TY  - JOUR
T1  - Son Hun Hükümdarı He-lian Bobo Adına Kazınan Bengü Taş
TT  - The Inscription Engraved for the Last Hun Emperor He-lian Bobo
AU  - Kapusuzoğlu, GÖKÇEN
PY  - 2019
DA  - December
DO  - 10.20427/turkiyat.541903
JF  - Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD)
PB  - Hacettepe Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1305-5992
SP  - 99
EP  - 121
IS  - 31
LA  - tr
AB  - 407-431 yılları arasında ayakta kalan Xia Hanedanı, Hunların Tiefusoyundan gelen He-lian Bobo tarafından kurulmuş ve 418 yılında Çin başkentiChang An’ın ele geçirilmesiyle Bobo gücünü ikiye katlamıştır. Bu başarısonrasında ise kurucu lider He-lian Bobo’nun başarılarını anlatan bir bengü taşbaşkent Tongwan şehrine dikilmiş, yine Bobo’nun ağzından başarıları bu taşakazınmıştır. Çince kaynaklardan Jin Hanedanı Kayıtları’ndaki He-lian Bobobiyografisi içerisinde yer alan bengü taş, bu çalışma ile dilimize kazandırılmıştır.Bunun yanı sıra Bobo’nun dış görünüşü, en sadık adamlarından Chigan A-li ileolan ilişkilerinin başlangıcı ve Tabgaçlara karşı verdiği mücadeleyedeğinilmiştir. Ayrıca Xia soyu ve Chunwei bağlantısı ile He-lian Bobo’ya uzanansilsile ele alınmıştır.Anahtar kelimeler: He-lianBobo, Xia Hanedanı, Chunwei, Bengü Taş, Jin Kayıtları.
KW  - He-lian Bobo
KW  - Xia Hanedanı
KW  - Chunwei
KW  - Bengü Taş
KW  - Jin Kayıtları
N2  - The Xia Dynasty, that ruled between the years 407 and 431, was founded by He-lian Bobo, a the descendant of the Tiefu Huns. He-lian Bobo became more powerful with the capture of Chinese capital Chang An in 418. After this success, an inscription narrating the achievements of the founding leader He-lian Bobo was erected in Tongwan his capital city, and his accomplishments were engraved on stone. This paper translated and analysed the inscription included in the He-lian Bobo’s biography found in the Jin Dynasty Records. The source sheds light to a wealth of information from Bobo's personal attire to his friendship with his boon companion Chigan A-li and his struggle against the Tabgachs. Moreover it deciphers the connection between the Xia and Chunwei tribes and the lineage that extended to He-lian Bobo.Keywords: He-lian Bobo, Xia Dynasty, Chunwei, Inscription, Jin Shu.
CR  - BAN, G. 班固 (1988) .Han Shu 漢書 (Han Hanedanı Kayıtları). Pekin: Zhonghua Shuju.
CR  - BAYKUZU, T. D. (2005). IV. ve V. Yüzyıllarda Çin’deki Birkaç Hun Hükümdar Kurganı ve Türbesi Hakkında. Tarih İncelemeleri Dergisi, Cilt XX/2, 1-15.
CR  - ---------- (2008). Hunların Kayıp Kitapları ve Sutralar. Bilig, Sayı 44, 195-210.
CR  - ---------- (2009). Bir Hun Başkenti: T’ung-Wang Ch’eng. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt 6/3, 110-126.
CR  - EBERHARD, W. (1996). Çin Tarihi. Ankara: TTK.
CR  - FANG, X.房玄齡. (1988) Jinshu 晉書 (Jin Hanedanı Kayıtları). Pekin: Zhonghua Shuju.
CR  - GÖMEÇ, S. Y. (2012). Türk-Hun Tarihi.  Ankara: Berikan Yayınevi.
CR  - GUMILEV, L. N. (2013). Hunlar. (Ahsen Batur Çev.) İstanbul: Selenge Yayınları.
CR  - KIRİLEN, G. (2015). Eski Çin’in Ötekisi Türkler. Ankara: Kimlik Yayınevi.
CR  - ----------- (2017). Bilge Kağan Zamanında Sarı Irmak Kıyısında Türk Heykelleri. Ankara: Gece Kitaplığı.
CR  - LI, Y. 李延寿. (1988). Bei Shi 北史 (Kuzey Tarihi).  Pekin: Zhonghua Shuju.
CR  - LUO, B.  羅泌. Lu Shi 路.  25 Şubat 2019 tarihinde https://ctext.org/wiki.pl?if=gb&res=724692&remap=gb adresinden erişildi.
CR  - ONAT, A. Orsoy, S. Ercilasun, K. (2004). Çin Kaynaklarına Göre Han Hanedanlığı Tarihi. Ankara: TTK.
CR  - Shanhai Jing 山海經31 Ocak 2019 tarihinde https://ctext.org/wiki.pl?if=gb&res=967099&remap=gb adresinden erişildi.
CR  - SIMA, Q. 司马迁. (1988). Shiji史记 (Tarihçinin Kayıtları). Pekin: Zhonghua Shuju.
CR  - SIMA, G. 司馬光. (1988). 資治通鑑 Zizhi Tongjian. Pekin: Zhonghua Shuju.
CR  - WANG, Q.王欽若. (1988). Cefu Yuangui 冊府元龜. Pekin: Zhonghua Shuju.
CR  - WEI, S. 魏收. (1988).Wei Shu 魏書 (Wei Hanedanı Kayıtları). Pekin: Zhonghua Shuju.
CR  - WU, H. 吴洪琳. (2015). 十六国北朝时期统万城附近活动的民族 (On Altı Devlet Kuzey Hanedanları Döneminde Tongwan Şehri Çevresinde Yaşayan Halklar). 中国历史地理论丛 (Çin Tarihi Coğrafyası Derlemesi), Vol. 30, No. 4, 117-124.
UR  - https://doi.org/10.20427/turkiyat.541903
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/907050
ER  -