TY - JOUR T1 - ULUSAL KİMLİĞİN İNŞASINDA DİLİN ÖNEMİ VE İKİ DİLLİ BİR ÜLKE: KIRGIZİSTAN’DA DİL VE DİLE BAĞLI KİMLİK VE RADYO-TV YAYINCILIĞI SORUNLARI AU - Kuruoğlu, Huriye PY - 2007 DA - February JF - Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi JO - Yeni Düşünceler Dergisi PB - Ege Üniversitesi WT - DergiPark SN - 1306-1003 SP - 23 EP - 38 IS - 2 LA - tr AB - Ulusların kimlik inşasındadil önemli bir faktördür. Bağımsızlığın almasının üzerinden yaklaşık 15 yılgeçmesine karşın Kırgızistan’ın trajik dil öyküsü ise halen sürüyor. SovyetlerBirliğinin yönetimi altına girmeden önce, bölgede etkin olan İslâm dinininetkisiyle Arapça alfabeyi kullanan Kırgızistan, daha sonraki yıllarda SovyetlerBirliğinin uyguladığı siyaset nedeniyle Kiril alfabesine geçmiş, bir başka deyişleana dilleri olan Kırgızca’yı Kiril alfabesiyle kullanmaya başlamıştır, ancak yaşanandeğişim ve sancılar, alfabenin değişmesiyle sınırlı kalmamış, Sovyetler Birliği, o dönemde, izlediği politikaya paralelolarak yönetimi altında bulunan tüm ülkelerde olduğu gibi Kırgızistan’da da,dil konusunda kendi kuralları çerçevesinde düzenlemeler ve uygulamalar yapmıştır.Bağımsızlığın kazanıldığı 1991 yılında, ülkenin ciddi bir ekonomik kriz yaşaması,alfabe ve dil sorununun ertelenmesine neden olmuştur. Aslında, ilki 1989yılında çıkan, 1990’da Rusça’yla ilgili ek düzenlemelerin yapıldığı, ancak 2004yılında yeniden revize edilen dil yasası nedeniyle ülkede gözler yeniden busoruna çevrilmiştir.Şu anda resmi vedevlet dili olmak üzere iki dile sahip olan Kırgızistan, aynı kaderi paylaştığı diğer yakın komşularının aksine ulusların kimliğininoluşumunda ve devamında oldukça önemli bir yer tutan ana dil sorununu ne yazıkki hala tam anlamıyla çözememiştir. Çok temel ve radikal adımlar atılmadığısürece de pek çözebilecek gibi görünmemektedir. Bu çalışmada önce Kırgızistanile ilgili çok temel kısa bilgiler verilecek ve ardından ülkenin dilkonusundaki tarihi özetlenerek anlatılacaktır. Kuramsal bölümde dilin ulusalkimliğin inşasındaki önemine dair bilgiler verilirken, kırsal ve kentsel yerleşimlerbazında hangi dilin ağırlıklı olarak kullanıldığı tartışılacaktır. Buyapılırken de, aynı zamanda, eğitimde dille ilgili yaşanan sıkıntılar veaçmazlara değinilecek ve ana dilin kullanılması ve yaygınlaşması konusunda çokönemli olan televizyon yayınlarındaki dil oranları verilecektir. Sonuçbölümünde ise genel bir değerlendirme yapılarak, sorununçözümüne dair öneriler sunulacaktır. KW - Dil KW - Kimlik KW - Kırgızistan CR - Kitaplar: KARLSREITER, A. (2003); Media in Multilingual Societies Freedom and Responsibiiity, Vienna, OSCE CR - MOLES, A. (1983); Kültürün Toplumsal Dinamiği, Çev: N. Bilgin, İzmir, E.Ü Ed.Fak.Yay. CR - ONG, W.J (1995); Sözlü ve Yazdı Kültür, Çev: S. Postacıoğlu, İstanbul, Metis Yay. CR - SCHULTER, B. (2003); “Language and Identity: The Stuation in Kyrgztan and the Role o f Pedagogy”, Multilingual Education and Mother Tangue Education for National Minorities in Kyrgzstan, Conferance Proceeedings 5, Osh, Kyrgzstan, 15-16 April 2003 CR - Tok, N. (2003); Kültür, Kimlik ve Siyaset, İstanbul, Ayrıntı Yay. CR - Gazeteler: Papan Düyşenbayev, Kırgız Tuusu, 30.03.2004, s.5 CR - Nurlan Motuyev, Beşene, 02.04.2004, s.3 CR - Bazarbay Gapurov, Bishkek Times, 02.04.2004, s.2 CR - N.Esenbay kızı, Aalam, 16.04.2004, 7-sayfa. CR - Kencalı Sanmsakov, Aalam, 13.04.2004, s.5 CR - Çolponbek Abıke uulu, Aalam, 02.04.2004. CR - S.Sariyeva, Erkin Too, 13.04.2004. CR - Çolponbek Abıke uulu, Aalam, 02.04.2004. CR - Aalam, 02.04.2004 CR - Kabay Karabekov, Yeni Ordo, 09.04.2004 CR - Chüy Bayanı, 03.04.2004, s.5 CR - A.Abakeev, Erkin Too, 30.03.2004, Kırgız Tuusu, CR - Chüy Bayanı, 03.04.2004, s.5 CR - Bakıt Amanbayev, Aalam, 26.03.04 CR - Slovo Kırgızstana, 06.04.2004, ss.l-2 CR - Sofya Bengalskaya, Argumentı i Faktı Kırgızistan, 13.04.2004, s. 1 CR - Ö.C.Osmonov/A.A.Asankanov, Kırgızistan Tarihi, Erkin Too 2001, s.391 CR - Erkin Too, 06.04.2004, 4-sayfa. ‘Russian Language to Stay Forever-Akayev’ , The Bishkek Observer, Bişkek, 2004, s.2-3. CR - Prof.Coldoşbekov Abdıkerim, ‘Yazı Kültürü Dil Değil’, Zaman Kırgızistan, Bişkek, 2004, s.22. CR - The Bishkek Observer, April,6,2004 CR - The Bishkek Observer, March,16,2004 CR - The Bishkek Observer, March,9,2004 UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/euifydhed/issue//541844 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/674306 ER -