Yayınları.
UR  - https://doi.org/10.29000/rumelide.541019
L1  - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/672760
ER  -